Agnostycyzm - pogląd, według którego obecnie niemożliwe jest całkowite poznanie rzeczywistości. Czasami agnostycyzm oznacza tylko niemożliwość dowiedzenia się, czy Bóg lub bogowie istnieją czy też nie. Jednym z pierwszych przejawów agnostycyzmu było „Wiem, że nic nie wiem” Sokratesa. Thomas Henry Huxley wprowadził termin agnostycyzm, wykluczając możliwość poznawczą człowieka na polu „istoty” rzeczy jak i „istoty” związków przyczynowo-skutkowych. Agnostycyzm przybiera różne formy, i tak agnostyk może być ateistą jak i teistą, jak i żadnym z nich.
Aksjologia filozofia wartości; ogólna teoria wartości, nauka o wartościach moralnych, nauka rozpatrująca o wartościach nadrzędnych w stosunku do takich dyscyplin jak etyka, estetyka, ekonomia; klasyfikacja, hierarchizacja wartości
Anamneza - u Platona : poznanie przez przypominanie sobie idei, z którymi dysza obcowała przed połączeniem się z ciałem. Koncepcja poznania przez anamnezę zakłada wędrówkę dusz. Antropocentryzm - pogląd filozoficzny i religijny, według którego człowiek stanowi centrum i cel wszechświata.W znaczeniu teoriopoznawczym termin ten oznacza styl filozofowania polegający na przyjmowaniu ludzkiej perspektywy - tzn. analizowaniu wszystkich zjawisk z punktu widzenia odbioru ich przez człowieka i odrzucaniu rozumowań wychodzących poza ludzką percepcję jako poznawczo nieuprawnionych lub pozbawionych praktycznego znaczenia.W znaczeniu ontologicznym antropocentryzm zakłada, że człowiek jest centrum wszechświata, który jest celowo tak skonstruowany, aby umożliwić istnienie człowieka. W skrajnej postaci antropocentryzm przyjmuje, że celem istnienia wszechświata jest człowiek, i że stanowi on ostateczny i najdoskonalszy produkt ewolucji wszechświata.
Antropologia filozoficzna - dział filozofii zajmujący się kwestiami natury człowieka, jego bytem osobowym, działalnością, wyjaśnieniem jego miejsca we wszechświecie,przyrodzie i społeczeństwie.
Apofatyczność - coś dane od Boga
Aposterioryzm, w filozofii stanowisko epistemologiczne, wg którego prawdziwe poznanie dokonuje się wyłącznie w oparciu o uprzednie doświadczenie (a posteriori) i potwierdzone może być tylko poprzez bezpośrednie lub pośrednie odwołania się do owego doświadczenia.
Aprioryzm pogląd według którego możliwe jest poznanie a priori, tj. przed doświadczeniem, nie opierające się na nim.
Arché, zasada, prazasada- w filozofii przedsokratejskiej termin oznaczający praprzyczynę wszystkich bytów, zasadę oraz najbardziej zasadnicze tworzywo[1]. Pierwotna zasada kierująca światem, wszechświatem. Dla Talesa arché to woda, dla Anaksymandra arché jest bezkresem (apeiron), dla Anaksymenesa arché jest powietrzem, dla Pitagorasa liczbą.
Arete - cnota - najczęściej termin ten tłumaczy się jako "cnota" (rzadziej i przeważnie dawniej także jako "dzielność" lub "męstwo"), ale jego dokładne przetłumaczenie sprawia trudność, ponieważ w różnych czasach miał różne znaczenia. Początkowo oznaczał męstwo, bohaterstwo, później zdatność (sposobność) człowieka i każdej zresztą rzeczy do spełniania swojego właściwego zadania, wreszcie zaś zaletę moralną, czyli cnotę.
(…)
… absolutnego poza rzeczywistością poznającego".
Uniwersalia - pojęcia uniwersalne oraz odpowiadające im nazwy ogólne, które dają się orzekać o wszystkich jednostkach danej klasy (rodzaju, gatunku) Spór o uniwersalia - filozoficzny problem dotyczący statusu pojęć ogólnych (uniwersaliów, powszechników), historycznie przybierał formę dyskusji wokół istnienia idei.
Utylitaryzm (łacińskie utilis - użyteczny…
… (spirytualizm) odrzuca w ogóle istnienie świata materialnego, uważając go za złudzenie.
Immanentyzm - filoz. przeświadczenie, że wszelkie doświadczenia to tylko przeżycia wewnętrzne, a nie zmysłowe (realne). Pogląd ten doznania rzeczywiste odrzuca i neguje
Indukcja - wnioskowanie zawodne (w przeciwieństwie do dedukcji), wyprowadzenie wniosków od szczegółu do ogółu tj. kiedy konkluzja wynika z przesłanek…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)