Tekst poprawny -opracowanie

Tekst poprawny to wymóg, obowiązujący edytora w każdym wydaniu. Tekst taki może być jednak podany w różny sposób. Owo przystosowanie się do celu praktycznego, jakiemu ma służyć dany typ edycji prowadzi do wyróżnienia najczęściej wyodrębnianych trzech rodzajów wydań, które tradycyjnie są w edytorstwie naukowym tekstów literackich oznaczane jako wydania typu A, B i C.
Wydanie typu A - wydanie naukowe.
Jest to wydanie przystosowane do potrzeb wszechstronnego badania naukowego bez prób podsuwania czytelnikowi (odbiorcy) historyczno-literackiej interpretacji. Ma charakter źródła historycznego. Tu wstęp - jest jedynie filologiczny i językowy (jego strukturę przedstawię w dalszym ciągu wywodu). Ponadto:
tekst jest podany w edycji krytycznej z wszechstronnym aparatem krytycznym
tekst jest zaopatrzony w notę filologiczną oraz komentarz językowy umożliwiający dokładne zrozumienie sensu językowej warstwy utworu
w przypadku zabytków piśmiennictwa polskiego tekst zostaje zaopatrzony w indeks użytych w tekście wyrazów (a więc z ich lokalizacją).
Sposób podania tekstu - optymalna jest trojaka realizacja edytorska tekstu: 1. podobizna fototypiczna, 2. transliteracja (z pominięciem bezspornych błędów druku), 3. transkrypcja.
Przykład: seria Biblioteka Pisarzy Polskich (kontynuacja serii Biblioteka Pisarzów Polskich PAU), wydawana przez IBL PAN (od 1953 r.). W tej serii rozmaicie jednak oprac. różne teksty, np. Rozmyślania przemyskie, kazania gnieźnieńskie w oprac. Vrtela-Wierczyńskiego: ww. trojaka realizacja; podobnie w wyd. Krótkiej rozprawy Reja. Niekiedy rezygnowano z transliteracji w zakresie dzieł z XVI i XVII w.
Takie wydanie zapewni udostępnienie tekstu utworu zarówno badaczom - literaturoznawcom, jak i językoznawcom.
Wydanie typu B - ma kilka odmian; owo wydanie jest określane najczęściej jako popularno-naukowe; jednakże zależnie od tego, czy jest przeznaczone przede wszystkim dla celów dydaktycznych, czy też dla badania naukowego w pewnym ograniczonym jednak zakresie (nie tak wszechstronnym, jak w przypadku wydań typu A), powinniśmy nazwę wydania uzależnić od jego celu. Cel ten i przeznaczenie dominujące sygnalizuje 1 człon określenia: wydanie dydaktyczno-naukowe, czy wydanie naukowo-dydaktyczne. Najlepszym przykładem, ukazującym jednak odmienność celu są tomiki opracowane w ramach BN: seria I - utwory polskie; seria II - utwory obce; tomiki są pod względem edytorskim zróżnicowane.
Wstęp w wydaniach typu B ma część filologiczną, lecz zawiera również informacje historyczno-literackie (a nawet o charakterze teoretyczno-literackim) z wyborem zagadnień, mających na uwadze cel wydania.
Sposób podania tekstu - zróżnicowany:
edycja krytyczna z pełnym aparatem krytycznym

(…)

… (jak w niektórych tomikach poezji przeznaczonych dla uczniów; ale tylko niektórych; niektóre ograniczają się do umieszczenia na końcu słowniczka trudniejszych wyrazów, bez lokalizacji). Wydanie takie wreszcie może ograniczyć się tylko do poprawnego podania tekstu. Nieraz występują pewne składniki dokumentacji krytycznej, ale przeważnie rezygnuje się z tego. Wydania typu C nie są bowiem wydaniami krytycznymi…
... zobacz całą notatkę