To tylko jedna z 2 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Wilhelm Dilthey (1833-1911)
Jak możliwa jest obiektywna wiedza historyczna? Modelem rozważań jest poznanie naukowe.
Trzeba rozróżnić nauki humanistyczne od przyrodniczych. Nauki humanistyczne - świat historyczny- duchowy- przedmiotem humanistyki (metoda rozumienia)
W przyrodzie szukamy prawidłowości, wyjaśniamy a ducha się rozumie.
Dystans pomiędzy przedmiotem (co?) a podmiotem (kto?) poznania. Nauki przyrodnicze: obcość natury
Nauki humanistyczne: obcość świata dziejów
Duchowe dzieła przeszłości nie wchodzą w skład współczesności ale stają się przedmiotem który trzeba naukowo zbadać, są rozumiane jako pewne dane, na których podstawie możemy przeszłość uobecnić.
D chce zniwelować obcość, wg niego dane w naukach przyrodniczych są inne od tych w naukach humanistycznych:
n.p: dane otrzymuje się za pomocą eksperymentu i pomiaru (przyrodnik)
n.h.: badacz otrzymuje wytwory sensowne. ale mimo to te wytwory jawią się jako obce i niezrozumiałe- te wytwory będzie się dopiero rozumiało jako wynik przeżycia, a to przeżycie nadaje im sens.
Świat wg D jest psychologiczny (ale nie psychologiczny empirycznie, nie odwołuje się do czegoś zewnętrznego: fizjologii, zjawisk)
Wg D przeżycia zaś stanowią jedność- obok przeżycia mamy pojęcie życia. Życie objawia się w przeżyciach- ani jedno ani drugie nie da się uchwycić pojęciowo. Przeżycie nie jest czymś ulotnym, konstytuuje się w przypomnieniu
Wszystko, co jest przeżyte jest przeżyte osobiście. Przeżycie jest czymś trwałym, swoistym i niepowtarzalnym. Życie jest niepowtarzalne. Znaczenie przeżycia nie da się do końca uchwycić, określić. Jedność życia jednostki kształtuje przeżycia, które są szczególnie znaczące.
Ważna jest biografia jednostki dla tych, co chcą zrozumieć przeszłość. Jest ważna ponieważ interpretując ją, odtwórczo przeżywamy czyjeś przeżycia i tym samym zrozumieć te przeżycia.
Życie odznacza się szczególną wartością, związana między całością z elementami, w każdej części wyraża się przez całość życia. Znaczenie części wyraża się przez całość.
Rozumienie polega na przejściu od części do całości i na odwrót, aż nastąpi pełne zrozumienie znaczenia.
Podstawą humanistyki dla D jest psychologia opisowa. (antropologia- psychologia rozumiejąca, przyroda- relacja przyczynowo-skutkowa)
W świecie duchowym chodzi o wyraz i rozumienie tego, co wyrażone. To co już wyrażone obecne w samym wyrazie odnosi się do psychicznej struktury i przejawów (?)
Życie przejawia się w ekspresjach , które stają się obiektywne (religia, prawo, moralność)- przejawy ducha
Wykładnią życia jest obiektywizacja. Samo życie jest zmienne, dzieje się w czasie
(…)
… przejawia się w ekspresjach , które stają się obiektywne (religia, prawo, moralność)- przejawy ducha
Wykładnią życia jest obiektywizacja. Samo życie jest zmienne, dzieje się w czasie
Obiektywizacje mają być stałe, pewne i mają taką samą strukturę hermeneutyczną jak życie (relacja część-całość). Życie ma być podstawą nauk humanistycznych, tak więc hermeneutyka wynika stąd, że D opiera całą filozofię…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)