To tylko jedna z 3 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Koncepcje potęgi kontynentalnej Halforda Mackindera.
Problem dla Wielkiej Brytanii nie jest problem kontrpotęgi morskiej tylko potęgi lądowej. Walkę o hegemonię światową głównie rozgrywały potęgi lądowe i morskie. Konflikt powstaje gdy potęga lądowa lub morska zaczyna dominować.
Strona, która złamie monopol tzn. stworzy obok np. potęgi lądowej, potęgę morską, ma ogromną szansę wygrać konflikt i zdobyć hegemonię nad światem.
Sir Halford Mackinder (1861 - 1947) był najsłynniejszym zwolennikiem teorii kontynentalnej. Centralnym punktem jego myślenia było istnienie strefy - pierwotnie nazwanej pivot area (sworzeń świata), a następnie określonej terminem heartland (serce kontynentu) - geograficzna Europa Wschodnia - której kontrola gwarantowałaby panowanie nad masą kontynentalną, a w konsekwencji nad światem.
W 1904 r. uważał za bardziej niebezpieczną Rosję. Aby utrzymać równowagę na kontynencie i zagwarantować tym samym mocarstwom morskim przewagę nad resztą świata, stałą w myśleniu Mackindera jest rozdzielenie Niemiec od Rosji. Aby zatrzymać panowanie i rozwój Rosjan należy zdobyć panowanie nad obszarami brzegowymi (Europą i Arabią). W pierwotnej wersji teorii opracowanej w 1904 r. tezą jest, że historia zawsze była i będzie zdominowana przez konflikt pomiędzy mocarstwami kontynentalnymi i morskimi. Według niej potęga kontynentalna zrodziła się w sercu Eurazji, w strefie pojętej między Azją Środkową i Oceanem Arktycznym, która stanowiła sworzeń historii. Była ona gigantyczną naturalną fortecą, niedostępną dla potęgi morskiej, z której wyruszały promieniście - do końca XVI w. - kolejne inwazje w kierunku „wewnętrznego półksiężyca” (inner crescent), to znaczy w stronę Chin, Indii, Bliskiego Wschodu i Europy. Po odkryciu Ameryki, państwa inner crescent zajęły „półksiężyc zewnętrzny” (outer crescent), to znaczy Amerykę, Afrykę subsaharyjską i Australię, odwracając dotychczasowy układ sił i ustanawiając tym samym przewagę mocarstw morskich nad kontynentalnymi.
W 1919 r. Mackinder opracował koncepcję międzymorza - imperium Euroazjatyckie nie może zdobyć Europy Środkowej. Należy odgrodzić Niemcy od Rosjan - bo nie wolno dopuścić do ich sojuszu.
Po I wojnie światowej Mackinder przemianowując sworzeń świata na heartland i przesuwając je na zachód tak, że objęło całą Europę Środkowo-Wschodnią, aż do linii Łaba - Adriatyk. Serce świata oznaczało pozycję strategiczną dla panowania nad „wyspą świata”, którą tworzyły Azja, Europa i Afryka. Kto rządzi „sercem kontynentu” panuje nad „wyspą świata”, kto panuje nad światową wyspą panuje nad światem. Głównym przeciwnikiem pozostawały Niemcy, tym bardziej, że Rosja na długo pozostałaby wyłączona z życia politycznego w wyniku rewolucji.
(…)
… Zjednoczonymi, Wielką Brytanią i kontynentem europejskim. Mocarstwo morskie i mocarstwo kontynentalne półkuli północnej, a zatem Stany Zjednoczone i Związek Radziecki, miałyby pozostać sojusznikami, aby równoważyć rosnącą wagę Chin i Indii, przeżywających gwałtowny wzrost demograficzny oraz aby gwarantować pokój światowy.
…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)