To tylko jedna z 3 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
W. Dajczak. Notatka składa się z 3 stron.
Co to znaczy prawo rzymskie? - trzy znaczenia:
Prawo antycznego Rzymu Ius commune - prawo powszechne średniowiecznej Europy - nauka prawa, która powstała w końcu XI wieku w Europie w oparciu o studiowanie antycznych tekstów prawnych, do końca XIX wieku
Tradycja romanistyczna w historii formowania się prawodawstw - dorobek nauki prawa, który legł u podstaw przede wszystkim kodyfikacji cywilnych (kodeks cywilny francuski i 1804, kodeks cywilny niemiecki); poza tym podstawa do pomysłu formowania się prawa ponadnarodowego - jedna ze strategii argumentacyjnych w budowaniu prawa, to reguły, które tkwią w tradycjy prawnej wspólnej dla całej Europu ius commune prawo rzyskie. Takie reguły tak jak pacta sunt servanda, bonae fides, rebus sic stantibus . Czego uczymy się z Rzymu?
Dwa obszary studium prawa: publiczny i prywatny
Czy każda norma może być uznana za normę prawną? Czym jest prawo?
Prawem publicznym jest to, które dotyczy spraw państwa rzymskiego, prywatne zaś korzyści ( utilitas ) jednostek.
Pytanie o prawo (prywatne):
Z jednej strony poszukiwanie rozwiązania sprawiedliwego, z drugiego efektywnego ekonomicznie, nie zawsze to musi iść w parze
Skoro nie ma jednorodnego poczucia sprawiedliwości wśród ludzi, to reguły prawa mogą się między tobą różnić. Poszukuje się równowagi między wspomnianymi wartościami.
Jeśli zajmować się prawem, należy najpierw poznać dichodzenie słowa prawo ( ius ). Czerpie ono swe brzmienie od sprawiedliwości ( iustitia ), ponieważ - jak trafnie ( eleganter ) określa Celsus - prawo jest sztuką tego, co dobre i sprawiedliwe ( ius est ars boni et aequi ) [Ulpian w ks. 1 instytucji ]
Antyczne prawo rzymskie można podzielić jeszcze precyzyjniej, należy zauważyć ważną rolę Justyniana w tym okresie.
Prawo powszechne również można podzielić, ale ze względu na różne tradycje prawnicze.
Civil law tradition - tradycja romanistyczna w Europie.
Periodyzacja dziejów Rzymu ze względu na prawo publiczne
Podział wg. kryteriów: ewolucja formy ustrojowej
753-510 pne - monarchia bardziej budowanie legendy, leges regie jako ustawy królewskie będące jakoby prapoczątkiem
510-27 pne (do 367 pne wczesna, potem późna) - republika powstaje pierwszy fundamentalny tekst prawny: Prawo XII Tablic (451-450 pne)
27 pne - 284 r. - pryncypat szczególny model ustrojowy, pierwszy spośród obywateli - cesarz, ale forma raczej przedstawicielska
284-565 r. - dominat budowanie bardzo silnej władzy centralnej, silna już władza cesarza, trwa do końca panowania Justyniana
Periodyzacja ze względu na prawo prywatne:
Od założenia Rzymu - okres prawa archaicznego: dominowało prawo zwyczajowe, w ograniczonym zakresie tworów prawa obowiązuje poprzez
(…)
… wszystkich reguł, próba kodyfikacji prawa; dalsza ewolucja nie wydała jednak metody wydawania kompleksowych ustaw, wybierano raczej wydawanie szczegółowych. Prawo było stosunkowo proste, obowiązywało głównie drobnych rolników
218-26 pne - okres prawa przedklasycznego: istotny rozwój terytorialny i ekonomiczny po wojnach punickich, Rzym staje się lokalnym mocarstwem; pojawiają się nowe relacje handlowe, rośnie…
… znaczenia gospodarki naturalnej, mała atrakcyjność pieniądza) konieczność dostosowania się prawa. W ramach tego okresu wyróżnia się okres panowania Justyniana (527-565). Obejmował on władze w ramach idei odnowienia cesarstwa (potęga militarna i terytorialna, odnowienie w wymiarze religijnym, odnowienie w wymiarze prawnym - w wyobrażeniu Justyniana było to przywrócenie świetności prawa okresu prawa…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)