Artur Malantowicz
I rok MDSSM, nr albumu 252939
POLSCY WYZNAWCY ISLAMU - TATARZY
Tak wiele mówi się ostatnio o islamie oraz jego wyznawcach. Zazwyczaj kojarzą się oni z terroryzmem, z zagrożeniem dla całego świata. Słysząc słowo islam, przychodzi nam na myśl Bliski Wschód. Jednakże nie musimy wyjeżdżać daleko, aby spotkać wyznawców Allacha.
W kilku podlaskich wsiach przetrwały nieliczne już w naszym skraju skupiska ludności wyznającej islam. Są to jedynie ślady po osadnictwie tatarskim, tak bujnie krzewiącym się niegdyś na ziemiach polsko - litewskich. Ludność tatarska, obecnie całkowicie spolonizowana, zachowała jednak religię przodków, resztki prastarych zwyczajów oraz świadomość swego pochodzenia.
Pierwszy, niezbyt przyjemny kontakt z Tatarami mongolskimi miał miejsce w pierwszej połowie XIII wieku, a następnie jeszcze kilkakrotnie w XIII i XIV w. Stało się tak za sprawą najazdów tatarskich na ziemie polskie (wspomnijmy choćby bitwę pod Legnicą 6 IV 1241 roku), w tym także na Podlasie - ich konsekwencją było zniszczenie i spustoszenie osad na ówczesnym pograniczu polsko - litewskim. Osadnictwo tatarskie rozpoczęło się w I połowie XIV wieku, kiedy to na ziemie Wielkiego Księstwa Litewskiego przybywali uchodźcy religijni ze Złotej Ordy (wyznawali oni szamanizm). Osadnicy muzułmańscy pojawili się na Podlasiu za sprawą Wielkiego Księcia Witolda, który organizował oddziały wojskowe złożone z Tatarów - stały się one zalążkiem tatarskich chorągwi w wojsku Rzeczypospolitej.
W XVII wieku nastąpiło pogorszenie sytuacji ekonomicznej i politycznej Tatarów, głównie wskutek szybkiego wzrostu liczby ludności tatarskiej i rozdrobnienia majątków ziemskich. Wtedy też rozdzielono chorągwie tatarskie od kozackich. „Wojska tatarskie zaczęto rozpoznawać po charakterystycznym uzbrojeniu: szable, łuki, lance, pistolety. Charakteryzowały się również niebywałym męstwem, karnością, sprawnością, świetną prezencją oraz odwagą i walecznością.” W okresie zaborów sytuacja ludności tatarskiej była podobna do warunków życia Polaków. Oddziały złożone z Tatarów brały udział w powstaniach narodowych i włączały się w konspirację, za co, tak jak Polaków, spotykały ich represje (np. ograniczenia wolności, rusyfikacja, zesłania na Syberię).
Na początku XX wieku polscy Tatarzy byli zorganizowani w 22 duże gminy wyznaniowe, największymi były Kruszyniany i Bohoniki. Po II wojnie światowej większość ziem, na których zamieszkiwali polscy muzułmanie nie znalazła się w granicach państwa polskiego. Większa część Tatarów zdecydowała się na emigrację, bądź to na Białostocczyznę, bądź na Ziemie Odzyskane.
Mniejszość tatarska zamieszkuje głównie na północny - wschód od Białegostoku, a jej liczebność wynosi ponad 3,5 tys. osób. Największymi ośrodkami tatarskimi są Kruszyniany, Bohoniki, Białystok i Sokółka. Poza obszarem Podlasia, Tatarzy zamieszkują również w Warszawie, Trójmieście i Gorzowie Wielkopolskim. Warto wspomnieć, że w 2004 roku, po 60 latach, polscy muzułmanie doczekali się wreszcie swojego
(…)
…, Tomasz Miśkiewicz
Tatarzy polscy wyznają islam obrządku sunnickiego. Tkwią w nim jednak pewne zwyczaje zaczerpnięte zarówno z religii tureckich ludów koczowniczych, jak i z wierzeń miejscowej ludności chrześcijańskiej. Znaczne oddalenie od muzułmańskiego wschodu oraz nieznajomość liturgicznego języka arabskiego spowodowały, że zasady wiary muzułmańskiej wśród Tatarów zostały w znacznym stopniu okrojone…
… te są podstawą religii muzułmańskiej i wszystkich jej zasad. Przyjęcie i częste powtarzanie owej formuły należy do najważniejszych obowiązków muzułmanina.
Każdego prawowiernego muzułmanina obowiązuje salat - pięciokrotne odmawianie codziennych modlitw z twarzą zwróconą w stronę Mekki: o świcie, w południe, po południu, o zachodzie słońca i po zapadnięciu zmroku. Nakaz ten nigdy nie był rygorystycznie…
… zakat zatracił swój pierwotny charakter. Przekształcił się w zwyczaj rozdzielania między uczestników modłów sadogi, składającej się z bułeczek lub słodyczy. Sadogę przed rozdaniem błogosławi się odmówieniem modlitw.
Kolejna zasada islamu - post (saun) - nakazuje wiernym w ramadanie, miesiącu, w którym Mahomet otrzymał pierwsze objawienie, całodzienne (od wschodu do zachodu słońca) wstrzymanie się od jedzenia, picia, palenia tytoniu i stosunków seksualnych. W przypadku polskich Tatarów wygląda to inaczej. Poszczą tylko nieliczne osoby, a reszta wstrzymuje się od chodzenia na zabawy, imprezy rozrywkowe i do kina. Przypomina to więc katolicki adwent. W czasie ramadanu prawie każdego dnia odbywają się w meczetach wieczorne modlitwy tarawichy.
Ostatnia, piąta zasada islamu to hadżdż - pielgrzymka do Mekki…
… z różnego kamienia.
Powracając do kwestii współczesnej sytuacji islamu na świecie, trzeba powiedzieć, iż polscy Tatarzy jednoznacznie potępiają dżihad, czyli świętą wojnę w obronie wiary. Są oni nastawieni przyjaźnie do wszystkich, zarówno do swoich współwyznawców, jak i wyznających inne religie.
Tatarska mniejszość etniczna stanowi społeczność zwartą - w szczególności Ci, którzy zamieszkują małe…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)