Podstawowe koncepcje dotyczące istoty prawa (szkoła prawa natury, pozytywizm prawniczy, inclusive i exclusive pozytywizm, normatywizm, koncepcje socjologiczne, hermeneutyka prawnicza). Formuła G. Radbrucha.
Szkoła prawa natury
a) ogólna charakterystyka:
Rozważania nad prawem natury nie są wymysłem XVII wieku, zrodziły się one bowiem w starożytności. Prawo natury odzwierciedlało ogólny klimat intelektualny i ideowy swojego czasu (inne były zasady w starożytności, inne w średniowieczu, itd.). cechą szkoły prawa natury XVII w. był jej racjonalizm, dzięki czemu „oczyszczono” to prawo z nawarstwień religijnych, mitologii i zasad objawionych. Treść zasad średniowiecznego prawa natury przedstawiała się u różnych autorów rozmaicie - najsłynniejszymi przedstawicielami szkoły prawa natury byli: Hugo Grocjusz i Samuel Pufendorf.
b) Hugo Grocjusz - Huig de Groot - Grotius: (1583-1645), holenderski prawnik, dyplomata, filozof, główny twórca nowożytnej szkoły prawa natury, autor m.in. „Wolności mórz”, „O prawie wojny i pokoju”.
poglądy Grocjusza:
- jego poglądy ukształtowały się w ścisłym związku z walką, jaką holenderskie mieszczaństwo prowadziło o prawa gospodarcze i polityczne
- opowiadał się silną władzą (gotowy był poprzeć absolutyzm monarszy)
- wszelkie cele polityczne swej doktryny formułował bardzo ostrożnie
- w nowy sposób spojrzał na prawo natury i sformułowanie teorii praw podmiotowych
- prawo natury, wg niego, jest nakazem prawa rozumu (tzn., że jest ono w pełni zracjonalizowane i związane z niezmienną naturą człowieka - istniałaby ona nawet w sytuacji, gdyby nie było Boga)
- uważał, że do poznania zasad prawa natury można dojść tylko przez badanie społecznej natury człowieka (niezmienną cechą natury ludzkiej jest popęd społeczny, obok tego człowiek potrafi ocenić jakie działania należy popierać, a jakie potępiać)
- prawa natury, uważał Grocjusz, to wartości samoistne, autonomiczne (jak prawa matematyki, które są uniwersalne i ponadczasowe)
- Grocjusz wymienił cztery zasady prawa natury:
1) obowiązek nienaruszania cudzej własności
2) obowiązek wynagradzania szkód
3) obowiązek dotrzymywania umów
4) obowiązek ponoszenia kary za popełnione przestępstwa
Samuel Pufendorf: (1632-1694), niemiecki prawnik, profesor w Heidelbergu i Lundzie, nadworny historiograf dworu berlińskiego.
poglądy Pufendorfa:
-podtrzymywał racjonalistyczną koncepcję prawa natury (zasady prawa natury to uniwersalne reguły, poznawalne tylko przez rozum)
(…)
…) akt, w którym zrzeszone społeczeństwo poddaje się władzy suwerena, ustanowionej w akcie poprzednim (uzasadnienie absolutnej władzy monarszej)
Pozytywizm i pozytywizm prawniczy
a)U źródeł pozytywizmu. Pozytywizm wiążąc swe twierdzenia właśnie z tymi naukami ( fizyka, chemia, biologia ) stawał się filozofią nie wierzącą w filozofię.
Pozytywizm prawniczy - nurt w XIX i XX-wiecznej filozofii prawa…
…),
nie ma koniecznego związku między prawem i moralnością, tzw. Teza o rozdziale
prawo obowiązuje jedynie na określonym terenie w określonym czasie, jest ustanowione przez uznawany autorytet (państwo).
Rozwinął się w dwóch wersjach:
anglosaskiej - John Austin, Herbert Hart
kontynentalnej (mocno zróżnicowanej) - Rudolf Jhering. Szkoły filozofii prawa Klasyczne prawo natury. Uniwersalne i niezmienne zasady decydują…
…. Podkreśla jednak, że zasady są nakazami ważenia wartości. Każdej zasadzie odpowiada określona wartość, którą należy uwzględniać w argumentacji prawniczej. Gdy wartości kolidują, należy znaleźć optymalną równowagę między nimi. Alexy omawia różne rodzaje zasad. Niektóre z nich kierują racjonalną argumentacją prawniczą. Do tych ostatnich należą zasady niesprzeczności logicznej, koherencji, generalizacji…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)