To tylko jedna z 3 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Zdarzenia prawne mogą być albo niezależne od ludzkich zachowań (np. urodzenie, śmierć, upływ czasu), albo od nich zależne. W tym ostatnim przypadku mamy do czynienia z działaniami.
Podejmujący działanie bezprawne tylko wtedy będzie mógł pociągnięty do odpowiedzialności, jeśli spełnione zostaną cztery podstawowe wymogi:
1) Naruszona przez dłużnika norma prawna musi mieć na uwadze ochronę przysługującego wierzycielowi prawa podmiotowego i przewidywać albo dokonanie czynu przez tę normę zakazanego, albo niedokonanie czynu przez nią nakazanego.
2) na ogół przez winę (culpa) rozumie się naganny stosunek subiektywny jakiegoś podmiotu do jego obowiązku zachowania się, wynikającego z normy prawnej, zasad słuszności, albo treści stosunku prawnego, jaki łączy go z innym podmiotem. Wina polegać może na działaniu (culpa in faciendo) jeśli określony podmiot podejmuje działanie pozytywne, którym przekracza sformułowany przez normę zakaz. Wina z zaniechania (culpa in non faciendo) polega na braku działania tam, gdzie norma prawna formułuje nakaz jakiegoś zachowania się. W zobowiązaniach stricti iuris dłużnik odpowiadał tylko z culpa in faciendo.
Wina pozakontraktowa - culpa aquiliana.
Wina kontraktowa - culpa extraquiliana
Przy culpa sprawca ani nie znał skutków ani ich nie przewidział chociaż znać i przewidzieć powinien. Jest to zatem wina nieumyślna, pojmowana przez prawników klasycznych jako zaniedbanie przez osobę odpowiedzialną pewnych reguł staranności (diligentia), do jakiej zobowiązani są wszyscy i to bez względu na to czy przewidują ujemne skutki swego zachowania, ale lekkomyślnie sądzą iż ich unikną, jak i wówczas gdy skutków w wyniku niedbalstwa nie przewidzieli, chociaż mogli i powinni przewidzieć.
Culpa lata, czyli grube niedbalstwo, polegała na skrajnym zaniedbaniu staranności, jakiej zwykło się oczekiwać od przeciętnego człowieka.
Culpa levis to niższy stopień winy i polegała na lżejszym zaniedbaniu staranności, jakiej zwykło się oczekiwać od abstrakcyjnie pojmowanego (stąd modernistyczny termin na określenie tego stopnia winy jako culpa in abstracto) wzorca dobrego gospodarza (boni patris familias).
Culpa in concreto oceniana jest na podstawie jeszcze innego kryterium. W tym wypadku dłużnik winny będzie tylko wtedy, gdy zajmując się ochroną cudzych interesów nie przejawia takiej staranności, jaką wykazuje w sprawach własnych
Dolus to zły zamiar, albo też podstęp. Jako najwyższy stopień winy dolus polega na świadomym zachowaniu się jakiegoś podmiotu w celu wyrządzenia drugiemu szkody.
Przy dolus sprawca znał skutki i je przewidział. 3) Szkoda - to nic innego jak naruszenie interesu wierzyciela, który wyraża się w jego prawie podmiotowym chronionym przez obowiązujący porządek prawny.
(…)
… oświadczenia (umowy) dwóch stron.
2) formalne gdy ważność czynności zależna jest od zachowania wymaganej formy (mancypacja)
nieformalne gdy pod tym względem prawo nie stawia żadnych wymogów (umowa najmu)
3) między żyjącymi (inter vivos) jeśli regulują stosunki za życia podmiotu działającego (zlecenie)
na wypadek śmierci (mortis causa) jeśli skutek czynności ma nastąpić po jego śmierci (testament)
4…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)