To tylko jedna z 2 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Wojna o Inflanty
Dania - Chrystian III (do 1559) i Fryderyk II z dynastii Oldenburgów Polska - Zygmunt II August z dynastii Jagiellonów Rosja - car Iwan IV Groźny z dynastii Romanowowych Szwecja - Eryk XIV (do 1568 roku) i Jan III z dynastii Wazów Inflanty były bardzo ważnym strategicznie, jak ekonomicznie terenem. Położone nad Morzem Bałtyckim dawały łatwy dostęp do handlu na nim temu, kto był w ich posiadaniu. Poza tym łatwo z nich można było zaatakować zarówno przeciwników zamorskich, jak i kontynentalnych. O dostęp do Morza Bałtyckiego przez XVI wiek zabiegała przede wszystkim Rosja. Główną przyczyną była chęć wyeliminowania pośredniczących w handlu rosyjsko-europejskim Niemców inflanckich. Zrobić to mogła Rosja tylko w jeden sposób - podbijając ziemię Zakonu Kawalerów Mieczowych, który tam właśnie na początku XIII wieku założył swoje państwo. Dobrym sojusznikiem dla władców moskiewskich okazał się największy wróg Zakonu - arcybiskup ryski. Do tego jednak nie mogły dopuścić państwa ościenne. Szwecja, jak i Rzeczpospolita nie tylko musiałyby zaniechać swoich planów opanowania handlu Rosji z Zachodem, ale także znalazłyby się w bezpośrednim zagrożeniu wynikającym z rozstającej się potęgi państwa rosyjskiego. W wojnę wmieszała się również Dania. Chociaż początkowo obecność Rosji w handlu bałtyckim postrzegała jako dobrą kartę, to jednak dążenia Szwecji do przejęcia roli przywódcy na Morzu Bałtyckim nie bardzo były już po myśli Duńczyków. Jednakże przymierze trzech państw (Dania, Polska i Szwecja) nie było możliwe, gdyż Szwedzi od początku XVI wieku rywalizowali z Duńczykami o panowanie nad Bałtykiem. Dlatego właśnie podczas walk zmieniały się sojusze między państwami. Bardzo prawdopodobne jest założenie, że gdyby trzy potężne państwa wystąpiły przeciw Moskwie, ta szybko zrezygnowałaby z kwestii bałtyckiej. Tak jednak stać się nie mogło, a spory między Danią i Szwecją, Rosja bardzo zręcznie wykorzystała. Wojna o Inflanty wybuchała w 1557 roku. Stało się to za sprawą Zygmunt Augusta, który interweniował wraz ze swoim wojskiem w konflikt pomiędzy arcybiskupem ryskim a wielkim mistrzem zakonu niemieckiego. Ponieważ zawarto przymierze w Pozwolu pomiędzy Zakonem a Polską, wymierzone bez wątpliwości w Rosję, car nie namyślając się zbyt wiele, rozpoczął działania zbrojne przeciwko Rzeczpospolitej. Armia rosyjska uderzyła na Zakon na początku 1558 roku. W pierwszych latach wojny Rosjanie zwyciężali, ciesząc się poparciem opozycji do zakonu w państwie. Zdobyli dwadzieścia miast, a w tym między innymi Dorpat, Fellin i Marienburg. Po zdobyciu Narwi, Rosja uruchomiła stały szlak handlowy, tak zwaną żeglugę narewską, która stała się jednym z ważniejszych celów ataków Polaków. Rosja zdobyła upragniony dostęp do morza.
(…)
… zmiana na tronie szwedzkim. W wyniku przewrotu na czele państwa stanął Jan, książę finlandzki, szwagier Zygmunta Augusta, który przyjął imię Jana III. Pochodził on także z dynastii Wazów (był ojcem króla Polski i Szwecji, Zygmunta III Wazy). Doprowadziło to do szukania pokojowego rozstrzygnięcia kwestii inflanckiej. W 1570 roku odbył się kongres w Szczecinie, w trakcie którego Polska z Moskwą podpisały…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)