Paradygmat religijny pierwszych miast-państw
Koniec neolitu na Bl. Wsch. to przekształcanie się kultur rolniczych w hieratyczne państwa-miasta (polis, 3500-2000 pne) np, Egipt i Sumer (3,5 tyś. pne) kultura minojska, Harappy i chińska (2tyś pne). 3500r. pne to wielkie odkrycia: koło, matma, kalendarz, władza królewska, kapłaństwo, podatki biblioteka oraz pismo -pismo kończy prehistorię, staje się początkiem końca czasu mitycznego. Wg J. Campbella dzięki temu odkrycie planet i ich ruchów co prowadzi do koncepcji Kosmicznego Porządku (wytyczanie praw ziemskich).
Życie w mieście musi zyskać sankcję religijną- król jest centrum świata, ludzką reprezentacją Ładu Kosmicznego (np. Me w Sumerze czy Maat- Egipt). Miasto to podzielone na ćwiartki koło, w centrum pałac lub świątynia. Król to ziemski obraz Słońca, królowa- Księżyca (lub vice versa). Funkcje planetarne ma także dziewicza księżniczka (Wenus) i dwór (np. minister wojny-Mars). Ślub króla to mitologiczne HIEROS GAMOS, zaślubiny boga i bogini (Księżyc i Słońce, byk i krowa).Umierający król to odrodzi się jak w micie o zmartwychwstającym bogu (Dumuzi). Odrodzi się jak Słońce czy Księżyc, zabiera ze sobą dwór by się odrodzić w łonie Wielkiej Matki (np. w Ur grobowiec A-bar-gi i Szubad- 68 dwórek, posągi byka i krowy, bogini tam czczona Ninhursang to Matka Krowa świata). Świątynie Sumerów miały kształt kobiecych organów płciowych. Szczególny związek władzy królewskiej ze Słońcem. Ludy miejskie to często „dzieci Słońca”. U Naczezów władca to Brat Słońca, noszony w lektyce, budowano mu piramidy aby mógł być bliżej swojego brata, Rada Starszych i mniejsi wodzowie to Małe Słońca, tylko oni mają wstęp do jego domu. Król ma władzę od Syna Słońca (boh. kult), który dał ludziom kulturę, prawo itp, potem wszedł w kamień, który stał w gł. świątyni, obok niego ogień, który nie mógł zgasnąć.
Między jednostką (mikrokos.) a światem (makrokos.) jest społeczeństwo (mezokosmos), przezeń ludzie uczestniczą w ładzie kosmicznym. Zikkurat, piramida to model Góry Kosmicznej. Miasta preegzystują w konstelacjach. Kosmologicznie świat nie idzie do przodu lecz powraca jak Księżyc = umarły bóg zmartwychwstaje = za zmarłego króla jest nowy. Wszystkie byty z łona Kosmicznej Matki, po śmierci doń wracają i w koło Macieju. Gwarantem tego rodzicielka Nieba i Ziemi np. Ninhursang. Wg Campbella przez to wtedy pojawiają się takie symbole jak swastyka, krzyż maltański, spirala, rozeta czy bukranion (symbol byka), które towarzyszą kompleksowi Wielkiej Bogini Matki. Wielkie wynalazki jak pismo czy astronomia nie zrodziły się nagle, lecz bardziej w drodze religijnego wykorzystywania wiedzy (np. wczesnoneolityczne proto-pismo, którego dziedzicem pismo linearne A kult. minojskiej). Campbell określa kierunki dyfuzji kultury miejskiej:
(…)
…-Siwa, postać na tronie w pozycji jogina otoczona przez wyznawców i zwierzęta (wąż jako Potwór Chaosu, tańcząca naga bogini to motyw śródziemnomor., jogin to wyższa transformacja mocy szamańskich i doświadczenia ekstazy, lingam-yoni jako symbole stosunku seks. i boskiego zjednoczenia. Zapożyczone idee powinności, dharma, kołowrót wcieleń- samsara, Góra Kosmiczna z Miastem Bogów; rozwój kultury został zatrzymany najazdem Ariów, którzy przynieśli męskie bóstwa; 4. półn- wsch Chiny- hieratyczne miasta (Loyang- na półn. góra, na płd.-woda), władca Huangdi w środku kosmosu nad wszystkim, porządek kosmiczny dao. Stamtąd poprzez Austronezyjczyków idee miasta, piramid-świątyń, umierającego i zmartwychwst. boga mają przejść do Ameryki (Toltekowie i ich Tula- „Miasto Słońca” ). Wraz z przybyciem Hiszpanów, mit…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)