Wpływ zmian ustrojowych po 1989 roku na aspiracje młodzieży. Aspiracje w rozumieniu charakterystycznym dla socjologów pojmowane są jako "zespół dążeń wyznaczonych przez hierarchię celów, które jednostka akceptuje oraz definiuje je jako ważne i które przesądzają o jej planach życiowych(1). Aspiracje łączy się przeważnie z wartościami, które są czymś istotnym w ich kształtowaniu. Pod wpływem różnych uwarunkowań wartości a zatem i aspiracje zmieniają się. Obecnie w Polsce większość badaczy tej sprawy skłonna jest widzieć problemy młodzieży w perspektywie tzw. transformacji, a więc zmian w systemie społecznym, politycznym i gospodarczym po roku 1989. Problemy te związane są często z "otwarciem" na Zachód. Cechy wyróżniające młodzież to głównie różnice demograficzne, takie jak wiek, stan cywilny i rodzinny, poza tym różnice prawne czyli uprawnienia i obowiązki oraz różnice społeczno-ekonomiczne, do których należą poziom wykształcenia i aktywności zawodowej oraz suma doświadczeń życiowych (2). Takie zjawiska jak procesy wynikające z dojrzewania fizycznego i psychicznego, moda, wpływ mediów, kultura młodzieżowa, dyfuzja subkultur czy wreszcie procesy i problemy społeczne powodują, że w wielu przypadkach znaczne grupy młodzieży z różnych środowisk wyznają podobne bądź te same wartości lub nawet całe ich układy, mają takie same aspiracje, a także w podobny sposób żyją.. Wiadomo, że nie ma jednolitych dla wszystkich młodych ludzi wartości, poglądów i zachowań. Wypowiadanie się o aspiracjach całej młodzieży z ogólnej perspektywy zawsze jest związane z wieloma uproszczeniami. Przemiany, jakie dokonały się na przestrzeni minionych jedenastu lat znacząco zmieniły całe polskie społeczeństwo, przyniosły również wiele zmian wśród postaw prezentowanych przez młodzież. Młodzież ucząca się w szkołach średnich różnego typu, takich jak licea ogólnokształcące, technika i licea zawodowe oraz zasadnicze szkoły zawodowe, jest grupą pokoleniową różniąca się długością kształcenia, zasobem posiadanej wiedzy, doświadczeniem życiowym, a także hierarchią wyznawanych przez nią wartości i prezentowanymi postawami. Pod tym względem młodzież różni się przede wszystkim preferowanymi sposobami realizacji i dążenia do celu. Obszerne badania dotycząc zmian w hierarchii wartości i aspiracjach młodzieży licealnej począwszy od lat 70-tych do końca lat 90-tych przeprowadziła Hanna Świda-Ziemba (3). Podobne badania układów wartości, które wpływają na realizacje stylów życia młodzieży przeprowadziła Barbara Fatyga (4). Powstało również kilka raportów opracowanych przez instytuty badawcze ośrodków badania opinii publicznej, między innymi raport "Pokolenie końca wieku", opracowany w maju 1998 roku przez Instytut Badań SMG/KRC Poland, specjalizujący się w badaniach rynkowych i społecznych. Raport zbiera badania i artykuły na temat młodzieży z ostatnich kilku lat, by na ich podstawie dokonać syntetycznego opisu postaw i celów życiowych współczesnych młodych Polaków (5). Badania te
(…)
… jest pokoleniem wyżu demograficznego i z każdym rokiem licealistom kończącym szkoły coraz trudniej będzie powtórzyć kariery, które teraz mogą obserwować i na których budują wiarę w siebie (12). Z przeprowadzonych badań wyłania się obraz młodzieży posiadającej szczytne dążenia i aspiracje, aczkolwiek droga jaką zmierzają do obranych celów nie zawsze jest aprobowana przez społeczeństwo. Ostatnie lata odznaczyły…
…, K.Koseła, A.Frączek, A.Sułek, T.Bogucka, L.Maleszka, W.Staszewski, Normalsi, odpadnięci, cwaniaczki, Gazeta Wyborcza nr 38, 1998/02/14 1998/02/15. 5. Omówienie tego raportu opublikowała "Gazeta Wyborcza" nr 164, 1998/07/15, str. 177. H.Świda-Ziemba, Wartości egzystencjalne młodzieży lat dziewięćdziesiątych, Warszawa 1995, s.134. 6. B.Fatyga, M.Szymańczak [red.], Raport o młodzieży, Warszawa 1992. 7. P.Bratkowski, Znormalizowani aż do bólu, "Gazeta Wyborcza" nr 164, 1998/07/15. 8. J.Mariański "Młodzież między tradycją a ponowoczesnością", Lublin 1995. 9. P.Bratkowski, Znormalizowani aż do bólu, "Gazeta Wyborcza" nr 164, 1998/07/15. 10. W publikacjach na temat młodzieży często można się spotkać z podziałem młodzieży na wygraną czyli dzieci sukcesu oraz przegraną czyli blokersów. Szczegółowo ten problem…
…, których nie miała młodzież żyjąca w systemie peerelowskim" (6). Pokolenie początku lat 90-tych oczekiwało pracy raczej ciekawej niż dobrze płatnej. Nie byli jeszcze nastawieni na sukces, choć nie oznaczało to życiowej bierności. Bezpieczna homeostaza przestała być dla nich czołową wartością, natomiast istotną wartością stało się przeżywanie silnych emocji. Aspiracją młodzieży początku lat 90-tych było życie pełne…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)