Podstawy teorii polityki Polityka i interes polityczny. Polityka: sztuka osiągania założonych celów; zespół działań podjętych przez ośrodek decyzyjny, zmierzających do osiągnięcia zamierzonych celów za pomocą odpowiednio dobranych środków.
Najistotniejszy podział definicji polityki: podmiotowe i przedmiotowe. *podmiotowo : dziedzina działań zmierzających przy pomocy władzy politycznej do osiągnięcia celów społecznych zaspokajających indywidualne oraz zbiorowe potrzeby i interesy. Arthur Bentley : grypa istnieje tylko wówczas, gdy kształtuje się na podstawie łączących jej członków interesów i podejmuje wspólne działania, które przyczyniają się do ukształtowania jej struktury i organizacji. Grupa interesu, która nie potrafi osiągnąć celu bądź jest nieaktywna, ulega dezintegracji, a związki między jej członkami zanikają. Najstarsze określenia polityki jako procesu sprawowania władzy politycznej oparte są na kategoriach przymusu przemocy czy siły: narzucenie przez rządzących swojej woli rządzonym, mające, pod groźbą zastosowania środków przymusu lub przemocy spowodować trwałe ich zachowania, które są oczekiwane i akceptowane przez sprawujących władzę. Podmiotowość: świadome i czynne kształtowanie istniejącej rzeczywistości, przeobrażanie jej w kierunku zgodnym z własnymi potrzebami. / cechująca wyłącznie jednostki bądź właściwa także grupom społecznym trwała zdolność do suwerennych działań politycznych.
Mówiąc podmiot o jednostce, grupie czy instytucji zakładamy, iż taka całość obdarzona jest pewną własnością, która status ten jej nadaje, więc obdarzona jest pewną podmiotowością.
Podmiotowość polityczna to trwała zdolność grupy lub organizacji do świadomego podejmowania suwerennych i racjonalnych działań. Podmiot: istota odznaczająca się samoświadomością - zdolnością świadomego działania. Podmiotami politycznymi są: państwo z całym systemem organizacyjnym; partie polityczne; różne organizacje społeczne, które biorą udział u realizacji polityki państwa.
Dwa zasadnicze, nierozerwalne i współzależne składniki, warunki podmiotowości: świadomość, moment aktywności .
NIE SAMA ŚWIADOMOŚĆ I NIE SAMO DZIAŁANIE ROZSTRZYGAJĄ O PODMIOTOWOŚCI, ALE DOPIERO DZIAŁANIE ŚWIADOME. 4 poziomy podmiotowości politycznej: wielkiej grupy społecznej jako całości; organizacji Polit. Danej grupy społ.; organów org. wielkich grup społ.; reprezentantów organów organizacji politycznych
Potrzeba: stan braku czegoś odczuwalnego przez jednostki.
Potrzeby polityczne : zależność pozycji społecznej i drogi życiowej jednostek i grup od ich aktywności politycznej oraz świadomości politycznej. M. Karwat
(…)
… przez jej cechy położenia społecznego -władza, intelekt…wewnętrznych więzi - więzy towarzyskie, wspólnota interesów…wspólne treści świadomości poczucie przynależności do elity
Ośrodek podejmujący decyzje polityczne: grupa rządząca, elita władzy, klasa rządząca, establishment
Vilfredo Pareto: wprowadził pojęcie elity i teorię mieszania się mas/ elita to klasa wybrana, klasa wyższa, odnosi się do ludzi…
… tworząc i pielęgnując różne elity, elita służąc demokracji i ożywiając ją poprzez utrzymywanie dynamizmu demokracji i poprzez zwalczanie jej skłonności do fiflistynizmu
Struktura społeczna wg Vilfredo Pareto: elity rządzące, elity nierządzące, masy
Typologie elit:
K. Smogorzewski: idealistyczne odwołują się do uczuć religijnych i patriotycznych, realistyczne stwierdzają, iż dar spekulacji przeważa…
…; monopolistyczna kontrola masowych środków przekazu; monopolistyczna kontrola sił zbrojnych i wszelkich innych formacji; scentralizowane zarządzenie. O tym czy dany reżim jest totalitarny decyduje nie monopol na władzę, ale faktyczny zakres, cel i sposób sprawowania władzy.
5. Kultura polityczna: całokształt wartości, norm, reguł zachowania, utrwalonych w świadomości podmiotów biorących udział w działaniach politycznych.
Funkcje: regulacyjna - odnosi się do porządkowania i ujednolicenia działań politycznych; socjalizacji politycznej: odzwierciedla proces wchodzenia członków danej społeczności w kulturę polityczną, a więc nabywanie wiedzy o systemie politycznym, tworzenie poglądów i postaw politycznych, kształtowanie hierarchii wartości politycznych; integracyjna: tworzenie podstaw koordynacji działań politycznych oraz współdziałania lub współpracy jednostek i grup w dążeniu do osiągnięcia określonych wartości i dóbr.
Elementy składowe kultury politycznej:
*Z. Pustelnika / J. Wołoch: postawy polityczne - określane przez relacje pomiędzy władzą polityczną a obywatelami, gdzie przejawia się wiedza o polityce, sądy wartościujące i czynniki emocjonujące; uznane w danym społeczeństwie wzory zachowań i działań…
… śmierci, legalizację rozwodów, zakaz czy legalizację aborcji, dopuszczalność eutanazji czy jej zakaz.( NIMBY -anonim powstały w wyniku połączenia pierwszych liter zwrotu Not In My Back Yard; są to org. skupiające społeczność lokalną) grupy promocyjne mogą przestać istnieć z chwilą osiągnięcia celu, choć są też takie których aktywność wiąże się z trwalszą misją, gdyż trudno znaleźć satysfakcjonujące…
… segmentach struktury społecznej; Elitaryzm: przekonanie o celowości, konieczności i dobroczynności istnienia elit; przeświadczenie, że elita jest trwałym elementem struktury społecznej i pełni rolę sprawczą w procesie historycznym.
Ujęcie instytucjonalne: elita to grupa ludzi wyodrębniona na podstawie kryterium udziału w procesie podejmowania decyzji państwowych.
Ujęcie stratyfikacyjne: charakteryzuje elitę…
…: elitę polityczną tworzą osoby, które w mniemaniu opinii publicznej mają istotny wpływ na decyzje państwowe, np. przedstawiciele elity kulturalnej i naukowej, członkowie rodziny…
Metoda decyzyjna: elitę tworzą osoby rzeczywiście podejmujące decyzje bądź mające na nie istotny wpływ
Elitaryzm a demokracja: dają się pogodzić i są komplementarne; elitaryzm i demokracja służą sobie nawzajem, demokracja…
… wszystkich członków państwa, także ma zdolność regulowania wszelkich spraw.
5. Autorytaryzm, Totalitaryzm, Demokracja
*brak swobód społecznych i politycznych, żywiołowy militaryzm, prześladowania, a zwłaszcza z osobą dyktatora wielbionego lub nienawidzonego; terror, pochwała silnej egzekutywy, antydemokratyzm, antyliberalizm, antyindywidualizm, monopartia, cenzura
Autorytaryzm: *J. Turowski : oparty na koncepcji…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)