„Niepróżnujące próżnowanie” Pierwszym wybitnym dziełem Kochowskiego jest wydany w 1674 roku zbiór wierszy, ukrywający pod wspólną kartą tytułową dwie odrębne części: Wespazjana z Kochowa Kochowskiego Niepróżnujące próżnowanie ojczystym rymem na liryka i epigramata polskie rozdzielone i Epigramata polskie, po naszemu fraszki .
Tytuł zbioru Niepróżnujące próżnowanie jest przekładem łacińskiego „otium negotiosum ”, odsyłającego do starożytnych jeszcze tradycji. Łaciński termin otium oznacza czas wolny od pracy (próżnowanie) czyli wszystkie zajęcia intelektualne: uprawianie nauki i sztuki, przede wszystkim literatury. Negotium , to były zajęcia publiczne, fizyczna. A więc manifest unikania próżności.
Rycina frontispisu, wykonana przez nieznanego grafika, ale nie bez znacznego udziału samego Kochowskiego, przedstawia na pierwszym planie postać szlachcica grającego na lutni, za nim koń, obok - rynsztunek rycerski; za nim góra o dwu skalistych wierzchołkach, na skale siedzi Apollo w płomienistej aureoli, przygrywa na lutni, nad nim ulatujący Pegaz, spod jego kopyt wypływa zdrój, u stup skał łączy się z rzeką; w centrum sceny wiejskie - oracz z pługiem zaprzężonym w parę wołów, za nim - pasterz i stado owiec, na prawo tańczące wieśniaczki na tle kępy drzew; na lewo myśliwy konno z psami ścigającymi jelenia, w tle widoczne zza grzbietu wzgórza miasto warowne nad rzeką; nad miastem orzeł, trzymający w szponach tarczę z herbem Sobieskich; pod ryciną napis w medalionie „ Wespazjana Kochowskiego Liryka polskie w niepróżnującym próżnowaniu napisane. R. P. 1674”.
Część pierwsza zbioru: I, II, III, IV księgi liryków - 36 pieśni
V księga epodon 26 - pieśni
Poza numeracją zostają dwa wiersze obramowujące całość, a więc dedykacja zbioru królewiczowi Jakubowi Sobieskiemu i Konkluzyja liryków . Układ pieśni w zbiorze i w poszczególnych jego częściach jest wypadkową działania trzech zasad kompozycyjnych: - porządku chronologicznego (uporządkowanie utworów o tematyce: historyczno - politycznej wg rzeczywistej chronologii wydarzeń.
- układu tematycznego, modyfikowanych trzecim czynnikiem - zasadą różnorodności ( varietatis ).
Podział tematyczny. - księga I zawiera w większości utwory historyczno - polityczne, - księga II - religijne
- księga III - wiersze humorystyczne i „towarzyskie”, także nieliczne u Kochowskiego erotyki
- księga IV i V odznaczają się przewagą wierszy o tematyce historycznej i „poważnej”. Kochowski dba o różnorodność ( w myśl zasady: różnorodność sprawia przyjemność - varietas delectat ) z myślą o czytelniku, umieszczając wśród utworów podobnych - utwory kontrastujące np. między religijnymi umieszcza utwory o bieżących wydarzeniach historycznych.
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)