Wulkanizm-wykład

Nasza ocena:

3
Pobrań: 203
Wyświetleń: 1267
Komentarze: 0
Notatek.pl

Pobierz ten dokument za darmo

Podgląd dokumentu
Wulkanizm-wykład - strona 1 Wulkanizm-wykład - strona 2 Wulkanizm-wykład - strona 3

Fragment notatki:


  1 WULKANIZM      Magma przemieszczająca się ku górze w skorupie ziemskiej moŜe wydostawać się na  powierzchnię.  Przyczyną  ascenzji  magmy  jest  uwalnianie  się  z  niej  pary  wodnej  i  gazów  rozpuszczonych  i  utworzenie  mieszaniny  z  magmą.  Przy  zachwianiu  róŜnicy  między  ciśnieniem  a  temperaturą  dochodzi  do  wypływu  lub  wybuchu  magmy,  która  na  powierzchni  nazywa się lawą. Lawa ma podobny skład jak magma, ale jest uboŜsza w składniki lotne                            Samochód pogr ąŜ ony w lawie pahoehoe na Hawajach       Kaskada lawy z Mauna Loa na Hawajach (VII 1993)                           (Kenneth Neuhauser)                                                                 (J.D. Griggs/USGS)      Erupcja -  wyrzucenie przez wulkan na powierzchnię Ziemi materiału wulkanicznego  (lawa, materiał piroklastyczny, substancje lotne)    Wyró Ŝ niamy erupcje:   -  centralne –  lawa wydobywa się z krateru. Krater jest połączony kanałem z ogniskiem  magmowym                              Wybuch wulkanu St Helens,(USA)  18.05.1980                      Wybuch wulkanu Parikutin (Meksyk)1943 r    -  linijne  –   lawa    wydobywa  się  szczelinami.  Aktualnie  ten  typ  erupcji  naleŜy  do  rzadkości.  Obecnie  obserwowany  na  Islandii,  gdzie    od  kilkudziesięciu  milionów  lat  wylewają  się  lawy  bazaltowe.  Na  obszarze  Laki  Jokul  w  1783  r  nastąpiła  erupcja  linijna ze szczeliny długości 25 km. Islandzki wulkan Hekla równieŜ utworzony jest w  szczelinie.    W ten sposób powstały ogromne mezozoiczne i    paleogeńskie   pokrywy lawowe  (tzw trapy )   Dekanu, południowej i wschodniej Afryki, Syberii – zajmujące obszary  0,5 mln km 2, o grubości do 3 km.    2                           Pokrywa bazaltowa Dekanu w Mahabaleshwar,                      Pokrywa bazaltowa Columbia River USA               Ghaty Zachodnie,  Indie                                                                    (Fot. Vic Camp)                                                                                                     Pokrywy bazaltowe na Islandii (fot. Michał i Krzysztof Alenowicz)     -  aeralne   –  powstają  kiedy  np  magma  batolitu  podnosi  się  blisko  powierzchni  ziemi  i 

(…)

… wodną, zgromadzoną nad odnogą kanału i bez
bezpośredniego połączenia z powierzchnią ziemi.
Woda zbierająca się w długim, krętym kanale gejzera ulega ogrzaniu i przegrzaniu, tzn.
osiąga temperaturę znacznie wyŜszą od normalnej temperatury wrzenia. Temperatura
wrzenia, bowiem wzrasta wraz ze wzrostem ciśnienia. Gdy temperatura wrzenia zostaje
osiągnięta, część wody zostaje wypchnięta do góry i wydostaje…
… zapoŜyczonej z Hawajów pahoehoe
(na Islandii zwana helluhraun) – tworzy się gdy gazów jest mało; powstają formy
kopulaste nerkowate i sznurowe o gładkiej, lśniącej powierzchni.
Lawa pahoehoe - Alae w Hawaii Volcanoes National Park.
Fot. pochodzi ze zbiorów USGS Hawaiian Vocano Obserwatory
4
Lawa pahoehoe po erupcji wulkanu Krafla w 1997,
fot. R.W. Decker
Stygnąca lawa zmniejsza objętość, powstają…
…” - bazalt
6
Utwory piroklastyczne – powstają przez rozdrobnienie lawy wyrzuconej w powietrze, a
czasem materiału budującego stoŜek. Utwory te dzielimy w zaleŜności od wielkości.
Największe to bomby i szlaki (1 m3), najmniejsze to piaski i popioły wulkaniczne.
Scementowane piaski i popioły wulkaniczne to tufy.
Bomba wulkaniczna – składnik produktów piroklastycznych, określany umownie jako
fragmenty…
… róŜne, często kroplowe
7
lapille
Piaski i popioły wulkaniczne – najdrobniejszy materiał piroklastyczny o średnicy
fragmentów poniŜej 2 mm, albo z rozpylenia lawy albo z rozpylonych siłą wybuchu skał
stoŜka lub komina wulkanicznego. Popioły wulkaniczne osadzone na lądzie nosza nazwę
tufów, osadzone w środowisku wodnym, cechujące się wyraźnym warstwowaniem – tufitów
Krzemionkowy popiół wulkaniczny
… w jednym miejscu i wytrącaniu ich w innym. W
takich warunkach tworzą się liczne złoŜa, m.in. rud miedzi, wolframu, cynku i ołowiu,
niektórych kamieni szlachetnych i wielu innych surowców.
Ze zjawiskami wulkanicznymi związane są gorące źródła a ich szczególnym typem są
gejzery. Nazwa gejzer pochodzi od nazwy najbardziej znanego gejzeru na Islandii Geysir.
Zaś jego nazwa pochodzi od islandzkiego słowa gjósa…
... zobacz całą notatkę



Komentarze użytkowników (0)

Zaloguj się, aby dodać komentarz