PRĄDY MORSKIE 1. Podział prądów Prądem morskim nazywa się zorganizowany ruch wody w określonym kierunku, odbywający się w otoczeniu wód pozostających we względnym bezruchu. Klasyfikacje prądów uwzględniają różne ich cechy, stąd spotykamy kilka odrębnych klasyfikacji, opartych o różne kryteria: a. według czynników powodujących powstanie danego prądu (klasyfikacja genetyczna: prądy gradientowe, prądy wiatrowe i dryfowe, prądy pływowe, prądy inercyjne), b. według stopnia ich stałości (prądy stałe, okresowe, chwilowe, ...), c. wedlug głębokości, na których występują (powierzchniowe, głębinowe, przydenne), d. według charakteru ruchu (meandrujące, prostolinijne, krzywolinijne; te ostatnie dzielimy na cyklonalne (tworzą wielkie zamknięte kręgi o kierunku ruchu na półkuli północnej przeciwnym do ruchu wskazówek zegara, na płk. południowej - zgodnym z ruchem wskazówek zegara), antycklonalne (tworzą również wielkie zamknięte kręgi o odwrotnym od cyklonalnych kierunkach ruchu), e. według cech fizyko-chemicznych wód w obrębie prądów. Do tej ostatniej klasyfikacji należy zaliczyć najczęściej spotykany uproszczony podział prądów na zimne i ciepłe. Prądy zimne prowadzą wody chłodniejsze od wód otaczających, prądy ciepłe - cieplejsze od wód otaczających (patrz odnośni k [ P_1] ). Prądy gradientowe to prądy generowane przez gradient ciśnienia hydrostatycznego wynikający z różnic wysokości powierzchni morza (nachylenia powierzchni) względem powierzchni izopotencjalnej. Przyczyną powstawania różnic wysokości powierzchni wody może być np. działanie przenosu ekmanowskiego (patrz prądy wiatrowe), nierównomierne nagrzanie poszczególnych części oceanu, powodujące różnice gęstości wód powierzchniowych, działanie wiatru transportującego wody w kierunku brzegu [P_2], zmiany ciśnienia atmosferycznego nad powierzchnią oceanu, etc. Prądy wiatrowe to prądy generowane przez bezpośrednie działanie wiatru na powierzchnię morza. Prądy pływowe to prądy generowane przez falę (fale) pływowe. Prądy inercyjne to prądy funkcjonujące po ustaniu siły, która stanowiła ich przyczynę Prądy stałe charakteryzują się niewielką zmiennością kierunku i prędkości z roku na rok i z sezonu na sezon. Prądy okresowe charakteryzują się powtarzalnością kierunku i prędkości w poszczególnych odcinkach czasu. Przykładem prądów okresowych (krótkookresowych) są prądy pływowe. Z wielkich prądów przykładem prądów okresowych jest Prąd Somalijski, płynący wzdłuż wschodnich wybrzeży Afryki na N od równika. W okresie monsunu zimowego jest prądem ciepłym
(…)
…
"Prąd Zatokowy") na każdy niemal prąd występujący na Północnym Atlantyku.
Bardzo często mylone są nazwy prądów (np. Prąd "Bengulewski" miast "Prąd
Benguelski" lub "Prąd Peruwiański, inaczej nazywany Prądem Humboldta albo
Prądem Atakamskim..." (co nie jest prawdą, gdyż pojęcia te nie są synomimami)
- Golfstrom, mimo polskiej nazwy Prąd Zatokowy na pewno nie wypływa z Zatoki
Meksykańskiej i nie opływa…
… Atlantycki
Prąd Jukatański, Prąd Florydzki, Golstrom, Prąd Północnoatlantycki, Prąd Norweski,
Prąd Nordkapski, Prąd Zachodniospitsbergeński, Prąd Irmingera, Prąd
Zachodnioislandzki, Prąd Wschodnioislandzki, Prąd Wschodniogrenlandzki, Prąd
Zachodniogrenlandzki, Prąd Ziemi Baffina, Prąd Labradorski, Prąd Luzytański
(inaczej Prąd Portugalski), Prąd Kanryjski, Prąd Gwinejski, Prąd PółnocnoRównikowy Atlantyku…
…), Kurosiwo
(Kurosio), Prąd Północnopacyficzny, Prąd Alaskański, Prąd Ojasziwo (Ojasiwo: w
nim Prąd Kamczacki i Prąd Kurylski), Prąd kalifornijski, Przeciwprąd Równikowy
Pacyfiku, Prąd Południowo-Równikowy Pacyfiku, Prąd Wschodnioaustralijski, Prąd
Humboldta (z jego częściami składowymi: Prądem Chilijskim i Prądem
Peruwiańskim)
We wszystkich oceanach na pólkuli południowej
Prąd Przylądka Horn, Antarktyczny…
… od Szkocji, gdzie z kolei również
bifurkuje. Część wód Prądu Północnoatlantyckiego cieśninami między Farerami a
Szetlandami oraz Farerami a Islandią przenika do Morza Norweskiego. Strumień,
który przenika przez Bramę Farero-Szetlandzką tworzy główny nurt Prądu
Norweskiego. I dopiero Prąd Norweski (jak sama nazwa wskazuje) płynie wzdłuż
wybrzeży Norwegii. I z całą pewnością nie jest to Golfstrom. Pozostała…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)