To tylko jedna z 5 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Wybory - regularne odnawiania składu parlamentu w wynkiu decyzji podejmowanych przez ogół obywateli posiadających pełne prawa polityczne.
Z wyborów musi pochodzić izba niższa parlamentu
Prawo wyborcze: dwa znaczenia - czynne - prawo do głosowania
- bierne - prawo do bycia wybranym
System prawny - całokształt prawnych i pozaprawnych reguł określających sposób przygotowania, przeprowadzenia i ustalenia wyników wyborów.
Podstawowe zasady prawa wyborczego:
Sejm - wybory pięcioprzymiotnikowe : powszechność, bezpośredniość i tajność, proporcjonalność, równość Senat - trzyprzymiotnikowe : powszechność, bezpośredniość i tajność
Prezydenckie : powszechność, bezpośredniość i tajność, równość
Powszechność ; wszystkim dorosłym obywatelom powinno przysługiwać czynne prawo wyborcze. Przesłanki jego posiadania to:
Obywatelstwo
Pełnoletność
Posiadanie pełni praw publicznych
Pełna zdolność do czynności prawnych
Bierne prawo wyborcze - od 18 (samorząd), 21 (sejm), 30 (senat), 35 (prezydent)
Gwarancje czynnego prawa wyborczego:
Nakaz wyznaczania wyborów w wolny dzień pracy,
Zasady tworzenia obwodów głosowania,
Instytucja rejestrów i spisów wyborców,
Instytucja zaświadczeń o prawie do głosowania,
Protesty wyborcze
Równość :
„Jeden człowiek jeden głos”
Odpowiednie ustawienie okręgów tak by nie było różnicy w sile głosu (7 - 19 mandatowe). Głos wyborcy powinien mieć równy wpływ na wybór władz.
Bezpośredniość: Głosuje się bezpośrednio na osobę lub osoby. Wyborca decyduje bezpośrednio o składzie organu.
Tajność:
Gwarancja dla wyborcy, że jego głos nie zostanie ujawniony
Proporcjonalność:
Sposób ustalania wyników głosowania i podziału mandatów. Są różne systemu od d'Honta do St. Lague
Progi wyborcze: w Polsce 5 % dla partii i 8 % dla koalicji wyborczych.
Organizacja wyborów:
Sejmowe : Zarządza je prezydent na 90 dni przed upływem 4 dni od rozpoczęcia kadencji izb. Odbywają się one na 30 dni przed upływem 4 lat.
Prezydenckie : Zarządza je marszałek sejmu. Odbywają się od 75 do 100 dni przed upływem kadencji. W razie opróżnienia urzędu 14 dni od czasu opróżnienia, nie później niż 60 dni od zarządzenia.
Okręg wyborczy to jednostka w ramach której dokonywane jest obsadzenia określonej liczby posłów i senatorów. Obecnie jest ich 41. Granice i nazwy okręgów wyborczych są integralną częścią ustawy.
(…)
… - pierwsza wspólna, wcześniej były oddzielne ustawy:
Państwowa Komisja Wyborcza - to właśnie ona przeprowadza wybory, składa się z 9 sędziów (po 3 z TK, SN i NSA, powoływanych przez prezydenta na wniosek prezesów), na czele przewodniczący i 2 zastępców (art. 36)
Krajowe Biuro Wyborcze - organ wykonawczy PKW, zajmuje się wyborami od strony organizacyjno-technicznej, przewodniczący pełni funkcję sekretarza…
… komisja wyborcza - bada zmiany demograficzne w państwie i wnosi do sejmu wnioski o zmianę granic okręgów i posłów w nich wybieranych. Zmian dokonuje isę na drodze ustawy, nie można tego robić jednak na 3 miesiące przed wyborami.
Komisje wyborcze:
Tworzone są dla zorganizowania i przeprowadzenia wyborów:
Trzy szczeble:
- PKW - 9 osób, po trzech sędziów TK, NSA i SN. Dokonuje rejestracji kandydatów w wyborach prezydenckich, ogłasza wyniki wyborów.
- okręgowe komisje - składają się z sędziów sądów apelacyjnych, rejonowych i okręgowych. W wyborach do sejmu i senatu dokonują rejestracji list lub kandydatów.
- Obwodowe komisje wyborcze: - powoływane spośród wyborców.
Zgłaszanie kandydatów: Senat : kandyduje się tylko w jednym okręgu wyborczym. 3000 podpisów mieszkańców okręgu pod kandydaturą . Kandydat zgoda pisemna na kandydaturę i oświadczenie lustracyjne.
Sejm : składa się listy kandydatów, dokonują tego komitety wyborcze partii lub wyborców.
Wyborcy muszą wykazać co najmniej 1000 podpisów. Mandaty w sejmie można zdobyć jedynie prowadząc kampanię w skali całego kraju. Każdy kandydat składa pisemną zgodę na kandydowanie oraz oświadczenie lustracyjne. Lista okręgowa musi być poparta 5000 podpisów…
… polscy, tak jak w wyborach krajowych (art. 7) oraz obywatele UE powyżej 18 lat, zamieszkali na terenie RP i ujęci w rejestrze wyborców (art. 8)
Bierne prawo wyborcze - ci, którzy spełniają czynne + cenzus wieku (21 lat), niekaralność (za przestępstwo umyślne, ścigane z oskarżenia publicznego) i domicyl (zamieszkanie od co najmniej 5 lat na terenie Polski lub Unii - np. Marek Torzewski startował…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)