To tylko jedna z 2 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Warunki termiczne
Temperatura powietrza przekraczająca 25 °C bardzo utrudnia pracę, a temperatura ponad 60 °C wręcz uniemożliwia jej wykonywanie, toteż prawidłowa ocena warunków termicznych w wyrobisku podziemnym jest bardzo ważnym elementem bezpieczeństwa i higieny pracy. Właśnie ze względu na przewidywaną wysoką temperaturę górotworu może wystąpić konieczność przewietrzania, zarówno wyrobiska podczas prowadzenia robót podziemnych, jak i budowli w czasie jej eksploatacji.
Na warunki termiczne na powierzchni skorupy ziemskiej mają wpływ przede wszystkim czynniki klimatyczne, które wynikają z geograficznego położenia określonego terenu. Wahania temperatury niektórych terenów osiągają 50 CC, a nawet więcej. Właśnie ze względu na zmianę temperatury można wydzielić trzy strefy skorupy ziemskiej:
strefa przemarzania w rejonach największych temperatur ujemnych obejmująca różnej grubości warstwy górotworu tuż przy powierzchni terenu,
strefa zmiennych temperatur dodatnich,
strefa temperatur stałych wzrastających wraz z głębokością zalegania górotworu. Należy na ogół unikać posadowienia budowli podziemnych w strefie przemarzania, co w warunkach polskich oznacza jej zagłębienie odpowiadające zagłębieniu fundamentów na 1-1,2 m pod powierzchnią terenu. Wyjątek stanowią tereny tzw. wiecznej zmarzlizny, w której budowle posadawiane są na specjalnych zasadach. Lokalizacja budowli w strefie stałych temperatur wymaga rozpoznania ich wysokości.
Strefa ta rozpoczyna się na głębokości 15-20 m pod powierzchnią terenu, a jej temperatura wzrasta w miarę przyrostu głębokości zalegania górotworu. Wzrost temperatury górotworu nie jest wszędzie jednakowy i zależy od wielu nie w pełni zidentyfikowanych czynników, takich jak rodzaj górotworu, ukształtowanie terenu, warunków wodnych, składu mineralogicznego skał itp. Wzrost temperatury wraz z głębokością mierzymy tak zwanym stopniem geotermicznym lub gradientem termicznym. Stopień geotermiczny jest miarą przyrostu głębokości, przy której temperatura zwiększa się o 1 °C Gradient termiczny jest odwrotnością poprzedniej miary i wyraża zmianę temperatury na jednostkę głębokości.
Wartość stopnia geotermicznego zmienia się w granicach od 25 do 50 m na 1 °C w różnych rejonach kuli ziemskiej. W skałach suchych lub zamarzniętych w strefie przypowierzchniowej, a jednocześnie silnie spękanych jest on mniejszy. Jego obniżenie powoduje też obecność pokładów rud metali bądź ropy naftowej. Również zawartość gazów w szczelinach czy porach masywu zmniejsza stopień geotermiczny. Natomiast filtracja wody poprzez szczeliny i pory górotworu sprzyja wzrostowi tego stopnia. Jest on wyraźnie większy pod wzniesieniami niż pod dolinami. Zmianę warunków termicznych wywołują także zaburzenia tektoniczne i układ warstw skalnych. Jako średnią wielkość stopnia geotermicznego przyjmuje się 33
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)