dr Krzysztof Kietliński. Notatka składa się z 11 stron.
8. Dodatek. Sumienie 1. Fundamenty starotestamentalnej moralności Jednym z zaleceń II Soboru Watykańskiego był postulat, by w teologii moralnej rozważać problemy moralności chrześcijańskiej w oparciu o Pismo Święte Starego czy Nowego Testamentu (DFK 16). Sobór zachęcał odczytywanie sensu moralnego wezwania Bożego skierowanego do człowieka w świetle egzegezy i teologii biblijnej. W Konstytucji Dogmatycznej o Objawieniu Bożym czytamy: „Bóg, sprawca natchnienia i autor ksiąg obydwu Testamentów, mądrze postanowił, by Nowy Testament był ukryty w Starym, a Stary w Nowym znalazł wyjaśnienie” (KO 16).
Natomiast chcąc właściwie odczytać Pismo Święte Starego Testamentu nieodzowne jest spojrzenie przez pryzmat ówczesnej historii czy kultury. „Musi więc komentator szukać sensu, jaki hagiograf w określonych okolicznościach, w warunkach swego czasu i swej kultury zamierzał wyrazić i rzeczywiście wyraził za pomocą rodzajów literackich, których w owym czasie używano” (KO 12).
Jawią się pytania:
Jakie prawdy religijno-moralne objawione w ST cieszą się nienaruszalnością i niezmiennością, a więc obowiązują ludzi wszystkich czasów, a które z nich są wyrazem konkretnych uwarunkowań historyczno-kulturowych?
Czy samo rozróżnienie pomiędzy normami zawsze obowiązującymi a tymi, które pod względem ważności są czasowo ograniczone, nie oznacza wprowadzenie pewnego relatywizmu do samej Biblii?
Czy Objawienie Boże pomaga rozwiązywać istotne problemy moralne?
Czy w ogóle możliwe jest prawidłowe odczytanie znaczenia etosu biblijnego w kulturach, w których powstawały, skoro już nie istnieją?
Biblia podaje wiele zasad i konkretnych norm religijno-moralnych. Nie zna jednak całkowitego, pełnego i usystematyzowanego zbioru etycznego, który możnaby nazwać systemem etycznym. Jak się wydaje w tym leży właśnie siła Biblii. Normy i zasady w niej zawarte są zawsze bardzo konkretne, skierowane do określonych ludzi, w określonej sytuacji i czasie. Ponadto mają one znamię nie bezosobowych, a dzięki temu i mało skutecznych zasad i reguł, a noszą na sobie cechę żądań i postulatów żywego Boga. Imperatywy religijno-moralne nie pozostają w Biblii bez uzasadnienia i motywacji. Żądanie Boga, z reguły jest poprzedzone doświadczeniem zbawczego działania Boga. Stąd jest ono w pełni zrozumiałe jedynie w historio-zbawczym kontekście tegoż działania. Prorocy Izraelscy przemawiając w imieniu Jahwe uświadamiali narodowi potrzebę wypełnienia Bożych zobowiązań, jako podstawy i racji istnienia Izraela. Określali normy zachowań moralnych na bazie wybrania, przymierza czy prawa. Prorocy byli niezłomnymi obrońcami nieskażonej religii jahwistycznej. Występowali przeciwko niesprawiedliwości społecznej oraz upadkowi moralnemu narodu izraelskiego, przejawiającemu się w podziale społeczeństwa na biednych i bogatych. Grozili karami za sprzeniewierzenie się miłości Jahwe. Nauczali, że istota religii nie polega na zewnętrznych obrzędach, ale na właściwej postawie wobec Boga i bliźniego. Podkreślali, że fundamentem, a jednocześnie powinnością moralną, dzięki której Izrael mógł zachować swoją narodową tożsamość, były trzy elementy wzajemnie się przenikające: wybranie, przymierze z Bogiem i prawo.
(…)
…: „nie będziecie spożywali krwi żadnego ciała, bo życie wszelkiego ciała jest w jego krwi (Kpł 17, 14; Pwt 12, 23) to owa arabska wymiana krwi przypuszczalnie oznacza zjednoczenie dusz obu stron zawierających p.
