Tadżykistan i Gruzja
1992-1997 - wojna tadżycko-rosyjska
W latach 80. Mamy 2 tendencje w republikach poradzieckich. Republiki nadbałtyckie, Rosja, Białoruś i Ukraina, a z drugiej strony republiki azjatyckie, które nie są zadowolone z rządów Moskwy (za wolno idące zmiany). Dla środkowej Azji są to za szybkie zmiany. Gorbaczow źle oceniany (Europa - za wolne zmiany, Azja - za szybkie zmiany). Pojawiły się problemy ekonomiczne, polityczne związane z republikami radzieckimi. Cały majątek ZSRR miała przejąć Rosja. Powstały kwestie narkotykowe, handlu żywym towarem, pranie brudnych pieniędzy. Świat zaczyna się obawiać sytuacji. Do tego dochodzi kwestia wojen o granice. Analitycy przewidywali pogrążenie się centralnej Azji w wojnach. Żywiono nadzieje, że Rosja przejmie rolę cywilizowania azjatyckich republik. Najwięcej problemu sprawiał Tadżykistan - najbiedniejsza republika radziecka. Spór azersko-armeński (o Górny Karabach), spory uzbecko-tadżyckie i Kirgistan (Tadżykistan - republika rolnicza, ze zbożem i bawełną w godle). 1991 - 50.5 mln ludzi (60% - Tadżycy, reszta - mniejszości narodowe), Tadżykistan to głównie obszar górzysty, zalesiony. 1927 - powstał jako republika, wydzielony z Uzbekistanu
1929 - status republiki sowieckiej
Tadżykistan - państwo segmentowe (niejednorodne) - likwidacja wcześniejszych związków kulturowych, struktur społecznych, a na ich miejsce struktury sowieckie. Składał się z obwodów, w regionach działały grupy interesów.
4 obszary: leninabadzki (administracja, partyjne struktury), kulaski (Duszanbe na granicy), gramsko-korategiński (handel), pamilski (zachował odrębność) - regiony rywalizują między sobą. Tadżykistan miał największy przyrost naturalny wśród republik (4,5%). O sile rodziny decydował pieniądz i ilość dzieci. Hamowało to rozwój rolnictwa i modernizację fabryk, bo było dużo rąk do pracy. Pojawiło się ukryte bezrobocie, zaczęto produkować narkotyki na własny użytek. Segmentyzacja powodowała ogromną korupcję i nepotyzm. Nomenklatura - zajmuje stanowiska, dzięki poparciom organizacji partyjnej, z czym wiążą się przywileje. Rodzi się tęsknota za niespompowanymi autorytetami, przeszłość była ideologizowana. Budzi to niepokój. Ruch Nu rozwijał się głównie na prowincji, w środowiskach młodzieżowych, mówił o zachowaniu języka, kulturze, czystości religijnej. Niektórzy uważają, że przyczynił się on do destrukcji wojsk sowieckich w Afganistanie. Na tym obszarze czytano o polskiej „Solidarności”, w Tadżykistanie partie islamskie sprzeciwiały się partiom komunistycznym, chodziło o usunięcie wpływów rosyjsko-ukraińsko-białoruskich. Po 1989 Moskwa interesowała się Tadżykistanem coraz mniej, bo była zajęta własnymi problemami. Zachodni politycy ignorowali to, co się działo w Azji centralnej, ruch tadżycki się rozrastał, stawał się mnie przewidywalny i bardziej islamski.
(…)
…. Podczas rozpadu ZSRR Abchazowie zażądali prawa do związkowej republiki. Osetyńcy - jeden naród, jedno państwo (republika autonomiczna w ramach Rosji). Adżarowie chcieli autonomizacji swoich obszarów. 1991 - zaczęły się pierwsze walki, wprowadzono na obszar Abchazji i Osetii jednostki paramilitarne. W tych wojnach Abchazja i Osetia uzyskiwały sukcesy. Gruzini zajęci byli walkami o prezydenturę i rozgrabianiem majątku narodowego. 1998 - rozgorzały walki na nowo, po zamrożeniu ich przez Jelcyna. Abchazja i Osetia umacniały swoje stanowisko. W 1994 Gruzja przystąpiła do WNP. Rosjanie mieli mnóstwo sprzętu, dlatego trzeba było go gdzieś umieścić. Gruzini - pogarda dla innych nacji, likwidacja języków mniejszościowych, ostro wobec mniejszości narodowych postępowano. Rządy prezydenta Edwarda Szebarwase wywołały…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)