To tylko jedna z 3 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Wstęp do prawa, Wybory do sejmu, senatu i prezydenckie Wybory są przejawem demokracji pośredniej - wyborcy wybierają swoich przedstawicieli.
Dwoma istotnymi przymiotami wyborów są:
Czynne prawo wyborcze - możliwość wybierania, przysługująca każdemu obywatelowi, który ukończył 18 rok życia (art. 18).
Bierne prawo wyborcze - możliwość kandydowania i bycia wybranym.
W polsce jedynym cenzusem odnoszącym się do możliwości kandydowania jest wiek:
Samorząd - możliwość kandydowania od 18 roku życia.
Parlament - od 21 roku życia.
Prezydent - od 35 roku życia.
Wyboru do Sejmu opisuje się grupą przymiotników - tzw. wybory pięcioprzymiotnikowe (art. 92):
Powszechne - oznacza to, że każdy obywatel RP po ukończeniu 18 roku życia może brać w nich udział (wyjątkiem jest sytuacja utraty praw obywatelskich - może to mieć miejsce wyłącznie na mocy wyroku sądowego).
Równe - każdy wyborca dysponuje wyłącznie jednym głosem i jest on jednakowy co do wagi.
Bezpośrednie - w wyborach wybieramy od razu swoich przedstawicieli (a nie elektów, którzy tych przedstawicieli wybiorą za nas). Ciekawostką jest fakt, iż wybory prezydenckie w Ameryce nie są wyborami bezpośrednimi - amerykanie wybierają elektorów, którzy następnie wybierają prezydenta.
Proporcjonalne - zasada służąca eliminowaniu z parlamentu ugrupowań małych i słabych. Preferuje się partie silne. Proporcjonalność polega na przeliczeniu głosów wyborczych na miejsca mandatowe według określonej zasady matematycznej.
Tajne - tajne jest samo głosowanie nie całe wybory.
Z zasadą tajności związane są jednak pewne kontrowersje (odnośnie jej przestrzegania). Zauważamy to za przykładzie praktyki tworzenia lokali wyborczych w szpitalach. Komisja z urna przychodzi do ciężko chorej osoby i wydaje kartę do głosowania - i tutaj pojawia się problem braku tajności - nie ma bowiem sytuacji wyłączenia jawności w momencie głosowania. Należy pamiętać, że w sensie prawnym akt głosowania ma miejsce w momencie dokonania skreślenia (zaznaczenia) na karcie wyborczej.
Wybory do Senatu:
Powszechne.
Bezpośrednie.
W głosowaniu tajnym.
Nie są one proporcjonalne - wyborcy nie głosują na listę wyborczą (jak w przypadku Sejmu) lecz na konkretne osoby.
Nie jest także zachowana zasada równości - brak równości pojawia się w 1992 roku, gdy to z większości województw wybierało się po 2 senatorów natomiast z kilku po 3. obecnie ze względu na ordynację wyborczą istnieje podział na okręgu wyborcze. Okazuje się, że okręgów do Sejmu jest o jeden więcej niż do Senatu (a konkretnie w Chrzanowie nie ma okręgu do Senatu).
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)