POJĘCIE PAŃSTWA
Starożytni nazywali państwo mianem polis, co oznaczało greckie miasto i było przystosowane o ówczesnych realiów. Gdy chciano mówić o państwie w szerszym aspekcie używano słowa wspólnota na określenia ogółu obywateli.
U Rzymian państwo rozszerza się na ogromne obszary. Gmina obywatelska jest nazywana civitas, zaś wspólnota ludzka res publica. Rozszerzanie terytorium i potęgi Rzymu rodzi określenie imperium, a w końcowym okresie istnienia państwa nazywane jest ono status (ustrój).
W średniowieczu rozpowszechniają się nazwy powiązane z ustrojem monarchicznym takie jak regnum, Reich, oraz inne połączone z terytorium: terra, terre, Land. W dalszym ciągu używano w nauce terminów civitas i res publica. Tą drugą nazwę zaczęto stosować do włoskich republik miejskich.
Na przełomie XV i XVI wieku wchodzi w życie we Włoszech termin stato, a Niccolo Machiavelli stosuje go do definiowania państwa ogólnie, bez różnicy ustroju. We Francji używane jest określenie etet, estat, choć Jean Bodin w swoim dziele „Sześć ksiąg o Rzeczypospolitej” używa jeszcze terminu res publica.
W Niemczech w końcu XVIII wieku jest wprowadzony termin Staat, a później oznacza on także stan i prowincję. W 1900 Georg Jellinek w swoim dziele „Ogólna nauka o państwie” uznaje termin Staat za najbardziej ogólny, a więc najlepszy do określania państwa. W krajach anglosaskich używa się określenia state.
W Polsce termin ten pochodzi od słowa pan, a w Rosji (государство) od słowa государ, czyli monarcha.
PROBLEM TERMINOLOGII
Nazwa państwo pojawiła się w językach europejskich wraz z uświadomieniem odrębności dwóch instytucji politycznych - osoby władcy oraz publicznoprawnego tworu organizacyjnego. Król przestał już być właścicielem państwa, ale stał się jedynie zarządcą, najwyższym funkcjonariuszem. Niektórzy historycy podważają zasadność używania terminu państwo do terytorialnych tworów organizacyjnych istniejących przed pojawieniem się monarchii stanowych. Jest po związane z odmiennościami w strukturze i funkcjonowaniu państw istniejących w Europie w różnych okresach historycznych.
Termin państwo jest dziś używany w dwóch znaczeniach:
struktura organów władzy publicznej - całokształt władztwa publicznego, aparat zarządzający. Wprowadza się rozróżnienie między państwem a społeczeństwem.
wspólnota obywatelska - związek pokoleń dziedziczący pewne terytorium i instytucje. Państwo jest tutaj organizacją społeczeństwa.
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)