część III Rozdział XIV Teoretyczny i praktyczny sens metody indywidualnych przypadków Danuta Lalak Historia - metody i główne kierunki - jej rozwoju. Szkoła funkcjonalna, podejście psychospołeczne. Case work we współczesnych koncepcjach pracy socjalnej. Metodologiczny status wiedzy o przypadku w pedagogice społecznej. Metoda indywidualnych przypadków jest przykładem wzajemnych relacji i związków teorii oraz metod jej pozyskiwania z praktyką socjalno-wychowawczą. Pozostając w nurcie badań o charakterze empiryczno-analitycznym i poruszając się w historycznie zakreślonych obszarach pracy społecznej zwanej w literaturze pracą socjalną, spróbujemy zaprezentować metodę, która to co jednostkowe, indywidualne w człowieku, jego losie i najbliższym środowisku, podejmuje i rozwija w celu usprawnienia, wzmocnienia i poprawy jego sytuacji życiowej, bądź to traktuje jako źródło wiedzy o zjawiskach szerszych, ogólniejszych, bardziej uniwersalnych. Przypadek to coś, co istnieje w rzeczywistości - nie konstrukcja teoretyczna ani zjawisko semantyczne, nie model spreparowany w umysłach uczonych czy też przy pomocy komputerowych procesorów. By go zrozumieć nie wystarczy sięgnąć do wiedzy, a zwłaszcza do wiedzy z jednej dziedziny - koniecznością staje się odwołanie do doświadczenia i praktycznych możliwości działania, czasem do wiedzy „tajemnej", bo wymykającej się schematem myślenia racjonalnego, a czasem do intuicji. Wiedzą o tym prawnicy - bo ogólne przepisy J akże często nie obejmują przypadków, które stwarza rzeczywistość, wiedzą o tym lekarze, pedagodzy i psychologowie, doświadczający często poczucia bezsilności przy próbach mierzenia się z rzeczywistością. l. Historia narodzin metody i główne kierunki jej rozwoju Metoda indywidualnych przypadków wyrosła z praktycznej działalności socjalnej początku wieku. Była i jest nadal jedną z metod wspierania człowieka w trudnej sytuacji życiowej. Ważnym kryterium podjęcia pracy społeczno-wychowawczej jest zaistnienie różnorodnych zaburzeń usytuowanych bądź to bezpośrednio w jednostce, bądź to w jej środowisku. Wiek XX przyniósł zwielokrotnione natężenie problemów społecznych, a potrzeba organizowania pomocy społecznej stała się strukturalnym zagadnieniem ówczesnych społeczeństw kapitalistycznych. Nieszczęście, bieda i ludzkie tragedie przestały być w odbiorze społecznym osobistą sprawą i osobiście zawinioną przypadłością osób nimi dotkniętych. Mary Richmond, amerykańska działaczka społeczna, napisała książkę -„Czym jest praca społeczna z przypadkiem indywidualnym" wykładając po raz pierwszy założenia metody pracy społecznej na rzecz jednostki i jej rodziny. M. Richmond przedstawiła rys teoretyczny metody, której korzenie tkwiły w praktycznej działalności socjalnej, określanej wówczas mianem pracy społecznej.
(…)
… z profilu instytucji. Pracownik socjalny obok własnych zasobów i możliwości wykorzystuje potencjał tkwiący w najbliższym środowisku podopiecznego w większym stopniu niż możliwości pomocy instytucjonalnej.
Ten sposób myślenia o pracy społecznej na rzecz jednostki i rodziny najbliższy był teoretycznym koncepcjom pracy socjalnej Heleny Radlińskiej. Wszelkie mechanizmy zmiany sytuacji życiowej człowieka…
… materiałów wydaje się być najbardziej spektakularny i wzbudzać najwięcej wątpliwości u zwolenników konwencjonalnych metod badawczych.
3. Metoda analizy treści - wykorzystuje się tutaj znane w socjologii metody analizy treści, analogicznie jak przy opracowywaniu materiałów informacyjnych (prasa, telewizja, film).
4. Metoda statystyczna - ustalenie zależności statystycznych między wyselekcjonowanymi cechami…
…. Dla socjologów, lecz również dla nas pedagogów szczególnie przydatne i wartościowe zdają się być te koncepcje, które skupiają się wokół analizy treści. Szczególnie wówczas, kiedy takie zagadnienia stają w centrum zainteresowań badacza jak: świadomość społeczna, przemiany postaw, poglądów, stosunek do określonych wartości.
Jedna z ciekawszych propozycji została zaprezentowana przez J. Leońskiego i wykorzystana…
… przygotowania pracowników socjalnych do pracy w szpitalach psychiatrycznych. Bez specjalistycznego przygotowania case-worfcerzy - twierdzi J. Taft - nie posiadają podstawowego rozumienia zasad higieny psychicznej. Zakres zadań pielęgniarki psychiatrycznej opiera się na innych funkcjach niż caseworkem i musi być zdefiniowany jako część postępowania medycznego. Pielęgniarka psychiatryczna rozwiązuje problemy…
… samych zainteresowanych jak i społeczne oczekiwania stawiane pracy z tymi grupami potrzebujących. Pracownik socjalny - caseworker musi posiąść specjalistyczną wiedzę z danej dziedziny i być przypisanym do konkretnego typu agencji, stając się w praktyce częścią jej oferty.
Takie instytucjonalno-funkcjonalne rozumienie pracy socjalnej na rzecz jednostki nie może jednak zdaniem autorek tej koncepcji…
…. Do najważniejszych należą następujące: dobór przypadków do zadania badawczego, ich ilość, sposób ich opracowania i uprawnionej interpretacji, wnioskowania i uogólniania. Dodać należy, że tego typu wątpliwości występują zwykle w badaniach, które określamy mianem jakościowych. W odróżnieniu od badań ilościowych, które tego typu trudności proceduralnych nie sprawiają - metody jakościowe, skażone…
… ograniczeń jest zabiegiem nie do końca uzasadnionym, chociaż u zwolenników rygoryzmu metodologicznego opieranie wnioskowania naukowego na materiale badawczym zebranym na bardzo małej populacji (kilka przypadków) budzi zdecydowany sprzeciw. Zwolennicy metod ilościowych i socjologicznej orientacji metodologicznej byliby również skłonni odebrać metodom jakościowym status naukowości, co wydaje…
… z administracją socjalną miał wyłącznie charakter rzeczowy (domaganie się coraz większych nakładów finansowych).
Gdzie i kiedy powstała szkoła zwana funkcjonalną. Za jej twórczynie uznaje się Jessie Taft i Yirginię P. Robinson. J. Taft na bazie swoich praktycznych doświadczeń, pracując jako pielęgniarka psychiatryczna czuła się odpowiedzialna za wyjaśnienie relacji między caseworkiem a psychiatrią i potrzebą…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)