WPROWADZENIE DO FILOZOFII I METODOLOGII NAUKI Wykład 1 (09.03.2009r.) Myślenie teoretyczne najpierw było myśleniem filozoficznym (ogólnym, bez względów praktycznych), później dopiero stało się empiryczne.
Myślenie filozoficzne = teoretyczne, apraktyczne
A. Comte: „Wiedzieć po to, by móc przewidywać”
Nauka bazuje na doświadczeniu, filozofia szuka prawd ogólnych.
Wspólne źródła nauki i teorii.
Metodologia - nauka o metodach stosowanych w nauce
- jako dyscyplina (jej element - naukoznawstwo)
- jako część logiki
Występuje koło 3 (4) nauk:
historia nauki - bada się historyczny rozwój, przebieg i uwarunkowania nauki
psychologia nauki - nauka od strony psychologii (np. jakie cechy osobowości są korzystne przy prowadzeniu badań psychologicznych, cechy procesów poznawczych)
socjologia nauki - wpływy, jakie na kształt badań naukowych wywierają różne instytucje (nie tyle bada się to, co zasługuje na badanie, a to na co są pieniądze), a także kontakty między naukowcami, kontakty między środowiskami, polityka (czasami nauka w służbie polityki państwa) (ewentualnie) filozofia nauki (metodologia nauki) - zajmuje się pytaniami o źródła prawomocnego poznawania naukowego Metodologie nauki można uprawiać na różne sposoby:
normatywna - jak powinno być, normy właściwego postępowania naukowego
możliwościowa - daje pogląd na to, na jakie różne możliwe sposoby może być uprawiana nauka (np. sposób przyrodniczy, humanistyczny, społeczny naturalistyczne i antynaturalistyczne)
opisowa - mówi jak faktyczne jest (co naukowcy faktyczne robią, a nie co powinni)
Hume - „ To, jak rzeczywiście jest, jest inne od tego, jak powinno być”
„Nauka to to, co robią naukowcy” dlatego ciężko określić kryteria
Współczesna metodologia dzieli się na nauki:
analityczne - sformułują nauki analityczne (matematyka, logika), bez doświadczenia
empiryczne - bazują na doświadczeniu, formułują obserwacje i one stanowią ostateczne uzasadnienie nauk; dzielą się na:
czyste - fizyka, chemia, biologia, głównie cele poznawcze
społeczne - socjologia, psychologia, pomiędzy czystymi a stosowanymi
stosowane - rolnictwo, medycyna, ekonomia, aby zdobyć wiedzę po coś
- zdania syntetyczne - oparte o doświadczenie, ale także analityczne
Brzeziński: „Psychologia jest taką nauką, jak nauki przyrodnicze”
Ciężko powiedzieć, czy psychologia jest nauką humanistyczną, przyrodniczą, czy społeczną - różne zdania.
(…)
… względności Einsteina i mechanika kwantowa) nowa rzeczywistość, którą nauka chce wyjaśnić
Przedstawiciele koła wiedeńskiego (Austro-Węgry):
twórca - M. Schlick - zajmuje stosunkowo wyważone stanowisko (w przeciwieństwie do innych)
R. Carnap
O. Neurath
Reihenbach
Hempel K. Popper - brał udział w konferencji, ale zajmował stanowisko krytyczne, z kołem łączy go zakres zainteresowań Dlaczego pozytywizm/empiryzm…
…) testy psychologiczne dążą do obiektywności nieobiektywne są testy projekcyjne Na podstawie tych zdań pozytywiści logiczni metodą indukcji chcą dochodzić do praw.
Cechy pozytywizmu :
fizykalizm - sprowadzenie wszystkiego do fizyki pozytywiści logiczni uznali język fizyki za najbardziej dojrzały, aby inni rozumieli przez określone słowa to samo każdy stan rzeczy w nauce można wyrazić językiem fizykalnym…
…) - ludzie od początku istnienia szukają ostoi, aby czuć się bezpiecznie, nie potrafią jednak łączyć faktów pojawiają się bóstwa (np. gdy uderzy piorun), świat staje się bardziej przewidywalny najpierw drzewa, korzenie itd. wielobóstwo - personifikacje wiara monoteistyczna faza metafizyczna (natura) - wyjaśnienia typu siły natury metafizyczne operują pojęciami abstrakcyjnymi „wyjaśnienia fikcyjne” (Comte…
…. że jest nieprawdziwe.
U Einsteina - warunki, które jeżeli nie zajdą, to będzie znaczyło, że jego teoria jest nieprawdziwa - to zafascynowało Poppera.
Zdolność do falsyfikacji - do takiego sformułowania teorii, aby istniały warunki, które mogą ją obalić. Zdanie naukowe: „Jutro będzie padać”
Zdanie nienaukowe: „Jutro będzie albo nie będzie padać”
Kryterium naukowości = kryterium falsyfikalności - takie formułowanie…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)