To tylko jedna z 2 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Normy prawa międzynarodowego - definicja, rodzaje
Norma prawa międzynarodowego = reguła zachowania w stosunkach międzynarodowych, która jest podstawą obowiązku i uprawnienia (roszczenia), która zmierza do jednoczesnego dania wyrazu trzem wartościom pozaprawnym:
sprawiedliwości (moralność międzynarodowa)
szacunku (kurtuazja międzynarodowa)
skuteczności (prakseologia międzynarodowa)
Reguły zachowania = pewne formuły, które mówią kto i w jakich warunkach jak powinien się zachować;
Normy są rekonstruowane z przepisów. Przepisy międzynarodowe czasami norm nie zawierają. Mogą natomiast określać cele i zasady.
CELE przepisy ukierunkowują zachowania, ale ich nie determinują, mają znaczenie w interpretacji norm i zasad, nie można interpretować norm i zasad bez przepisów bez przepisów określających cele (np. art. 1 KNZ, cele często formułowane w preambułach)
ZASADY nie regulują zachowania, nie określają celów, wskazują pewne zasady działania, są kryteriami służącymi ocenie zachowań; formalnie nie powinny stanowić podstawy prawnej roszczeń, w praktyce są powoływane; zawarte są w traktatach lub prawie zwyczajowym; mogą być rozwijane w rezolucjach; mogą mieć znaczenie powszechne, regionalne, dla określonego działu prawa międzynarodowego np. zasada swobody żeglugi, ochrony godności ludzkiej.
Klasyfikacja norm prawa międzynarodowego:
Ze względu na źródło, w którym są zawarte:
traktatowe
zwyczajowe zawarte w uchwałach prawotwórczych
Traktatowe i zwyczajowe mogą być tożsame co do treści i podmiotu. W ogólnych zasadach prawa odnajdujemy raczej standardy zachowania, a nie normy prawne. Normy prawne można też odnaleźć w aktach jednostronnych.
Ze względu na zakres obowiązywania:
powszechne
partykularne (regionalne, subregionalne, dwustronne)
W prawie międzynarodowym normy powszechne nie mają pierwszeństwa przed normami partykularnymi (norma może uchylać normę powszechną, ale działa tylko w stosunkach regionalnych, musi być to norma późniejsza).
Ze względy na funkcje:
bezpośrednio regulują stosunki międzynarodowe (np. zawarte w traktacie dot. ustanowienia reżimu, neutralizacji strefy między walczącymi stronami, dot. przepływu przez terytorium innego państwa, dot. żeglugi powietrznej)
pośrednio regulują stosunki międzynarodowe (np. treść organów, procedury postępowania)
Ze względu na funkcje (normy traktatowe):
normy stopniowo rozwijające prawo międzynarodowe (opracowywane w dziedzinach, w których brak praktyki państw i praktyki orzeczniczej, brak jednolitego stanowiska doktryny) normy dot. praw człowieka, wyłącznej strefy ekonomicznej przewidziane w Konwencji o Prawie Morza z 1982 r. (nowa instytucja zastępująca wyłączną strefę rybołówczą), normy z zakresu międzynarodowych stosunków gospodarczych (dot. organizacji integracyjnych, traktaty tworzące integrację)
(…)
…, formy naprawienia szkody) opracowane w art. Komisji Prawa Międzynarodowego (2000-2001)
Ze względu na moc wiążącą normy:
ius cogens
ius dispositivum (normy względnie wiążące niezależnie od charakteru - powszechne czy partykularne).
…
… gospodarczych pozwalających na wykonywanie normy, nie mogą być podstawą do rozstrzygnięć krajowych)
To nie jest tylko kwestia charakteru zdolności norm na wywoływanie skutków, ale także kwestia otwarcia prawa krajowego na prawo międzynarodowe. Pojawia się problem: monizm (otwartość, włączenie nom prawa międzynarodowego) czy dualizm (dwa odrębne porządki prawne, oddzielenie) w relacji prawa krajowego…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)