To tylko jedna z 3 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
23. Dylematy wobec pojęcia typ państwa Typ - stosowany jako jednostka klasyfikacyjna ma ułatwić systematyzacje i opis naukowy Istnieje wiele definicji pojęcia typu państwa:
pojęcie typu państwa informować powinno o tym, kto sprawuje w państwie kontrolę nad środkami produkcji i wyłania ośrodki władzy politycznej;
zbliżona do niej jest koncepcja W. Langa: „typ jest to państwo scharakteryzowane przez klasę panującą i dominujący sposób produkcji” ( pojęcie typu państwa pochodzi więc od pojęcia formacji społeczno-ekonomicznej)
z kolei E. Zieliński mówi, iż typ państwa wyznaczany jest przez podobne stosunki ekonomiczno-społeczne, stosunki polityczne oraz status publiczny ludzi
S. Ehrlich - „pojęcie typu państwa określa, do jakiej klasy należy kierownictwo społeczeństwem”, a także baza ekonomiczna - należy mówić o historycznej zmienności typów państwa natomiast G. Jellinek rozróżnia typ idealny państwa - czyli model oraz typ empiryczny - historyczny, charakteryzujący państwo od strony społecznej.
Uogólniając, aby wydzielić typy państw, najczęściej stosuje się kryteria:
stosunków społeczno-ekonomicznych
stosunków politycznych
statusu publicznego ludzi w danym państwie.
Ze względu na mnogość definicji istnieją również różne klasyfikacje typów państw:
Georg Jellinek wyróżnia 5 historycznych typów państw:
starożytnego wschodu (orientalne)
helleńskie
rzymskie
średniowieczne nowożytne
Wg Roberta von Mohla wyróżnić możemy 6 gatunków państw:
państwo patriarchalne - oparte na głowie rodziny, władza wywodzi się od ojca
państwo patrymonialne - jednostka włada określonym terytorium
państwo teokratyczne - władza związana z wierzeniami
państwo ogólnospołeczne - polis - władza należy do ogółu społeczeństwa
państwa prawne - skonstruowane w oparciu o normy prawa
państwa despotyczne
Interesujący podział przedstawia Max Weber:
państwo charyzmatyczne - władza oparta na charyzmie (przymusie psychologicznym). Wyróżnia się ono nieuregulowanymi strukturami politycznymi, jest nietrwałe.
państwo tradycyjne - opiera się na rytuałach, zwyczajach powstałych w jednostkach zurbanizowanych.
państwo racjonalne - władza pochodzi z uprawnienia (jest legalna). Zachowania państwa są przewidywalne, racjonalne. Władza zajmuje się administrowaniem i powinna być oparta na kompetencji.
(…)
… władzy, charakteryzuje się rozbudowanym aparatem przemocy;
państwa trzeciego świata - grupa państw, które uzyskały niepodległość po II wojnie światowej, o niskim stopniu rozwoju gosp., słabo rozwiniętej strukturze politycznej i zróżnicowanej strukturze społecznej. Wyróżniamy wśród nich 4 systemy ekonomiczne:
patriarchalnej wspólnoty
drobnotowarowy
prywatno-kapitalistyczny
państwowy
państwo socjalistyczne - oparte na doktrynie socjalizmu. Pierwszym p. socjalistycznym była Rosja po 1917 r., drugim Mongolia - 1924 r. Najwięcej p. socjalistycznych powstało po II wojnie światowej w Europie Śr-Wsch. Charakteryzowały się uniformizacją stosunków społeczno-ekonomicznych i politycznych, daleko idącą likwidacją własności prywatnej i kolektywizacją. Do dnia dzisiejszego przetrwały 4 państwa socjalistyczne…
… nie jest moim wasalem”
państwo kapitalistyczne - państwo gdzie system gospodarczy zorientowany jest na rynek i występuje konkurencja.
Państwa kapitalistyczne mogą być bardzo zróżnicowane możemy jednak wyróżnić 4 ogólne odmiany tego typu:
państwo wczesnokapitalistyczne - pojawia się w końcu XVIII w. Oparte na systemie kapitalizmu wolnokonkurencyjnego. Państwo to tzw. nocny stróż, wprowadza w życie liberalizm…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)