To tylko jedna z 2 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
TYPY PAŃSTW
Istnieje wiele definicji pojęcia typu państwa. Najważniejsze z nich to:
mówiąca, że pojęcie typu państwa informować powinno o tym, kto sprawuje w państwie kontrolę nad środkami produkcji i wyłania ośrodki władzy politycznej;
zbliżona do niej jest koncepcja W. Langa: typ jest to państwo scharakteryzowane przez klasę panującą i dominujący sposób produkcji ( pojęcie typu państwa pochodzi więc od pojęcia formacji społeczno-ekonomicznej);
z kolei E. Zieliński mówi, iż typ państwa wyznaczany jest przez podobne stosunki ekonomiczno-społeczne, stosunki polityczne oraz status publiczny ludzi;
natomiast G. Jellinek rozróżnia typ idealny państwa - czyli model oraz typ empiryczny - historyczny, charakteryzujący państwo od strony społecznej.
Uogólniając, aby wydzielić typy państw, najczęściej stosuje się kryteria:
stosunków społeczno-ekonomicznych
stosunków politycznych
statusu publicznego ludzi w danym państwie.
Ze względu na mnogość definicji istnieją również różne klasyfikacje typów państw:
Georg Jellinek wyróżnia 5 historycznych typów państw:
starożytnego wschodu (orientalne)
helleńskie
rzymskie
średniowieczne nowożytne
Wg Roberta von Mohla wyróżnić możemy 6 gatunków państw:
państwo patriarchalne - oparte na głowie rodziny, władza wywodzi się od ojca
państwo patrymonialne - jednostka włada określonym terytorium
państwo teokratyczne - władza związana z wierzeniami
państwo ogólnospołeczne - polis - władza należy do ogółu społeczeństwa
państwa prawne - skonstruowane w oparciu o normy prawa
państwa despotyczne
Interesujący podział przedstawia Max Weber:
państwo charyzmatyczne - władza oparta na charyzmie (przymusie psychologicznym). Wyróżnia się ono nieuregulowanymi strukturami politycznymi, jest nietrwałe.
państwo tradycyjne - opiera się na rytuałach, zwyczajach powstałych w jednostkach zurbanizowanych.
państwo racjonalne - władza pochodzi z uprawnienia (jest legalna). Zachowania państwa sa przewidywalne, racjonalne. Władza zajmuje się administrowaniem i powinna być oparta na kompetencji.
Najbardziej popularną w literaturze klasyfikacją typów państw jest podział na:
państwo niewolnicze - gdzie pewna grupa ludzi stanowiła własność innych ludzi bądź instytucji. Typ państwa charakterystyczny dla starożytności, co nie znaczy że niewolnictwo nie przetrwało tej epoki - w wielu krajach istniało do XX w. (np. Arabia Saudyjska - do 1952 r.)
(…)
… wczesnokapitalistyczne - pojawia się w końcu XVIII w. Oparte na systemie kapitalizmu wolnokonkurencyjnego. Państwo to tzw. nocny stróż, wprowadza w życie liberalizm gospodarczy i polityczny;
państwo liberalnodemokratyczne - ma ustabilizowaną sytuację społeczno-polityczną i ukształtowane mechanizmy ochrony i kontroli, prowadzi politykę socjalną, interweniuje w zakresie gospodarki;
państwo faszystowskie - rezultat…
… społecznej. Wyróżniamy wśród nich 4 systemy ekonomiczne:
patriarchalnej wspólnoty
drobnotowarowy
prywatno-kapitalistyczny
państwowy
państwo socjalistyczne - oparte na doktrynie socjalizmu. Pierwszym p. socjalistycznym była Rosja po 1917 r., drugim Mongolia - 1924 r. Najwięcej p. socjalistycznych powstało po II wojnie światowej w Europie Śr-Wsch. Charakteryzowały się uniformizacją stosunków społeczno…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)