TROPIZMY - definicje, mechanizmy, przykłady.
O tropizmach mówimy gdy organ ustawia się w nowym ściśle określonym położeniu w stosunku do kierunku działania bodźca. Organy roślin wykonują ruchy wygięcia, skręcania, obrotu i inne.
Paraleotropizm - jeżeli organ reagujący tropicznie ustawia się swą dłuższą osią równolegle do kierunku bodźca lub spadku jego natężenia, zaś w reakcji na bodźce grawitacyjne - ortotropizm.
Plagiotropizm - zorientowanie w płaszczyźnie skośnej lub poprzecznej do kierunku działania bodźca np. ruch ustawiający organ pod kątem 90st. - diatropizm (tropizm transwersalny).
Klasyfikacja na podstawie bodźca, który je wywołuje:
Fototropizm - powodowany przez światło. Gdy roślina jest nierównomiernie oświetlona, wiele jej organów zaczyna się tak wyginać, aby osiągnąć z powrotem pozycję, w której oświetlenie jest równomierne. Ruch ten jest wynikiem zmiany w sposobie wzrostu indukowanej przez różnice przestrzennego rozmieszczenia światła podającego na roślinę. Np. dodatni fototropizm organów roślin wyższych - pędy oraz koleoptyle traw, zaś u niższych - sporangiofory, a także owocniki wielu grzybów.
Geotropizm (grawitotropizm) - powodowany przez siłę grawitacji. Reakcja roślin na przyśpieszenie ziemskie. Geotropizm dodatni - wzrost określonego organu rośliny w kierunku środka Ziemi np. korzenie główne, chwytniki przedrośli paproci i mchów. Na geotropizm ujemny reagują np. pędy główne, ulistnione pędy mchów, owocniki i sporangiofory wielu grzybów. Diageotropizm (geotropizm transwesalny) - gdy oś jakiegokolwiek organu przybiera położenie pod kątem prostym w stosunku do pola przyciągania ziemskiego, np. płącza perzu, kokoryczki, stolony ziemniaka i rozłogi truskawki.
Plagiogeotropizm - gdy organ ustawia się pod kątem pośrednim w stosunku do pola grawitacji np. boczne gałęzie, korzenie boczne 1go rzędu, niektóre liście.
Ageotropizm - mała wrażliwość na geotropizm, wykazują np.pędy boczne i korzenie boczne wyższych rzędów. Percepcja bodźca geotropicznego zachodzi prawdopodobnie w wyniku działania przyśpieszenia ziemskiego na pewne cięższe składniki komórkowe - statolity - ulegające przemieszczaniu w określonych komórkach - które zależnie od zorientowania organu, wywierają presję na cysterny ER, wyzwalając stany wzbudzenia.
Chemotropizm - przez czyniki chemiczne. Ruch wywołany różnicami stężenia jakiegoś czynnika chemicznego w środowisku (kwasy organiczne, sole, cukry, aminokwasy). Bodziec chemiczny powoduje stymulację, bądź hamowanie wzrostu komórek, co powoduje wygięcie się organu. Reakcje chemotropiczne wykazują np. strzępki grzybni, łagiewki pyłkowe, organy wielokomórkowe, jak korzenie, oraz siewki roślin pasożytniczych. Chemotropizm dodatni
(…)
… chemiczny powoduje stymulację, bądź hamowanie wzrostu komórek, co powoduje wygięcie się organu. Reakcje chemotropiczne wykazują np. strzępki grzybni, łagiewki pyłkowe, organy wielokomórkowe, jak korzenie, oraz siewki roślin pasożytniczych. Chemotropizm dodatni - jeśli strona organu stykająca się z substancją o większym stężeniu rośnie wolniej, to następuje wygięcie w kierunku wzrastającego stężenia…
…, natomiast korzeni w kierunku katody
PODSTAWOWE MECHANIZMY RUCHÓW ROŚLIN:
- zwiazane ze zdolnością komórek do wzrostu elongacyjnego
- turgorowe
- elementów strukturalnych komórki
- spowodowane pęcznieniem i wysuszeniem
- kohezyjne
- ekspozyjne
Ruchy roślin związane są z wrażliwością tkanek roślinnych na POBUDZENIE przez określony BODZIEC. Pobudzenie powodują bodźce zewnętrzne: światło, siła ciążenia, temperatura…
… to percepcja bodźca polega na fitochemicznej zmianie barwnika funkcjonującego jako fotoreceptor. Impuls wywołany percepcją bodźca zostaje przekazany do protoplazmy i tam wywołuje pierwszy proces fizjolligiczny czyli POBUDZENIE. Stan pobudzenia szybko sie ustala, charakteryzuje go zmiana różnych właściwości fizjologicznych komórki.
Po krótkim spoczynku pojawia sie POTENCJAŁ CZYNNOŚCIOWY- różnica łądunków elektrycznych między protoplazmą a środowiskiem zewnętrzynm, wartość powstałych potencjałów nie zależy od siły bodźca a mianowicie nawet słaby bodziec powoduje powstanie maX potencjału czynnościowego. Procesowi pobudzenia towarzyszy przejściowy wzrost przepuszczalności błonykomórkowej, co prowadzi do wurównania róznicy steżeń jonów między komórka a jej środowsikiem zewnętrznym. Czas potrzebny do przywrócenia…
… stanu równowagi_ STADIUM REFRAKCYJNE- zostaje przywrócony potencjał spoczynkowy i komórka odzyskuje pełną wrażliwość. Równolegle do powstania sie potencjału cztnnościowego zachodza procesy polegające na bezpośrednim przekazaniu energii pobudzenia na EFEKTOR- związek wywołujacy reakcję np. wygięcie fototropoczne koleoptyli owsa.
Gdy miejsce bodźca nie jest miejscem reakcji musi wystąpić przewodzenie…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)