Tomasz Hobbes
Swoją filozofię sformułował w połowie XVII w. Tworzył w oparciu o swoje przemyślenia determinowane wydarzeniami politycznymi XVII w. Anglii. konfrontowane z Kartezjuszem, Gassendim i Messenrim. Jego główne dzieła to Leviatan i De Cive. Hobbes wprowadził pojęcie stanu naturalnego w którym społeczeństwo pierwotne jest w stanie „wojny wszystkich ze wszystkimi” W tym stanie nie obowiązują żadne prawa , ani też zasady religijne. Z tego wynika fakt, że nie można mówić o moralności. To prowadzi ludzi do utworzenia państwa rządzonego prawem i te wprowadza motyw umowy społecznej na mocy której ludzie zrzekają się części uprawnień naturalnych ( ius naturalle) by mógł zapanować spokój. Wtedy też rozpoczyna się konstrukcja społeczeństwa opartego na prawie naturalnym (leges naturalle). Prawa naturalne narzucają ludziom ograniczenia mające na celu zachowanie porządku i spokoju w społeczeństwie. Wśród najważniejszych leges naturalle znajdują się:
„dążyć do pokoju i podtrzymywać go|
„człowiek winien być gotów, jeśli inni są również gotowi zrezygnować z uprawnienia do wszystkich rzeczy, jak dalece będzie to uważał za konieczne dla pokoju i obrony własnej i winien zadowolić się taką miarą wolności jaką gotów jest przyznać innym ludziom w siebie” (Pewne elementy ius naturalle nie mogą zostać oddane np. prawo do stawienia oporu agresorowi)
„ludzie winni dotrzymywać umów”
Z tych trzech wynikają pozostałe leges naturalle:
„ludzie winni okazywać sobie wdzięczność” Jest to podstawa do uczynności i zaufania
„Każdy człowiek powinien się starać, by przystosować się do reszty”
„ludzie winni przebaczać tym, którzy okazali skruchę”
„Kara powinna mieć na celu poprawę winnego bądź spowodowanie pozytywnych zmian w postawach innych ludzi”
„ludzie winni wstrzymywać się od zniewag”
Każdy człowiek winien uznawać innych za sobie równych z natury” oraz bezstronność rozjemcy, wspólne korzystanie z rzeczy które nie mogą być podzielone, rozstrzyganie za pomocą losowania nt. własności rzeczy niepodzielnych których jest mało.
Realne wprowadzenie powyższych praw naturalnych wymagało wykreowania suwerena. Suweren ( nie koniecznie jedno osobowy władca) powinien dzierżyć władzę absolutną. Suweren nie jest stroną umowy społecznej i dla tego nie może być sporu między poddanymi a suwerenem. „Wolność poddanego leży więc tylko w tych rzeczach, które suweren pominął milczeniem regulując działania poddanych”. Władza suwerena ma opierać się nie tylko na własnej sile ale i na zaufaniu społecznym które będzie wynikała z właściwego porządku prawnego oraz opierania swojej działalności na leges naturalles.
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)