To tylko jedna z 11 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Układ nerwowy
Układ nerwowy człowieka można podzielić na:
centralny układ nerwowy (CUN) - mózg i rdzeń kręgowy
obwodowy układ nerwowy:
12 par nerwów czaszkowych (rozpoczynających się w mózgu) 31 par nerwów rdzeniowych (rozpoczynających się w rdzeniu kręgowym) - 8 szyjnych, 12 piersiowych, 5 lędźwiowych i 5 krzyżowych
Według kryteriów funkcjonalnych możemy podzielić układ nerwowy na dwie części:
Układ autonomiczny (wegetatywny), którego włókna aferentne (czuciowe) biegną od narządów wewnętrznych a włókna eferentne (ruchowe) do narządów wewnętrznych, gruczołów, serca, mięśni gładkich
Układ somatyczny, którego włókna czuciowe doprowadzają czucie z powłok ciała, kończyn, głowy, a włókna ruchowe kontrolują mięśnie poprzecznie prążkowane
Najważniejszą z różnic pomiędzy układem autonomicznym a somatycznym jest anatomia dróg eferentnych (ruchowych):
W układzie somatycznym włókna nerwowe łączą bezpośrednio CUN z efektorem (mięśniem) - 1 neuron
W układzie wegetatywnym włókna wychodzące z CUN docierają do narządów efektorowych po uprzednim przełączeniu (synapsa) w obrębie zwojów autonomicznych - 2 neurony - przedzwojowy i zazwojowy
Istnieje jeden wyjątek - rdzeń nadnerczy jest połączony z AUN za pośrednictwem tylko 1 neuronu. Ale rdzeń nadnerczy jest de facto przekształconym zwojem układu autonomicznego
Układ autonomiczny składa się z dwóch części:
współczulnej (układ sympatyczny)
przywspółczulnej (układ parasympatyczny)
Komórki nerwowe stanowiące ośrodki układu autonomicznego są położone w CUN. Włókna tych komórek przebiegają drogami zstępującymi w rdzeniu kręgowym. Włókna u. współczulnego opuszczają rdzeń kręgowy w jego odcinku piersiowym (Th1-12) i lędźwiowym (L 1-3). Włókna przedzwojowe układu współczulnego kończą się:
w zwojach przykręgowych położonych po obu stronach kręgosłupa
w zwojach brzusznych
na komórkach chromochłonnych rdzenia nadnerczy
Włókna u. przywspółczulnego towarzyszą nerwom czaszkowym: okoruchowemu (III), twarzowemu (VII), językowo-gardłowemu (IX), błędnemu (X) a także opuszczają rdzeń kręgowy w odcinku krzyżowym (S 2-4)
Włókna przedzwojowe układu przywspółczulnego kończą się w zwojach położonych zazwyczaj obok lub bezpośrednio w zaopatrywanych narządach. Układy współczulny i przywspółczulny wykazują zwykle przeciwstawne działanie na narządy. Pozwala to na niezwykle sprawną i precyzyjną kontrolę funkcjonowania narządów wewnętrznych:
układ współczulny podlega aktywacji w stanach zagrożenia i umożliwia szybką mobilizację i wydatkowanie energii (wpływ ergotropowy).
(…)
… na receptor cholinergiczny oraz kwas octowy. Cholina jest wchłaniana zwrotnie do części presynaptycznej na zasadzie transportu aktywnego wymagającego obecności Na+. W części presynaptycznej służy ona do ponownej syntezy ACh. Trwałe uszkodzenie części presynaptycznej może prowadzić do zaniku efektora postsynaptycznego (np. zaniki mięśni po odnerwieniu). W okresie przewodzenia impulsów ACh jest uwalniana…
…. szkieletowych
Rozszerzenie
Rozszerzenie
Rozszerzenie
Zwężenie
Zwężenie
Zwężenie
Oskrzela
Zwężenie
Rozszerzenie
Przewód pokarmowy
Perystaltyka
Zwieracze
Przyspieszenie
Rozkurcz
Zwolnienie
Skurcz
Układ moczowy
Pęcherz (ściana)
Zwieracz
Moczowody
Skurcz
Rozkurcz
Skurcz
Rozkurcz
Skurcz
Rozkurcz
Oko
Zwieracz źrenicy
Rozszerzacz źrenicy
Skurcz
-
-
Skurcz
Gruczoły
Łzowe
Ślinowe
Potowe
Wydzielanie
Wydzielanie…
… (NA). Szczególnym wyjątkiem są włókna pozazwojowe zaopatrujące gruczoły potowe. Włókna te stanowią część układu współczulnego, chociaż w ich zakończeniach uwalniana jest ACh.
Istnieją również nieliczne włókna pozazwojowe współczulne uwalniające dopaminę (DA).
Rdzeń nadnerczy, który odpowiada embrionalnie włóknom pozazwojowym, uwalnia adrenalinę. ACETYLOCHOLINA (ACh)
Powstaje z choliny i koenzymu A pod wpływem…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)