Własność w XIX wieku

64.Własność w XIX w - doktryna, rozwiązania kodeksowe. Główną zasadą XIX-wiecznego prawa rzeczowego było przyjęcie prawno- naturalnej idei nienaruszalności własności prywatnej. Własność stała się prawem przyrodzonym, opartym na konstrukcji przyjętej z prawa rzymskiego, oznaczającym pełne, nieograniczone i nienaruszalne władztwo nad rzeczą( plena in re potestas).To podejście do prawa własności pozwoliło na odrzucenie feudalnych struktur własności, opierających się na koncepcji własności podzielonej. Zmiana ta nie nastąpiła od razu nie we wszystkich państwach-miało to wpływ na sytuację prawną pod zaborami. Dotyczyło to zwłaszcza kodyfikacji powstałych w warunkach ustroju feudalnego.
PPK (Pruskie Prawo Krajowe)- Landrecht, przewidywało istnienie własności pełnej i podzielonej. Podobnie było w ABGB (kodeks austriacki) własność podzielona polegała w nim na przyznaniu właścicielowi zwierzchniemu prawa do istoty rzeczy, a właścicielowi użytkowemu do pożytków z rzeczy. Bardziej szczegółowo ten rodzaj własności regulował wcześniejszy kodeks cywilny zachodniogalicyjski (1797). Również rosyjski ZP, obok własności pełnej przewidywał własność niepełną (podzieloną), do której określone prawa miały też inny podmiot. Jako pierwszy zerwał z wszelkimi feudalnymi formami własności Kodeks Napoleona (KN), zgodnie z nim własność była nie nieograniczonym prawem do rzeczy i rozporządzanie nią, ale tylko w granicach obowiązującego porządku prawnego. W dziele tym prawo własności miało charakter pełny, a granice jego wykonania określone zostały od strony negatywnej a nie pozytywnej, polegającej na wyliczeniu przysługujących uprawnień (ABGB). Nigdy nie było ono jednak prawem absolutnie nieograniczonym. Dopuszczalne było bowiem wywłaszczenie właściciela w wypadkach wyjątkowych za ograniczeniem. KN przewidywał też przeniesienie własności mocą samej umowy obowiązującej bez potrzeby przeniesienia posiadania. Odbiegało to od zasady przyjętej w innych porządkach prawnych. Utrudnione też było w prawie francuskim nabycie nieruchomości przez zasiedzenie. BGB (ogólno niemiecki kodeks cywilny z 1900) ujmował pojęcie prawa własności podobnie do KN, czyli od strony negatywnej. Granice jego wykonywania zostały określone ustawami i prawami osób trzecich i o ile wynikało z przepisów ogólnych ograniczone prawami sąsiedzkimi lub realizowanymi jedynie dla szlachty.
... zobacz całą notatkę