To tylko jedna z 6 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
„ BILANS SOCJOLOGIZMU” Socjologizm powstał jako synteza pozytywistycznej metodologii i poglądu nazwanego realizmem socjologicznym. Był w jakimś sensie kontynuacją pomysłów wcześniejszych na przykład Comte'a. Zarzut wobec socjologizmu był podobny jak do Comte'a że socjologizm, był również profesjonalną ideologią socjologów, która dążąc do uprawomocnienia przesadnie uwydatniała jakościową odrębność oraz ważność przedmiotu, którym się miała zajmować. Ponadto w grę wchodziły ogólniejsze racje polityczne i moralne, które kazały socjologom podkreślać znaczenie społecznych norm i autorytetów Na socjologizmie ciążył dalej typowy dla myśli 19 wieku „dualizm”, o którym pisano że: „rodzi błędną ideę głoszącą, że to, co zostało odjęte społeczeństwu, zyskuje jednostka, a to co zostało odjęte jednostce, zyskuje społeczeństwo. Skrajność socjologizmu w ujęciu sprawy stosunku pomiędzy jednostką a społeczeństwem czyni z niego najczystszy przypadek stanowiska „the oversocialized conception of man”, polegającego na tym, że czyni się z jednostki nade wszystko rezultat wpływów społecznych, pomijając autonomie i twórczość jednostek Rola socjologizmu polegała na przeformułowaniu, dzięki któremu teza realizmu socjologicznego uległa daleko posuniętemu ukonkretnieniu. Po pierwsze miejsce abstrakcyjnej całości zajęły konkretne społeczeństwa i grupy ludzkie, z których każda wymaga osobnych studiów, warunkiem zaś generalizacji uczyniono porównywanie zebranych w toku tych studiów danych. To pociągnęło za sobą negację ewolucjonizmu. Pozbawiało to również zastosowania analogie organicystyczne, które pozostawały kuszące jako źródło gotowych modeli wszelkich żywych całości. Po drugie socjologiści nie zamykali drogi badania procesów wzajemnego oddziaływania pomiędzy jednostkami a wręcz się tego domagali. Dzięki temu wszystkiemu opozycja socjologizmu w stosunku do innych orientacji nie musiała być w praktyce tak głęboka jak to wynika z jej programowych deklaracji. Socjologizm był rzeczywiście nastawiony na badanie faktów. Chociaż poszczególni jego przedstawiciele wiązali z nim także określone nadzieje filozoficzne. Socjologizm wydał pierwszych socjologów-teoretyków, co podkreśliło doniosłość socjologii jako dyscypliny. Nie był orientacją w pełni jednolitą, jedni jak na przykład Gumplowicz skupili uwage na konfliktach międzygrupowych, inny jak na przykład Durkheim skoncentrowali się na problemach wewnątrzgrupowej solidarności. Alternatywy te zachowały w socjologii aktualność. „ ABSOLUTNY HISTORYZM I NEOKANTOWSKI FORMALIZM” W socjologii nie doszło nigdy do definitywnego upadku jakiegoś rzeczywiście upowszechnionego myślenia (dlatego jest nazywana dyscypliną wieloparadygmatyczną), tak też „pozytywizm” nigdy nie został obalony. Zasadnicze innowacje w myśleniu socjologicznym miały zwykle swe źródła w ingerencji czynników zewnętrznych w stosunku do socjologii: innych ideologii, innych wzorów myślenia naukowego, innych filozofii. Najlepszą ilustracja tej tezy
(…)
… w stosunku do socjologii: innych ideologii, innych wzorów myślenia naukowego, innych filozofii. Najlepszą ilustracja tej tezyà przełom antypozytywistyczny, dokonał się w Niemczech. Chociaż miał swoje odpowiedniki w innych krajach, to był nade wszystko wynalazkiem niemieckim i powstaje całkowicie niewytłumaczalny jeżeli rozważa się go o oderwaniu od niem. Hist intelektualnej.
W ostatniej ćwiartce 19 wieku…
… jednocześnie stosowany jako nazwa światopoglądu i nazwa postulowanej metody badania zjawisk społ. Z tego powodu rozróżnia się czasem historyzm filozoficzny i metodologiczny.
-po trzecie zarówno historyzm filozoficzny jak i metodologiczny występował w myśli europejskiej pod wieloma różnymi postaciami. W jednych wypadkach był zorientowany na uchwycenie ogólnych prawidłowości procesu historycznego…
….
Dawna krytyczna ocena wcześniejszych doktryn zostaje zastąpiona przez równouprawnienie ich jako różnych „ekspresji życia”, nie lepszych czy gorszych, różnych. Rozkwit absolutyzmu wiązał się również z kryzysem wiary w postęp społeczny, upadkiem zaufania do istniejących ideałów i z zanikiem postawy „optymizmu historycznego”. Absolutny historyzm, był zdecydowaną negacją wszelkich koncepcji nastawionych na wyjaśnianie procesów historycznych na sposób przyrodniczy. Ta postawa zapewniła absolutyzmowi miejsce wśród nauk społecznych.
Absolutny historyzm nie wydał żadnej koncepcji socjologicznej.
Jednak rozważania nad nim, pod względem socjologicznym są ważne bo:
- znajdujemy w nim swego rodzaju przedłużenia i odpowiedniki krytyk racjonalistycznego i utylitarystycznego modelu człowieka.
- stał się on układem…
…, aby przezwyciężyć historyzm i ustanowić obiektywizm nauk historycznych
nauki te mają do czynienia ze zmienną rzeczywistością historyczną
Czy istnieją wartości absolutne i uniwersalne? To pytanie Rickert pozostawił bez jasnej odpowiedzi.
Obiektywizm historyka - odwoływanie się nie do własnych wartości, tylko wartości rzeczywiście obecnych w procesie historycznym. Rickert usunął z humanistyki pojęcie prawa…
….
„Znaczenie Diltheya”
Jest uważane przez wielu autorów za swego rodzaju rewolucję naukową w humanistyce.
Jego filozofia- pierwsza deklaracja niezależności nauk humanistycznych od przyrodoznawstwa
Według D. to co rozróżniało te nauki to ich przedmiot i przez to stosowalne metody badawcze, a dokładnie metody rozumienia, zakładające pewnego rodzaju wspólnotę między badaczem i tym, co jest przez niego badane. (idee te dały początek metodologii humanistyki)
Idee Diltheya zawierały dużo niejasności i wymagały wielu modyfikacji ( głównym źródłem modyfikacji stał się neokantyzm)
Rola D. była nade wszystko destrukcyjna, zakwestionował on podstawowe założenia pozytywistycznej humanistyki, ale w swoim programie nie wyszedł poza intuicje.
Od historii do nauki o kulturze: Rickert
Heinricha Rickerta łączyły silne…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)