To tylko jedna z 6 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Współpraca i bezpieczeństwo w Europie
Zięba, Bezpieczeństwo państw zrzeszonych w NATO i Unii Europejskiej
Adaptacja wielostronnych instytucji bezpieczeństwa do nowych uwarunkowań
Aby sprostać zmienionym zagrożeniom i skutecznie podejmować nowe wyzwania po zimnej wojnie, państwa zachodnie dokonały redefinicji swoich koncepcji bezpieczeństwa i podjęły działania mające na celu adaptację swoich wielostronnych struktur współpracy w sprawach bezpieczeństwa i obrony do nowych uwarunkowań. Generalnie adaptacja struktur europejskich i euroatlantyckich dokonywała się na trzech płaszczyznach: 1) poszerzania kompetencji; 2) reform wewnętrznych, w tym budowania zdolności obronnych; 3) partnerstwa i rozszerzenia o nowych członków.
NATO
NATO stanęło przed poważnym wyzwaniem określenia swojej racji bytu w sytuacji, gdy na progu lat 90 znikł przeciwnik w postaci ZSRR i Układu Warszawskiego. Na szczycie rzymskim w dniach 7 - 8 listopada 1991 roku postanowiono, że NATO pozostanie systemem zbiorowej obron 16 państw członkowskich, ale będzie prowadzić dialog i rozwijać współpracę z państwami nieczłonkowskimi, w tym z byłymi przeciwnikami z Układu Warszawskiego.
Poszerzenie kompetencji NATO dokonało się w odpowiedzi na potrzebę stworzenia nowych możliwości działania sojuszu w sprawach innych niż obrona terytorialna. Art. 5 Traktatu Północnoatlantyckiego zawiera casus foederis, czyli zobowiązanie do udzielenia przez sojuszników pomocy wszelkimi dostępnymi, w tym przy użyciu siły zbrojnej środkami w razie agresji na jednego lub kilku z nich dokonanej w Europie lub Ameryce Północnej. Pomoc ta ma być udzielona w formie, „jaką strony uznają za konieczną”. To ostatnie zastrzeżenie oznacza, że pomoc sojusznicza nie może być automatyczna. Zobowiązanie zawarte w traktacie dotyczy tzw. obrony terytorialnej. Rada Północnoatlantycka obradująca w Oslo 4 czerwca 1992 roku przed szczytem KBWE Helsinki II, oświadczyła o gotowości Sojuszu do wsparcia misji pokojowych zapowiedzianych przez KBWE. Zaproponowała udostępnienie zasobów Sojuszu oraz pomoc ekspertów. Pół roku później, 17 grudnia 1992 roku Rada Północnoatlantycka oświadczyła, że Sojusz jest gotów udzielić wsparcia operacjom pokojowym prowadzonym pod egidą Rady Bezpieczeństwa ONZ. W ślad za tym NACC opowiedziała się za przeprowadzeniem wspólnych operacji pokojowych zarządzonych przez ONZ lub KBWE.
Zgoda Sojuszu Północnoatlantyckiego na prowadzenie operacji wojskowych poza obszarem państw członkowskich (out of area) oznaczała modyfikację jego doktryny strategicznej i prowadziła do wyjścia poza dyspozycję art. 5 Traktatu waszyngtońskiego, który dopuszcza jedynie udzielanie pomocy, włącznie z użyciem środków wojskowych, w przypadku aktu agresji na jedną ze stron porozumienia. Przyjęte rozwiązanie zwiększało możliwości oddziaływania NATO na kształtowanie bezpieczeństwa międzynarodowego na obszarze euroatlantyckim. Niemniej było aktem podjętym bez zgody państw pozostających poza Sojuszem. Czyniło z NATO organizację o podwójnych zadaniach: obrony terytorialnej i instrumentu bezpieczeństwa zbiorowego.
(…)
… były dotychczas: 1) wyposażenie UE (Traktatem amsterdamskim) - obok UZE - w prawo prowadzenia operacji petersberskich; 2) ustanowienie EPBiO i prawne umocnienie jej w Traktacie nicejskim; 3) włącznie się UE do zwalczania terroryzmu (instrumentami II i III filara, od 2001 roku) i zapobiegania rozprzestrzenianiu broni masowego rażenia (od 2003 roku).
Reformy wewnętrzne, w tym budowanie zdolności obronnych Unii…
… nie uczestniczy. W DPC, dzięki dużej elastyczności wykazanej przez Niemcy, udało się przełamać opór Belgii i znaleziono rozwiązanie. Komitet Planowania Obrony przedstawił zalecenia w sprawie pomocy dla Turcji, a potem zadecydował o rozmieszczeniu na terytorium Turcji samolotów wczesnego ostrzegania AWACS, systemów obrony przeciwrakietowej Patriot i środków ochrony przed bronią masowego rażenia. Następnie Rada…
… antyterrorystycznej Unii Europejskiej. W strategii zapowiedziano równoczesne stosowanie czterech działań: zapobiegania, ochrony, ścigania i postępowania w razie ataków terrorystycznych.
Przeciwdziałanie rozprzestrzenianiu broni masowego rażenia i kontrola zbrojeń: NATO
Uznając, że proliferacja broni masowego rażenia stanowi zagrożenie dla bezpieczeństwa międzynarodowego, ministrowie spraw zagranicznych państw członkowskich NATO i NACC, na zlecenie szczytu brukselskiego wydali 10 czerwca 1994 roku dokument zatytułowany Ramy polityki Sojuszu w sprawie proliferacji broni masowego rażenia, w którym zapowiedzieli, że zasadniczym celem Sojuszu i jego państw członkowskich jest zapobieganie proliferacji, a jeśli do niej dojdzie, to zlikwidowanie jej środkami dyplomatycznymi. Przeciwdziałanie rozprzestrzenianiu broni…
…, poza obszarem państw NATO. Oznaczało to podejmowanie misji wykraczających poza operacje z zakresu zbiorowej obrony (przewidziane w dyspozycjach art. 5 traktatu waszyngtońskiego i art. V zmodyfikowanego traktatu brukselskiego) na podstawie upoważnienia Rady Bezpieczeństwa ONZ lub kierowanych przez KBWE. Uznano, że zadania takie mogą być prowadzone również z udziałem państw spoza Sojuszu. Polityczne kierowanie…
… Rosyjską. Na mocy tego układu ustanowiono Stałą Wspólną Radę NATO - Rosja, organ konsultacyjny w sprawach bezpieczeństwa w obszarze euroatlantyckim. Trzy dni później na wyraźne życzenie Moskwy przemianowano Radę Współpracy Północnoatlantyckiej w Euroatlantycką Radę Partnerstwa - EAPC - i zmodyfikowano program Partnerstwa dla Pokoju, do którego Rosja wprawdzie przystąpiła już w czerwcu 1994…
… nastąpiła odbudowa wzajemnych stosunków, ułatwiona przystąpieniem Rosji do koalicji antyterrorystycznej. Efektem było zawarcie 28 maja 2002 roku nowego porozumienia zastępującego Akt stanowiący. Stworzono na jego mocy Radę NATO - Rosja, która zaczęła pracować w formule „dwudziestki” (19 państw członkowskich NATO i Rosja) w sprawach bezpieczeństwa międzynarodowego.
Unia Zachodnioeuropejska
Rewitalizacja UZE…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)