To tylko jedna z 2 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Teorie „potęgi kontynentalnej” sir Halford John Mackinder (1861-1947) The Geographical Pivot of History wyd. 1904 mówiła o potędze kontynetalnej
Przewaga ziemi nad morzem, czyli państw kontrolujących wnętrze kontynentu nad państwami morskimi. Centralnym punktem jego myślenia było istnienie strefy pierwotnej nazywanej „spay for area” a następnie określane terminem heartland (serce kontunetu). Geograficzna Europa Wschodnia, której kontrola gwarantowałaby kontrolę nad masą kontynentów a w konsekwencji nad światem.
Uważał też, że era potęgi już minęła na co wpływ miały zmiany technologii i rozwój transportu kolejowego
Jądrem wyspy świata a zarazem geograficzną osią historii świata jest tak zwane heartland obejmujące Rosję, zachodnią część, Chin, Mongolię, Afganistan, Indie i Beludżystan
Trzy tezy teorii „potęgi kontynentalnej” MacKindera brzmią:
kto rządzi Europą Wschodnią rządzi „sercem lądu”
kto rządzi „sercem lądu” ten rządzi „wyspami świata”
kto rządzi „wyspami świata” ten rządzi światem
Heartland - obszar warunkujący panowanie nad reszta świata. Miały być jądrem Wyspy Świata, naturalną fortecą.
TEORIA „POTĘGI MORSKIEJ” Alfred Thayer Mahan wg niego dane państwo może być potęgą tylko wtedy kiedy posiada potęgę morską a na ladzie zachowuje równowagę sił. Podkreślał rolę morza w życiu państwa i był wielkim orędownikiem budowy potężnej floty marynarki wojennej. Jego zdaniem na rozwój i utrzymanie potęgi morskiej oddziaływają czynniki tj.:
terytorialny - dostęp do mórz otwartych ukształtowanie wybrzeża
długość wybrzeża
liczebność narodu charakter narodowy, zdolności, umiejętności kupieckie determinacja rządu
1-3 = czynniki terytorialne
4-6 = czynniki społeczne
Morze daje dostęp do wszystkich państw na świecie /J.Richelieu/
Morze jest przede wszystkim środkiem transportu, zatem „potęga morska” jest ważniejsza od „potęgi lądowej” /A.T. Mahan/
był zwolennikiem polityki siły. Nawoływał USA do zajęcia Hawajów, rozciągnięcia kontroli nad obszarami karaibskimi i budowę kanału łączącego O. Atlantycki z O. Spokojnym. Amerykanie mieli kontrolę do 1999
w książce poświeconej problemom Azji omówił tzw. tereny rdzeniowe Azji oraz dominację rosyjską. Przewidywał konflikt pomiędzy Rosją (potęgą lądową) a W. Brytanią (potęgą morską) o dominacje w Azji.
Absolutyzował znaczenie „potęgi morskiej” dla zwycięstw w konfliktach zbrojnych i dominacji politycznej
(…)
… niezależnie, lecz jako część strategii ogólnej, a siły morskie miały pełnić rolę służebną wobec sił lądowych
TEORIA „POTĘGI PÓŁWYSPOWEJ”
Nicholas J. Spykeman (1893-1943)
Kluczem do światowej hegemonii nie jest opanowanie heartlandu lecz pasa półwyspowego i wyspowego otaczającego Eurazję czyli OBRZEŻA (RIMLAND)
Wykazał słabe strony heartlandu, a mianowicie przecenianie potencjalnych sił tego obszaru…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)