To tylko jedna z 11 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Wprowadzenie do anatomii układu nerwowego Układ nerwowy jest najważniejszym układem integrującym funkcjonowanie tkanek i narządów ustroju człowieka. Jego złożona budowa warunkuje różne pod względem rodzaju podziały. Stąd też dla pełniejszego zrozumienia zagadnienia występuje potrzeba całościowego (holistycznego) spojrzenia na problem, zarówno od strony anatomii, fizjologii, jak i histologii.
W podziale anatomicznym (topograficznym) układ nerwowy dzielimy na :
- układ nerwowy ośrodkowy (centralny)
- układ nerwowy obwodowy W skład ośrodkowego układu nerwowego wchodzą struktury zawarte w jamie czaszki (mózgowie) oraz w kanale kręgowym (rdzeń kręgowy). W mózgowiu wyróżniamy mózg, pień mózgu i móżdżek. Mózg zbudowany jest z kresomózgowia parzystego (półkul mózgowych) i kresomózgowia nieparzystego. W pniu mózgu wyróżniamy :
- rdzeń przedłużony
- most
- śródmózgowie
- międzymózgowie (które czynnościowo należy do pnia mózgu, a rozwojowo do mózgu)
Obwodowy układ nerwowy jest zbudowany z nerwów czaszkowych (12 par) (i związanych z nimi zwojów) oraz nerwów rdzeniowych (31 par) i struktur z nimi związanych :
- korzeni przednich i tylnych nerwów rdzeniowych
- gałęzi nerwów rdzeniowych
- splotów nerwowych (w tym : splotów nerwów rdzeniowych)
- nerwów obwodowych
- zwojów
Podział funkcjonalny (czynnościowy) układu nerwowego polega na wydzieleniu dwóch odrębnych części, które sprawują kontrolę nad mięśniami szkieletowymi i zajmują się doprowadzaniem bodźców czuciowych z ekstero- i proprioreceptorów (układ nerwowy somatyczny) oraz kontrolują mięśniówkę gładką (także mięsień sercowy) i wydzielanie gruczołów a także doprowadzanie bodźców czuciowych z interoreceptorów (układ nerwowy autonomiczny = wegetatywny). Układ nerwowy somatyczny przynajmniej częściowo podlega naszej woli, podczas gdy układ autonomiczny pracuje w zasadzie niezależnie. W układzie autonomicznym wyróżnia się dwie części, zwykle o przeciwstawnym działaniu (na zasadzie „bata i lejc”) : część współczulną (= sympatyczną) i przywspółczulną (= parasympatyczną). Układ somatyczny ma dwie części (dwa układy) :
- czuciowy - ruchowy
Czuciowy zapewnia organizmowi stały dopływ informacji ze środowiska zewnętrznego i wewnętrznego
- w układzie czuciowym wyróżnia się :
• receptory
• włókna (drogi) czuciowe
• ośrodki czuciowe;
a). korowe (korowy ośrodek czucia - pole 3,1,2 wg. Brodmana)
b). podkorowe (wzgórze)
c). jądra czuciowe (w pniu mózgu i rdzeniu kręgowym)
(…)
… (enteroreceptory, wisceroreceptory) - odbierają bodźce z narządów wewnętrznych, naczyń krwionośnych.
C. receptory związane ze zmysłami - telereceptory
Efektory - narządy wykonawcze
A. układ somatyczny - mięśnie poprzecznie prążkowane (szkieletowe)
B. układ autonomiczny - mięśnie gładkie
- mięsień sercowy
- gruczoły
Włókna nerwowe
A. układ somatyczny
- dośrodkowe = somatosensoryczne
- odśrodkowe = somatomotoryczne…
… włókna czuciowe dzielimy na włókna czucia somatycznego (somatosensoryczne) i trzewnego (viscerosensoryczne). Włókna odśrodkowe (eferentne) układu somatycznego, czyli ruchowe, które biegną do mięśni poprzecznie prążkowanych, nazywamy somatomotorycznymi, a włókna odśrodkowe układu autonomicznego określamy jako visceromotoryczne, niezależnie od tego czy biegną do mięśni gładkich, czy do gruczołów.
Odruch…
… neuryt tej komórki zwojowej (zwany włóknem pozazwojowym) dochodzi do efektora (mięśnia gładkiego lub gruczołu).
Części układu autonomicznego różnią się między sobą długością włókien przed- i pozazwojowych : w układzie współczulnym włókna przedzwojowe są na ogół krótsze od pozazwojowych (głównie ze względu na niewielką odległość jaka dzieli ośrodkowy układ nerwowy i zwój współczulny np. tzw. zwoje…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)