To tylko jedna z 2 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Komisja Edukacji Narodowej:
Powstała w 1773 roku w oparciu o fundusze pochodzące ze sprzedaży majątków rozwiązanego zakonu jezuickiego. Komisja była drugim na świecie ministerstwem edukacji po austriackim ministerstwie powołanym w 1660 roku.
Podstawową strukturą stworzonego systemu szkolnego były szkoły elementarne. Nazwę uniwersytetów zmieniono na „szkoły główne”. Wprowadzono jednolite programy.
Rada Nieustająca (1775 rok):
Było to pierwsze nowoczesne kolegium rządowe, złożone aż z 36 członków, którym przewodniczył król. Decyzje tej rady, tj. kolegium, realizowały departamenty. Pojawił się zalążek ministerstwa spraw zagranicznych, który nosił nazwę Departamentu Interesów Cudzoziemskich.
Komisja Dobrego Porządku:
Powoływane od 1765 roku. Były to organy złożone z miejscowej szlachty do pilnowania porządku i ładu finansowego miast i wsi, spod którego zakresu działania wyłączona była szlachta.
Wszystkie wyżej wymienione komisje i rady były powoływane przez Sejm.
Reformy sejmu 4-letniego:
Niektóre z dotychczasowych komisji zbytnio ulegały królowi i Rosji. Powoływano nowe komisje zwane już komisjami rządowymi: komisja skarbu, wojska i policji obojga narodów, edukacji narodowej.
Komisja skarbu powołana została na początku obrad sejmu wielkiego, dwie pozostałe na podstawie konstytucji z 3-go maja. Uchwalona 3 maja 1791 roku konstytucja powoływała nowy organ zwany strażą praw, w skład której weszli ministrowie policji, pieczęci (ministerstwo spraw wewnętrznych), interesów zagranicznych, wojny, skarbu.
Przewodniczącym KEN był prymas, z głosem doradczym marszałek sejmu, a w przyszłości następca tronu. Ministrów powoływał król.
Ministrowie ponosili odpowiedzialność przed sejmem, który mógł również dokonać zmiany ministra. Były to próby przejścia na angielski system.
Król przewodniczył Straży Praw, czyli ówczesnemu rządowi. Decyzje króla w Straży Praw były wtedy ważne, jeśli kontrasygnował je odpowiedni minister. Przejściowe zmiany administracyjne wprowadziła insurekcja kościuszkowska, a szczególnie Uniwersał Połaniecki - były one jednak krótkotrwałe, jak samo powstanie kościuszkowskie.
Korpus urzędniczy:
Rozbudowa administracji pociągnęła za sobą wzrost ilości zawodowych urzędników, czyli korpusu państwowej służby cywilnej, równolegle do korpusu zawodowej służby wojskowej. Pracownicy administracji otrzymywali z reguły uposażenie pieniężne.
Już w XVIII wieku dążono do tego, by urzędnicy nie szukali pobocznych dochodów. Z czasem pojawiły się świadczenia rentowe i emerytalne. Początkowo zależne od dobrej woli króla. Wcześniej ratunkiem urzędnika na wypadek choroby lub innego nieszczęścia była sprzedaż urzędu. Wprowadzenie zaś rent i emerytur dawało gwarancję trwałości sprawowania urzędu.
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)