TREŚĆ, ZAKRES I WYKONYWANIE WŁASNOŚCI
Treść prawa własności
niezależnie od teorii skąd wynika prawo własności to właściciel jest osoba uprawnioną, a zobowiązanym do nienaruszania jest każdy inny podmiot → wyróżnienie strony:
pozytywnej - uprawnienia (atrybuty), jakie składają się na prawo własności jako prawo podmiotowe; była (i czasem nadal jest) określana przez tzw. triadę uprawnień (ius possidendi, ius utendi fruendi, ius abutendi), które wyczerpują ten zakres → inaczej kc, który nie wymienia wyczerpująco tego katalogu, a jedynie określa podstawowe uprawnienia właściciela (stanowiące trzon własności):
uprawnienie do korzystania z rzeczy, które tradycyjnie składa się z:
do posiadania rzeczy (ius possidendi);
do używania rzeczy (ius utendi);
do pobierania pożytków i innych przychodów z rzeczy (ius fruendi);
do dyspozycji faktycznych, czyli przetworzenia, zużycia, zniszczenia rzeczy (ius abutendi);
uprawnienie do rozporządzania rzeczą (ius disponendi):
uprawnienie do wyzbycia się własności rzeczy;
uprawnienie do obciążenia rzeczy albo przez prawo rzeczowe albo obligacyjne;
negatywnej - w art. 140 kc wskazuje na nią sformułowanie „z wyłączeniem innych osób”, które oznacza obowiązek innych podmiotów do nieingerowania, a wkroczenie w tą sferę może się odbywać jedynie za zgodą właściciela, albo wyjątkowo ex lege;
granice prawa własności określane są czasem jako „ustawowe granice”, ale w rzeczywistości jedynymi ograniczeniami prawa własności są prawa podmiotowe innych osób, a ograniczenia wynikające z przepisów ustawy określają zakres treści prawa własności, czyli stanowią element ustawowej definicji tego prawa, co znajduje wyraz w sformułowaniu art. 140 kc, że właściciel może korzystać z rzeczy „w granicach określonych przez ustawy”; charakter ograniczeń - z reguły negatywny (zakazujący czynić coś), ale czasem pozytywny (nakazujący czynić coś), ale przeważa pogląd, że pozytywne obowiązki nie należą do prawa własności, a są jedynie z nim skorelowane, gdyż prawo podmiotowe nie może zobowiązywać właściciela w sensie cywilistycznym;
z art. 140 kc wynikają 3 wyznaczniki granic treści prawa własności:
przepisy ustaw - brak wskazania konkretnych przepisów, więc chodzi o całokształt obowiązującego ustawodawstwa;
w dziale II kc poza art. 140, kolejne artykuły określają granice treści prawa własności, do najważniejszych z nich należy art. 142 określający sytuację działania w stanie wyższej konieczności; kolejne art. 144-154 uwzględniają uzasadnione interesy właścicieli nieruchomości sąsiednich, też np. art. 231 kc - możliwość utraty własności na rzecz posiadacza;
(…)
… na takiej wysokości lub w takiej głębokości, które nie zagrażają jego uzasadnionym interesom;
art. 143 kc → uzależnia sięgnięcie pod i nad od społeczno-gospodarczego przeznaczenia gruntu, z zaznaczeniem, że przepis ten nie uchybia prawu do wód (też prawo górnicze, lotnicze);
prawo wodne → wody powierzchniowe/stojące to części skłądowe gruntu, a „wody w rowach”, tzn. płynące i podziemne - ich własność to prawo nadrzędne w stosunku do prawa własności i przysługuje SP:
wody podziemne - tzw. zwykłe korzystanie z nich przez właściciela gruntu;
wody płynące - tzw. powszechne korzystanie z wody (też z wód powierzchniowych na gruntach SP);
prawo górnicze → 2 rodzaje: kopaliny poniżej dolnej granicy z art. 143 należą do SP, która może ustanowić użytkowanie górnicze (tzw. własność górnicza nie jest jest prawem…
…: aktualnego i przyszłego);
Stosunki sąsiedzkie
sąsiedztwo w szerokim znaczeniu → nie tylko bezpośrednie, ale i pewne oddalenie nieruchomości;
prawo sąsiedzkie (art. 144-154 kc) - w prawie francuskim określane jako służebności ustawowe, w prawie polskim należą do ustawowej treści własności;
dot. przede wszystkim gruntów, ale też budynków czy lokali;
dot. nie tylko właścicieli, ale i w ograniczonym zakresie…
… (art. 145, 146 i 151 k.c);
przepisy normujące problemy związane z granicami (art. 152-154 k.c).
właściciel korzystający ze swojej nieruchomości może oddziaływać na grunt sąsiedni - immisje → to działanie na gruncie własnym, którego skutki odczuwa grunt sąsiada;
dzieli się je na:
bezpośrednie - polegają na skierowaniu pewnych substancji na grunt sąsiedni za pomocą specjalnych urządzeń i są zbliżone…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)