KOLONIALIZM W XIX WIEKU - PODZIAŁ ŚWIATA
Kolonializm w XIX wieku - podział świata
Od momentu powstania zorganizowanych państw narody walczą ze sobą w celu rozszerzenia swojego terytorium, zwiększenia swojego wpływu. Kiedy w Europie zabrakło już terenów do podbicia wielcy odkrywcy - Vasco Da Gama, Ferdynand Magellan, Krzysztof Kolumb dopływali do nowych ziem, opływali planetę. W tamtych latach żyli konkwistadorzy podbijający nowoodkryte tereny. Teraz, w XIX wieku politycy, chcąc zwiększyć swoja strefę wpływów tworzą kolonie. Kolonializm (z łaciny colonia - osiedle), polityka mocarstw polegająca na opanowaniu i utrzymaniu w politycznej i ekonomicznej zależności krajów słabo rozwiniętych w celu czerpania zysków. Kolonializm to też system rządów oparty na takiej polityce. Zjawisko narodziło się w czasie odkryć geograficznych (XIV i XV w.). Proces podziału świata został usankcjonowany prawnie. W ramach porozumień międzynarodowych (pierwsze to traktat z Tordesillas z 1494) uznawano za dozwolone aneksje, handel terytoriami, podporządkowanie zamorskiej ludności władzy metropolii kolonialnych. Zdobyte terytoria miały różny status, były to kolonie, protektoraty, kondominia, terytoria mandatowe i obszary powiernicze, zarządzano nimi za pomocą administracji kolonialnej lub uzależnionych od kolonizatorów lokalnych struktur państwowych bądź plemiennych. (encyklopedia internetowa: www.wiem.onet.pl) Swoje kolonie posiadała większość państw europejskich, Stany Zjednoczone, Japonia, Chiny. Każde państwo kolonizatorskie stworzyło własna ideologię, doktrynę, metody i specyficzny system zarządzania koloniami. Różnice te doprowadziły do odmiennych skutków ekonomicznych, społecznych i gospodarczych. W wielu krajach systemy polityczne z czasów kolonializmu mają duży wpływ na teraźniejsze systemy polityczne. W szkole poznajemy zazwyczaj dwie odmienne drogi kolonializmu: dominiami protektoraty. Dominium - termin określający stan prawny niektórych kolonii brytyjskich, wprowadzony w XIX w. Mogły one tworzyć własne rządy i parlamenty, bez możliwości prowadzenia polityki zagranicznej. Osobę króla angielskiego reprezentował gubernator. Autonomię taką otrzymały: Kanada w 1867, Australia (Australijski Związek) w 1901, Nowa Zelandia w 1907 i Związek Południowej Afryki (Republika Południowej Afryki) w 1910. W 1926 po powstaniu Brytyjskiej Wspólnoty Narodów samodzielność dominiów bardzo się zwiększyła. Obecnie dawne dominia brytyjskie są suwerennymi państwami. Protektorat (z łaciny protector - obrońca), forma władzy sprawowanej przez jakieś państwo, kraj zachowujący swe niektóre instytucje, rząd i administrację, ale znajdujący się pod kontrolą obcego państwa, prowadzącego jego sprawy zewnętrzne. Najczęściej protektorat był wynikiem kolonializmu, zostawał narzucony słabszemu krajowi przez mocarstwo kolonialne (np. Egipt, Tunezja, Laos, Kambodża, Kuwejt).
(…)
… uznawanych za protektoraty i niezdolnych do pełnej suwerenności. I. Podział Afryki W sprawiedliwym podziale Afryki miał pomóc kongres berliński w 1885 roku, który został zwołany by zlikwidować wszelki konflikty kolonialne między krajami europejskimi. Kolonie Wlk. Brytanii w Afryce W 1830 r. Niewiele było brytyjskich faktorii na zachodnim wybrzeżu Afryki: Sierra Leone, Złote Wybrzeże, oraz Gambia. 31…
… monarchii parlamentarnej. ! 1830 roku zajęto Algier. Proklamacja świętej wojny przez Abd el-Kadera spowodowało zajęcie całego kraju (1839-47, gen. Bugeaud)Kabylia poddała się dopiero po 1871 roku. Konferencja, która odbyła się w Algierze w 1905 roku powierzyła porty marokańskie nadzorowi francuskiemu. W 1881 roku bej Tunisu podpisał traktat w Bardo, na mocy którego Francja narzuciła temu krajowi…
… objął dowództwo korpusu okupacyjnego i przez 9 lat prowadził politykę pacyfikacyjną - zniósł niewolnictwo, ograniczył pańszczyznę, rozwinął gospodarkę oraz szkolnictwo. Pomimo postanowień kongresu berlińskiego nadal dochodziło do starć - takich jak te z 1898 roku- kapitan Marchand musiał opuścić Faszodę (nad górnym Nilem) wyparty przez Brytyjczyka. W Senegalu Faidherbe toczył walki z Latirem, w Sudanie…
… roku także się nie powiodła, zawarto więc układ ustanawiający Afganistan krajem neutralnym między imperium brytyjskim oraz rosyjskim. III. Ameryka Południowa - kolonizacja W roku 1492, kiedy Krzysztof Kolumb odkrył Amerykę rozpoczął się jej podbój przez Hiszpanów. Cztery wieki później, w 1808 roku w momencie wybuchy wojny Kreolów o niepodległość imperium hiszpańskie w Ameryce Łacińskiej liczyło 10 mln km2, od San Francisco do przylądka Horn. W 1830 r. Po długiej i okrutnej wojnie kolonie hiszpańskie odzyskały wolność. Imperium hiszpańskie w Ameryce Południowej w XIX wieku było podzielone na 4 wicekrólestwa: Nowej Hiszpanii (dzisiejszy Meksyk, Oregon i Florydę które zostały sprzedane USA w 1819 roku, Teksas- zaanektowany przez USA w 1845 roku, Kalifornia, Nevada, Utah, Nowy Meksyk, Arizona - odstąpione w 1848 roku), Nowej…
… gospodarki i uprzemysłowiono niektóre porty. Brytyjczycy eksportowali z Indii bawełnę, jutę, indygo, co było niekorzystne dla gospodarki tego państwa. W latach 1866 - 1914 prawie 36 milionów Hindusów zmarło z głodu lub z powodu zakażenia dżumą. Indochiny Kolonizacja Indochin przez Francuzów wiązała się z otwarciem rynku chińskiego, do którego starali się dotrzeć przez Mekong, następnie przez rzekę Czerwoną…
… się przed imperializm kolonialnym. Chiny Chiny były niepodległym nikomu cesarstwem. W 1839 roku mandaryn Lin Zexu wydał zakaz przemytu opium, który popierali Brytyjczycy. Zakaz ten stał się przyczyną natychmiastowego konfliktu zbrojnego. Armia chińska była zbyt słaba i Anglicy pokonali ją bez problemu. W wyniku wojny opiumowej Zachód uzyskał dostęp do pięciu portów, m.in. do Szanghaju. Handel przynosił umiarkowane…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)