„WYBITNI POLSCY PRAWNICY” W swojej pracy chciałem przedstawić postacie nieżyjących już prawników z okresu pierwszej połowy XX wieku. Dlaczego akurat z tego? W tym czasie powstało nowoczesne polskie prawo, wielki dorobek, z którego, pomimo upływu lat korzystamy do dziś. Po odzyskaniu niepodległości w 1918 roku nasi wybitni prawnicy potrafili w szybkim tempie doprowadzić do przygotowania i uchwalenia konstytucji, do unifikacji i kodyfikacji prawa. Wybór postaci, nie wspominając już o znalezieniu materiałów, nie był łatwy. Zdecydowałem się ostatecznie na Wojciecha Trąmpczyńskiego, Czesława Znamierowskiego i Leona Petrażyckiego. Dlaczego akurat na nich? Aby się tego dowiedzieć zapraszam do lektury. Wojciech Trąmpczyński (1860 - 1953)
„Wpierw musimy Państwu zapewnić byt, a potem dopiero możemy prowadzić wewnętrzne walki o to, jaka forma bytu jest najlepsza”.
Z mowy sejmowej 28.11.1922
Dzieje parlamentaryzmu polskiego zaraz po odzyskaniu niepodległości wiążą się nierozerwalnie z postacią Marszałka Sejmu Ustawodawczego lat 1919 - 1920 - Wojciechem Trąmpczyńskim. Jego zasługi dla sprawy polskiej są jednak o wiele większe. Wcześniej na terenie ziem zaboru pruskiego - gdzie polską odrębność narodową było zachować najtrudniej - Wojciech Trąmpczyński był adwokatem, obrońcą w sprawach politycznych, działaczem społecznym i niepodległościowym, posłem broniącym praw Polaków w sejmie pruskim i parlamencie Rzeszy Niemieckiej, wreszcie - organizatorem i uczestnikiem walk niepodległościowych w Wielkopolsce. Cieszył się szczególnym uznaniem i szacunkiem społecznym, czego dowodem jest jego obecność w senacie i sejmie na stanowisku marszałka.
Przytoczone powyżej słowa świadczą o wartościach i ideałach, którym hołdował, a były to: poczucie odpowiedzialności za kraj, poczucie wolności i sprawiedliwości, poczucie obowiązku, rzetelności i solidności. To dzięki jego ofiarnej, ale i zdecydowanej postawie, już w kilka tygodni po odzyskaniu niepodległości odbyły się demokratyczne wybory parlamentarne, a gdy został marszałkiem sejmu, po dwóch latach doszło do uchwalenia demokratycznej Konstytucji Marcowej w 1921 roku.
(…)
… w 01.12.1898 roku, a więc mając zaledwie 31 lat, otrzymał w stołecznym uniwersytecie rosyjskim tytuł profesora nadzwyczajnego i Katedrę Encyklopedii i Historii Filozofii Prawa. Było to ogromne wyróżnienie naukowe, bowiem w ówczesnym systemie szkół wyższych niższy tytuł doktora, przyznawano zaledwie kilku wybitnym uczonym i najczęściej pod koniec błyskotliwej kariery naukowej. Leon Petrażycki był wówczas jedną z najwybitniejszych postaci ówczesnego Petersburga. Prowadził on bowiem szeroką działalność pedagogiczną, a jego wykłady przyciągały tłumy młodzieży. Czytają jego biografię natknąłem się na bardzo ciekawy wątek związany z Uniwersytetem Warszawskim. Gdy Leon Petrażycki przyjechał do kraju, przyjęto go jak znakomitość naukową. Józef Piłsudski jako Naczelnik Państwa zaproponował mu Katedrę Teorii i Historii Filozofii…
… w tym miejscu zaznaczyć, że dzieło Petrażyckiego rozciągało się na dziedziny bardzo rozległe - logikę, metodologię, psychologię, etykę, socjologię. Swoim zakresem znacznie przekraczały ramy filozofii prawa, wnosząc wiele do powyższych dziedzin, tworząc - jak zauważył jego najwybitniejszy uczeń Jerzy Lande:
„…całkowity system filozoficzny o niezwykłej architekturze i spójności wewnętrznej, imponującej…
…. A. Kojder: „Pogląd ten musiał wydawać się ówczesnym prawnikom tyleż osobliwy, co ekstrawagancki, o czym świadczy, że po śmierci Petrażyckiego jego katedra została zlikwidowana (zakład socjologii prawa ponownie powołano na Wydziale Prawa UW dopiero w 1990r!) ”. Już niejako po oswojeniu się z obecnością w kraju i nauce, pod adresem uczonego rozpoczęły się publiczne ataki dezaprobaty ze strony sfer…
… beim Wechsel der Nutzungsberechtigten (Berlin 1892)
Die Lehre vom Einkommen (Berlin, t.1, 1893, t.2, 1895)
Zarys filozofii prawa
O pobudkach postępowania i o istocie moralności i prawa (1904)
Wstęp do nauki prawa i moralności
O prawa kobiet (Lwów 1909)
Teoria prawa i państwa w związku z teorią moralności
Methodologie Der Theorien Des Rechts Und Der Moral.
Dobór i znalezienie materiałów stanowił…
… - Kodeksu cywilnego - BGB. Panował wówczas pozytywizm prawniczy i doktryna R. von Iheringa, głosząca iż: „prawo jest interesem ludzkim, chroniącym przez przymus państwowy”. I oto 25 - letni uczony przepuścił atak na tę uznaną doktrynę, podważając sposób pojmowania klasycznego prawa rzymskiego, cieszącej się w ówczesnej nauce niemieckiej autorytetem niepodważalnym i czcią ogólną! Wskazał - dzieło…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)