To tylko jedna z 2 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Dr. Ewa Feder – Sempach
Seminarium licencjackie
Pytania egzaminacyjne
9. TEORIA UNII CELNEJ
Unia celna – polega na zniesieniu ceł i barier pozacelnych w handlu między państwami członkowskimi oraz na wprowadzeniu wspólnej
zewnętrznej taryfy celnej wobec państw trzecich.
Preferencje celne jako istota unii celnej i strefy wolnego handlu:
Preferencje - polegają na tym, że kraje należące do unii celnej lub strefy wolnego handlu znoszą cła w handlu wzajemnym, lecz utrzymują je w
stosunku do krajów trzecich (tzw. cła zewnętrzne).
Cła zewnętrzne mogą być:
we wszystkich krajach członkowskich ujednolicone (przypadek unii celnej)
każdy kraj członkowski kształtuje je autonomicznie (przypadek strefy wolnego handlu)
Teoria unii celnej sformułowana przez Jacoba Vinera – 1950:
Teoria unii celnej zakwestionowała tezę, że utworzenie unii celnej jest krokiem w kierunku wolnego handlu i w związku z tym, przyczynia się do
wzrostu dobrobytu.
Teoria pokazała, że utworzenie unii celnej przynosi dwojakiego rodzaju efekty:
większą liberalizację handlu między państwami członkowskimi
relatywnie większy protekcjonizm skierowany na zewnątrz ugrupowania.
Tym samym, wpływ unii celnej na alokację zasobów i dobrobytu może być dodatni lub ujemny.
Teoria wyodrębnia dwa efekty działania preferencji handlowych:
kreację handlu (trade creation)
przesunięcie handlu (trade diversion)
Kreacja handlu – oznacza pojawienie się nowych strumieni handlu między krajami liberalizującymi wzajemne obroty handlowe. Nowe
strumienie handlu są efektem zastąpienia droższej produkcji krajowej tańszym importem z kraju partnerskiego. Podstawą występowania
kreacji handlu są różnice w kosztach produkcji między państwami członkowskimi unii celnej lub strefy wolnego handlu.
Kreacja handlu ma dwa aspekty:
aspekt produkcyjny, polega na bardziej efektywnym wykorzystywaniem zasobów (praca i kapitał będą przyciągane i zatrudniane tam
gdzie efektywność produkcji jest wyższa).
aspekt konsumpcyjny, jest efektem zastąpienia droższego towaru krajowego, tańszym towarem pochodzącym z importu, z czym
wiąże się wzrost dochodów realnych konsumentów w kraju importującym.
Przesunięcie handlu – oznacza zastąpienie importu pochodzącego od producentów z krajów trzecich, dostawami od mniej efektywnych
producentów z kraju partnerskiego, których konkurencyjność cenowa wzrosła na skutek zniesienia wewnętrznych barier handlowych w
obrębie unii celnej lub strefy wolnego handlu. Przesunięcie handlu jakkolwiek korzystne z punktu widzenia konsumentów w krajach
partnerskich jest szkodliwe z punktu widzenia racjonalnej alokacji zasobów i dobrobytu.
Kreacja i przesunięcie handlu – podsumowanie:
Zarówno kreacja jak i przesunięcie handlu oznaczają wzrost obrotów handlowych na obszarze integrującym się. Efekty tego wzrostu handlu nie
są jednak tożsame z punktu widzenia ekonomicznego.
W przypadku kreacji, wzrost handlu przynosi pozytywne efekty produkcyjne i konsumpcyjne, a tym samym przyczynia się do wzrostu
dobrobytu. Natomiast w przypadku przesunięcia, wzrost wymiany między państwami członkowskimi wiąże się ze skutkami negatywnymi z
punktu widzenia alokacji zasobów i dobrobytu.
W związku z tym za łączny efekt wzrostu dobrobytu ekonomicznego w wyniku stworzenia strefy wolnego handlu lub unii celnej, uważa się
nadwyżkę kreacji handlu nad jego przesunięciem w odniesieniu do wszystkich towarów będących przedmiotem handlu.
Wpływ unii celnej na TOT uczestniczących krajów jest niejednoznaczny:
Z jednej strony, każde przesunięcie handlu oznacza pogorszenie TOT, ponieważ tańszy dostawca z kraju trzeciego zostaje zastąpiony
droższym dostawcą z kraju partnerskiego, a więc ceny płacone za import rosną.
Z drugiej strony, ceny płacone za import z państw trzecich mogą się obniżyć, jeżeli – wskutek przesunięcia – spadnie popyt
importowy unii celnej na towary pochodzące z reszty świata. Dyskryminowani kontrahenci z państw trzecich, dążąc do utrzymania
swojej pozycji konkurencyjnej na rynkach państw członkowskich, będą skłonni do obniżenia cen towarów eksportowanych na te
rynki. W rezultacie, pogarszają się TOT odnośnych państw reszty świata, ale tym samym poprawiają się TOT (i dobrobyt) krajów
członkowskich unii celnej.
Dr. Ewa Feder – Sempach
Seminarium licencjackie
Pytania egzaminacyjne
Funkcje unii celnych w stosunkach międzynarodowych:
1) Unie celne związane z powstawaniem nowych państw:
Dotyczy to przypadków jednoczenia się odrębnych terytoriów w jedno państwo, w związku z czym niezbędna staje się unifikacja taryf
celnych, tak aby granice obszaru celnego pokrywały się z granicami politycznymi nowego państwa. Przykłady:
strefa wolnego handlu, a później unia celna powstała po zjednoczeniu Włoch
unia celna Konfederacji Kanadyjskiej
unia celna Australii
unia celna Południowej Afryki
2) Unie celne obejmujące duży i mały kraj, przy czym mały kraj stanowi enklawę na terytorium dużego. Przykłady:
unia celna Włoch i San Marino
unia celna Francji i Monako
3) Unie celne związane z preferencjami kolonialnymi:
Polegającymi na uprzywilejowaniu handlu między metropolią a krajami zależnymi.
4) Unie celne tworzone w celu ułatwienia handlu:
Między państwami członkowskimi, zwłaszcza jeżeli państwa te planują pogłębioną integrację.
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)