Oto krew Przymierza - te słowa Mojżesza otrzymują zastosowanie podczas Ostatniej Wieczerzy, przy ustanowieniu Eucharystii. Tam zrealizuje się doskonały antytyp Synaju. Nowe Przymierze zainauguruje Jezus…
… kapłańską, czyli pośrednika w kulcie i podziale zbawczych darów. Natomiast Żydzi mocno odgrodzili się od pogan jak mówi talmud płotem Prawa. Ten rys uniwersalizmu przymierza dostrzegali także prorocy. Zapowiadane na czasy mesjańskie Nowe Przymierze będzie się charakteryzowało zbawczym darem, łaską, działaniem Ducha Jahwe, który zostanie wylany na Nowy Lud Boży. Nowość jego działania będzie polegała…
… się moje przymierze pokoju” (Iz 54, 10). Nowe przymierze można też wiązać z nowymi niebiosami i nową ziemią (por. Iż 66, 22). Temat ten podejmą autorzy NT: 2P 3, 13; Ap 21, 1) nadając mu sens eschatologiczny, i to w szczęśliwej wieczności. Mówiąc o eschatologii przymierza należy podkreślić element przyszłości mesjańskiej, która zostaje sprowadzona do dwóch obrazów: ostatecznego Jeruzalem i przywróconego raju (por…
… grzechów
b) Formuła hellenistyczna (Pawłowa)
1 Kor 11, 25
Kielich ten jest Nowym Przymierzem we Krwi mojej. Czyńcie to, ile razy pić będziecie, na moją pamiątką!
Łk 22, 20
Ten kielich to Nowe Przymierze we Krwi mojej, która za was będzie wylana.
Kres eschatologiczny Nowego Przymierza
Zakończenie Przymierza w NT znajdujemy w Apokalipsie w wizji siódmej trąby: „Potem świątynia Boga w niebie się otwarła…
…. Iz 51, 3; 52, 1; 54, 11n; 60, 15-20; Rdz 2, 8.10.15; 3, 23n; 4, 16). Ukoronowaniem dialogu z Bogiem i światem będzie powrót do raju (Iż 65, 25). Zatem celem dziejów ludzkich w ujęciu przymierza ST jest ostateczne przywrócenie rajskiego stanu.
Znaki przymierzy (jakie): tęcza, obrzezanie, Pascha, Arka Przymierza z tablicami. Spośród tych znaków dwa przetrwają: (jakie) chrzest jako inicjacja życia…
… i Arka Jego Przymierza ukazała się w Jego świątyni, a nastąpiły błyskawice, głosy, gromy, trzęsienie ziemi i wielki grad (Ap 11, 19). Uprzednio ukazana wizja Dwóch Świadków, będących między innymi aktualizacją Prawa i Proroków, ale już w Kościele otrzymuje konkluzję: dziedzictwo duchowe Izraela, symbolizowane przez Arkę Przymierza znalazło ocalenie w Kościele. Sam zaś Kościół jest dwuetapowy; najpierw…
… było między innymi uleganie bałwochwalstwu. Historia Izraela świadczyła raczej, że naród pozostawał głuchy na wołanie Jahwe. Mimo że Bóg dał Izraelowi solidne podstawy moralne, objawiając normy prawa czy przymierza, naród popełniał coraz cięższe grzechy. Przewrotna postawa Izraelitów nie zdołała osłabić miłości Boga do narodu, określona przez proroka Ozeasza jako czuła miłość macierzyńska.
Jahwe w przeszłości…
… przez Jezusa nie oznacza bezkrytycznej aprobaty dla interpretacji wykładni tego prawa przez faryzeuszy i uczonych w Piśmie. Odrzucenie norm prawnych ST przez Jezusa znajdujemy w polemice z faryzeuszami: „Jeśli wasza sprawiedliwość nie będzie większa niż uczonych w Piśmie i faryzeuszów, nie wejdziecie do królestwa niebieskiego” (Mt 5, 20). Pobożność w wydaniu faryzejskim opierała się jedynie na zewnętrznym…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)