To tylko jedna z 2 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Wątki hagiograficzne w piśmiennictwie polskiego średniowiecza
HAGIOGRAFIA = UTWORY PIŚMIENNICZE TRAKTUJĄCE O ŚWIĘTYCH
Pierwszy utwór hagiograficzny: Vita Antonii napisane przez św. Atanazego (IV w.)
Bohaterem utworu hagiograficznego był święty - osoba historyczna lub fikcyjna, wcielająca w najwyższym stopniu cnoty chrześcijańskie i kultywująca je w swojej działalności, obdarzona charyzmatem, służąca za wzór osobowy zbiorowości wiernych i otaczana kultem jeszcze za życia bądź po śmierci. Otaczano kultem także apostołów, męczenników i wyznawców- ludzi świątobliwych, poświęcających się służbie Bożej, szczególnie eremitów, zwolenników ruchu cenobitalnego, wybitnych papieży i biskupów.
Rodzaje:
vitae: żywot: całe życie świętego, od narodzin do śmierci
miracula: opis cudów działanych przez świętych w ciągu życia, podczas męczeństwa i po śmierci Początki twórczości hagiograficznej w Polsce łączą się z kultem rodzimych świętych, pierwszym utworem pozostającym w związku z dziejami polskiej kultury narodowej stał się żywot św. Wojciecha: Żywot pierwszy św. Wojciecha, biskupa praskiego i męczennika. Inne żywoty św. Wojciecha: Żywot drugi św. Wojciecha, biskupa praskiego i męczennika Brunona z Kwerfurtu, Pasja św. Wojciecha, żywot rozpoczynający się od słów Onego czasu..., utwór rozpoczynający się od słów Na pograniczu Germanii jest kraj (XI-XIII wiek, wszystkie w języku łacińskim). Twórczość hagiograficzna Wincentego z Kielczy: prozatorskie dzieła hagiograficzne: Legenda s. Stanislai (Vita minor- Żywot mniejszy), Vita s. Stanislai (Vita maior- Żywot większy); (1254)-1261 (1266). Obydwa utwory dotyczą losów św. Stanisława
Inne utwory hagiograficzne:
1267-1300 Żywot św. Jadwigi
I poł XIV w. Żywot i cuda św. Kingi, księżniczki krakowskiej
XIV w. Żywot i cuda św. Jacka
Żywot św. Salomei, Translacja św. Floriana
Żywoty świętych Pańskich i nowego Zakonu (1579) Piotra Skargi - najstarsza polska hagiografia i inne.
Budowa utworu hagiograficznego: • Prolog - przyczyny opisywania żywotów świętych. Narrator musi się niejako wytłumaczyć przed świętymi i przeprosić za swoją nieudolność względem boskiego ideału. Błaga Boga o pomoc w pisaniu o świętych Pańskich. • Opis narodzin świętego. • Cudowne dzieciństwo. • Młodość świętego - objawienie się świętości. • Małżeństwo, czas związany ze ślubem czystości. • Opuszczenie domu rodzinnego przez ascetę - święci rodzili się przeważnie w bogatych domach, co było poniekąd symptomem ich szczególnej łaski, musieli też mieć co porzucać, aby ich ofiara była znacząca.
(…)
…, prócz treści religijno- budujących wyraża aktualne idee polityczne i narodowe, tematy i wątki hagiograficzne przenikają do innych form literatury i sztuki.
Na podstawie:
Michałowska Teresa, Średniowiecze. Warszawa 2006, s.72-94, 167-186, 631-637.
Matka Boska w piśmiennictwie polskiego średniowiecza
a) Pieśni religijne:
Liryka maryjna to duża grupa utworów wśród średniowiecznych pieśni religijnych…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)