Historia toksykologii
Papirus Ebersa – staroegipski papirus medyczny, napisany najpóźniej
ok. 1550 r. p.n.e., zakupiony od pewnego Araba przez niemieckiego
egiptologa Georga Ebersa w 1873 r.
Papirus Ebersa ma postać zwoju długości 20,23 m ze 108
rozdziałami, z których każdy posiada po 20-22 wiersze. Zawiera
informacje z zakresu chorób wewnętrznych, chirurgii i stosowania
minerałów i licznych roślin leczniczych do celów medycznych.
Wymieniono w nim około 700 lekarstw i podano 800 sposobów ich
przyrządzania.
Oskarżony przez Anytosa o bezbożność i demoralizację młodzieży.
Zmarł poprzez wypicie trującego wywaru z kielicha. Kontrowersje
budzi trucizna użyta do egzekucji Sokratesa. W tradycji literackiej
jest to cykuta (szalej jadowity, Cicuta virosa), jednakże analiza
objawów prowadzi do wniosku, że najprawdopodobniej był to
szczwół plamisty (Conium maculatum).
Sokrates (469-399 r. p.n.e)
Papirus berliński pochodzi z r. 1350 p.n.e., ma 279 wierszy. Znaleziony w Sakkarze przez
Heinricha Brugscha zwój zawiera 80 przepisów gotowych recept.
Papirus Hearsta, pochodzi prawdopodobnie z XII-XI wieku p.n.e. Tak jak wcześniej
wspomniany papirus Ebersa zawiera odpisy ze świętych ksiąg. Znajdują się w nim recepty na
sporządzenie leków i przypadki ich zastosowania, (m.in. recept leku, który bóg Re sam dla
siebie stworzył). Papirus został nazwany od imienia pani Phoebe Herst, która ofiarowała
zwoje Uniwersytetowi Kalifornijskiemu.
szalej jadowity (Cicuta virosa), syn. blekot, bzducha wodna, cykuta jadowita
Objawy zatrucia występują szybko, do 20 min.
po spożyciu. Są to: ślinotok, pieczenie w jamie
ustnej, mdłości, wymioty, rozszerzenie źrenic,
drgawki, utrata świadomości, trudności w
oddychaniu. Śmierć może nastąpić wskutek
porażenia ośrodka oddechowego.
Cykutoksyna
Śmierć Sokratesa, J.L. David
szczwół plamisty (Conium maculatum).
Działanie toksyczne polega na początkowym
pobudzeniu, a potem porażeniu wegetatywnych
zwojów nerwowych obwodowych, poza tym poraża
zakończenia nerwów ruchowych podobnie do
kurary. Objawami zatrucia są osłabienie, utrata
wrażliwości na bodźce, w końcowym etapie
następuje porażenie i śmierć z objawami uduszenia.
Obserwuje się także skurcze i drżenie mięśni,
obniżenie temperatury.
Koniina
Pierwsze polskie podręczniki toksykologii
•1588 (Wenecja) A. Szeliga – „De venesis et morbis venenosis…”
•1618 (Kraków) S. Śleczkowski – „Medicorum tetras operum…”
„trucizna jest istotą złożoną, nienaturalną, sercu nieprzyjazną i życie ludzkie
niszczącą”
3
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)