To tylko jedna z 4 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Terminologia z zakresu edytorstwa naukowego
Aneks - załącznik; dodatek, uzupełniający tekst wydania związany mniej lub bardziej ściśle z jego zawartością.
Aparat krytyczny - uporządkowany zespół znanych wydawcy wariantów tekstu wydawanego dzieła, stanowiący krytyczne wyposażenie edycji i będący dokumentacją dokonanej krytyki tekstu. Celem aparatu krytycznego jest dostarczenie optymalnych informacji o wydawanych tekstach i stworzenie najlepszych warunków ich prawidłowego odbioru.
Atrybucja autorstwa - ustalenie autorstwa dzieła anonimowego lub o niepewnym autorstwie w wyniku wnioskowania na podstawie przesłanek wynikających z właściwości tekstu oraz związanych z nim właściwości zewnętrznych. Na proces atrybucji tekstu składa się tzw. krytyka wewnętrzna, czyli wnioskowanie o osobie autora na podstawie analizy zawartości treściowej i cech językowo-stylistycznych tekstu oraz badanie wskaźników historyczno-bibliograficznych, edytorskich i drukarskich. Atrybucja tekstu należy do dziedziny tekstologii, uprawiana jest w ramach krytyki tekstu.
Autograf - przekaz tekstu dzieła zapisany własnoręcznie przez autora. Tekst tego samego dzieła może istnieć w kilku autografach, odpowiadających kolejnym redakcjom dzieła (warianty tekstu). Autograf uważany jest w tekstologii za jeden z możliwych sposobów przekazu tekstu autentycznego. Gra ważną rolę w krytyce tekstu, pozwala wykryć i poprawić omyłki druków.
Błąd tekstu - niezgodne z zamierzeniem autora zniekształcenie tekstu dzieła, powstające w trakcie przygotowywania jego przekazów. Błędy tekstu mają różnorodne źródła. W autografie może to być lapsus calami, w tekście zapisywanym pod dyktando - przesłyszenie się osoby piszącej, w kopii - nieuwaga kopisty, błędne odczytanie wzoru, a nawet świadome przekręcenie, w druku - błędy zecerskie, korektorskie, interwencje wydawców (np.: poprawki językowo-stylistyczne w tekstach dawnych, często wynikające z nieznajomości historii języka). Stwierdzenie wszystkich tych błędów, z wyjątkiem oczywistych potknięć zecerskich, jest wyjątkowo trudne, szczególnie w tych wypadkach, gdy dysponuje się tylko jednym tekstem autentycznym, a przy istnieniu samego tylko autografu bardzo ryzykowne. Pomocą mogą tu być źródła historyczne, w ich braku tekstolog ucieka się do koniektur. Wykrywaniem błędów tekstu zajmuje się krytyka tekstu.
Dittografia - błąd tekstu polegający na powtórzeniu litery lub słowa pojawiających się już wcześniej
Editio ne varietur - według tradycyjnego rozumienia zadań krytyki tekstu wydanie zawierające tekst dzieła literackiego uznany przez edytora za jedyny i ostateczny, nie podlegający żadnym zmianom. W nowszych pracach z zakresu tekstologii kwestionuje się przydatność badawczą i możliwość przypisania tekstowi cech składających się na pojęcie
(…)
… do tekstu utworu literackiego - w procesie jego społecznej recepcji - fragmentów innych tekstów lub dołączenie doń fragmentów nowych. Sytuacje takie występują szczególnie często w tekstach starych lub utworach o wielkiej popularności społecznej. Zadaniem tekstologii jest nie tylko odtworzenie - na podstawie analizy treści, języka, ewentualnie wersyfikacji - pierwotnej postaci tekstu, ale także opis…
… tekstu dzieła literackiego opublikowany po śmierci autora z pozostawionego rękopisu.
Editio spuria - wydanie nieautentyczne, nieautoryzowane, zawierające tekst dzieła literackiego przygotowany do druku bez współudziału autora.
Editio stereotipa (wydanie stereotypowe) - nowe wydanie dzieła literackiego nie zmienione w stosunku do poprzedniego. Przekazany w nim tekst nie różni się niczym od wydania…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)