Udział Polski w handlu światowym
Udział Polski w światowym eksporcie i imporcie jest niewielki i z pewnością nie odzwierciedla istniejących możliwości. Jest on aktualnie niższy niż miało to miejsce w okresie międzywojennym, a nawet jeszcze w połowie lat osiemdziesiątych.
Uczestnictwo w Radzie Wzajemnej Pomocy Gospodarczej było przyczyną względnego zamknięcia gospodarki polskiej w latach powojennych. Nasz kraj nie należał do potentatów na rynku międzynarodowym biorąc pod uwagę kraje o zbliżonej wielkości. Realizowana od 1989 roku strategia rozwoju handlu zagranicznego polegająca na liberalizacji kontaktów ze światem nie wprowadziła istotnych zmian w poziomie polskiego eksportu. Natomiast import wzrósł znacząco. W wyniku przemian zapoczątkowanych pod koniec lat osiemdziesiątych rozpoczął się proces „otwierania się” gospodarki polskiej. W ramach tego procesu doszło do likwidacji monopolu państwa w handlu zagranicznym w roku 1990. Najbardziej spektakularna była prywatyzacja centrali handlu zagranicznego Universal S.A., która stała się najbardziej zdywersyfikowaną pod względem własnościowym, a jej akcje jako pierwsze z tej branży znalazły się na Giełdzie Papierów Wartościowych.
Również w tymże roku została wprowadzona wewnętrzna wymienialność waluty krajowej. Początkowo dewaluacja złotego następowała w sposób skokowy. Od października 1991 roku wprowadzono zasadę pełzającej dewaluacji złotego w tempie 1,8% w skali miesięcznej, następnie tempo pełzania było stopniowo obniżane - sierpień 1993 roku 1,6%, wrzesień 1994 roku 1,5%, listopad 1994 roku 1,4% a w lutym 1995 roku do 1,2%. Mimo funkcjonowania tej zasady, wyniknęła dwukrotnie konieczność skokowego zdewaluowania złotego. Wszystkie te dewaluacje miały charakter obronny, a nie konkurencyjny. Ich celem było zaledwie niepogarszanie warunków eksportu. Polityka taka ma jednakże swoje wady. Sama zmiana kursu wywiera tylko krótkotrwały wpływ stymulujący w ramach istniejących mocy produkcyjnych. Po 2-3 miesiącach ten efekt zaciera się, a pozostaje trwały wpływ na rozwój inflacji w proporcji 0,1-0,2 w stosunku do poziomu dokonanej dewaluacji. Ponadto skokowa dewaluacja złotego powoduje utratę zaufania ludności do banków, pobudza oczekiwania dewaluacyjne (co hamuje regularny rozwój eksportu, przyspiesza rozwój importu i działa niekorzystnie na bilans obrotów towarowych), a także poważnie utrudnia planowanie działalności gospodarczej. Od 16 maja 1995 roku wprowadzono system kursowy, w którym bank centralny wyznacza kurs w ramach pełzającego pasma dopuszczalnych wahań.
Kolejną zmianą, która dokonała się w ostatnich latach była zmiana przynależności Polski do poszczególnych organizacji międzynarodowych. Szczególnym okresem był w tym przypadku rok 1991. Rozwiązana została w tym roku RWPG, a Polska podpisała umowę stowarzyszeniową z EWG. Od 1995 roku jesteśmy członkiem WTO, a od lipca 1996 roku OECD. Przynależność do tych organizacji nakłada oczywiście szereg obowiązków na polską gospodarkę. W szczególności chodzi tu o znoszenie barier w kontaktach handlowych.
(…)
…. 8.
J. Misala - Polski handel zagraniczny w 1993 roku, IKCHZ, Warszawa 1994, s. 6.
Polen wichtigste Handelspartner in Osteuropa, “Frankfurter Allgemeine Zeitung”, 24.10.1995r.
Ceny towarów w polskim eksporcie do krajów uprzemysłowionych w 1992r., IKCHZ, Warszawa 1993, s. 9.
J. Misala - Polski handel zagraniczny w 1993 roku, op. cit., s. 5.
Cross-Border Invasion is Poland Secret Gain, „Central…
… Wschodniej, która umożliwiła zahamowanie tendencji spadkowej w handlu z tą częścią Europy. Eksport jednakże w dalszym ciągu nie nadąża za wzrostem importu. Polska od 1990 roku ma ujemne saldo bilansu handlowego.
Tabela 3. Wartość eksportu i importu w latach 1990-1995 (w mln USD - ceny bieżące)
Lata
1990
1991
1992
1993
1994
1995
Eksport
Import
Saldo
14321,6
9527,7
4793,9
14903,4
15521,7
-618,3
13186,6…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)