Różnice w zasadach formowania miast okresu archaicznego i okresu klasycznego w starożytnej Grecji
Miasta - okres archaiczny:
•
•
•
•
•
•
nieplanowany rozwój
brak im geometrycznie wytyczonych granic, we
wcześniejszych epokach także nie umocnione
agora i założenia świątynne były oddzielone, zabudowania
nie powiązane plalistycznie, lokalizacja zależała jedynie od
kożystnych warunków topograficznych
symetria jedynie w pojedynczych budowlach
ciągi domów położone wzdłóż poziomic
budowle mieszkalne proste, wręcz prymitywne
Miasta – okres klasyczny
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
nieregularne granice miasta
miasto planowane na prostokątnej siatce ulic (system
hippodamejski)
siatka z czworobocznych insulae - bloków z typową
zabudową na parcelach tej samej długości
surowa funkcjonalność – sytem parcelacji, unormowanie
budynków
wszystkie domy skierowane na południe
wraz ze wzrostem zamożności – łączenie parceli, spadek
zamożności – podział parceli
plac targowy, plac ze świątynią i agora są prostokątne,
powstają na nie zabudowanych insulach
ulice przebiegają stycznie do agory
teatr w kotlinie na zboczu
szerokie ulice główne, wąskie ulice boczne
tarasy stopniowane wertykalnie
Zasady budowy obozu rzymskiego „Castrum Romanum" i jego rola w urbanizacji ziem dawnego Imperium Rzymskiego
„Castrum Romanum"– warowny obóz rzymski, kwadratowy lub prostokątny, otoczony murem, wałem lub palisadą, z czterema
bramami. Charakterystyczną cechą był układ dwóch głównych arterii: CARDO – północ-południe i DECUMANUS – wschód-zachód. Na
ich skrzyżowaniu zakładano place zwane FORUM – ośrodki życia miejskiego, odpowiedniki greckiej agory. Tu skupiano najważniejsze
budynki użyteczności publicznej. Opis budowy znamy dzięki zachowanemu dziełu Witruwiusza "O architekturze ksiąg dziesięć" (De
architectura). Pozostałości po castra Romana dały początek takim miastom, jak Kolonia, Wiedeń, Paryż, czy Reims. Również nazwy
niektórych brytyjskich miast świadczą o tym, ze powstały na miejscu rzymskich obozów warownych (Gloucester, Chichester).Wyróżnia się
3 rodzaje: Obozy były stałe (castra stativa), letnie (castra aestiva - bez obwarowań) i zimowe (castra hiberna - silnie umocnione). Na bazie
obozów powstawały miasta o wyżej wspomnianych cechach. Obozów ze względu na aktywność wojsk Imperium Rzymskiego powstawało
dosyć dużo także miały bezpośredni wpływ na zurbanizowanie terenów podbijanych- usystematyzowały zabudowę i porządkowały
przestrzeń miast.
Zasady budowy miasta średniowiecznego
Zwykle przy lokalizacji wytyczano rynek i w miarę regularną sieć ulic przecinających się pod kątem prostym, przy których
mieszkali różni rzemieślnicy, cechą charakterystyczną było to że na jednej ulicy urzędowali rzemieślnicy z tego samego zawodu. Wokół
rynku zamieszkiwali mieszczanie najbardziej zamożni . Wraz przyjęciem wiary chrześcijańskiej pojawiały się kościoły. Olbrzymia
większość lokacji miast w Polsce na prawie niemieckim odbywała się na obszarze lub w pobliżu już istniejących miast
(…)
… miasta była chęć poprawy beznadziejnych warunków bytowych spowodowanych
rewolucją przemysłową XVII i XVIII w. Jej autorami są wielcy utopiści: Saint-Simon, Robert Owen i Charles Fourier.
1. CHARLES FOURIER
– stworzył teorię pasaży
– miasto utopijne określone falansterem, podstawowa komórka zwana falangą liczącą 1600 osób zamieszkujących wielki zespół
budynków(falanster)
– przestrzeń wewnętrzna i zewnętrzna przenika się
– oddzielne mieszkania + budynki użyteczności publicznej ustawione w formie kwadratu
– niepowodzenie w realizacji ( Algier, Francja)
2. ROBERT OWEN
– model miasta w kształcie zwartego czworoboku, w którym mieszkańcy mieszkaliby i pracowali w przemyśle oraz na roli,
mając do dyspozycji konieczne instytucje społeczno- kulturalne
Działalność utopistów przyczyniła się więc do powstania…
… mieszkalne niższych klas społecznych; na
zewn ogrody działkowe, tereny rekreacyjne,dalej tereny przemysłowe.
3. Miasto harmonii:
– Robert Owen – zbudował ośrodek grupujący fabryki włókiennicze wraz z przylegającym osiedlem dla robotników.
– 1821r. zaproponował Miasto harmonii i współpracy oparty na proj. miasta falanstery; zwarty kompleks budynków z
mieszkaniami, ze wspólnymi jadalniami, urządzeniami…
… się tylko organizacją
procesu produkcji. Drugą, pod względem ważności, przyczyną rewolucji przemysłowej była rewolucja agrarna (rolna), która doprowadziła
do przemiany tradycyjnego feudalnego rolnictwa w rolnictwo nowoczesne. Wynalezienie nowego źródła energii cieplnej- węgla
doprowadziło do intensywnego rozwoju górnictwa węglowego.
Gwałtowny rozwój miast w XIX w., będący wynikiem rewolucji przemysłowej, spowodował…
… parowej, przeobrażenia się sztuki i rozwój naukowy i
kulturalny, napływ ludności do miast ze wsi,
Skutki: przemiana struktury miasta- zagęszczenie zabudowy, zanieczyszczenie przestrzeni miasta (ulice, przewietrzanie itp.),
degradacja terenów zewnętrznych- wyrąb lasów- szukanie materiałów budowlanych.
Główne koncepcje miast:
1. Utopijni urbaniści – miasto idealne:
– W 1841 r Charles Fourier opublikował…
… znajdują się kanały żeglowne dla ułatwienia komunikacji i transportu;
•
szerokość ulic powinna stanowić co najmniej połowę wysokości przyległych pałaców;
•
jego piękność powinna być symbolem funkcjonalności.
Pierwszy taki projekt na zlecenie Sforzów z Mediolanu wykonał w połowie XV w. florentyńczyk Filarete . Jest to pierwsza w
literaturze teoretycznej próba skonkretyzowania marzeń o zespole miejskim…
… liczne place,
loggie, tunele i kanały. Notatki Leonarda ukazują jego 2 poziomy: pełniący funkcje estetyczno-społeczne górny poziom dla pieszych i dolny
z bezpośrednim dostępem do sieci kanałów, przeznaczonych do transportu towarów i zwierząt, na magazyny, handel i mieszkania ludzi z
niższych klas społecznych.
Ulice w projekcie są szerokie, wysokości fasad równe, a kominy strzeliste, by dym mógł…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)