Sztuka starożytnej Grecji powstała i rozwijała się po upadku kultury mykeńskiej spowodowanym w głównym stopniu najazdem Dorów. Za czas jej trwania przyjmuje się okres od ok. 1200 p.n.e. do I w. p.n.e., czyli do czasu podboju starożytnej Grecji przez Rzymian.
Jednak wraz z podbojem rzymskim, nie skończył się definitywnie okres sztuki greckiej. Artyści nadal tworzyli, ale przede wszystkim na potrzeby kolekcjonerów rzymskich. Najczęściej ich dzieła były kopiami znanych wcześniej dzieł greckich. Dzięki tej działalności znamy wygląd wielu rzeźb, których oryginały zaginęły lub zostały zniszczone. Sztuka grecka (m.in. właśnie dzięki kopiom) wywarła przeogromny wpływ na rozwój sztuki rzymskiej. Jednak wraz ze zmianami politycznymi skończyła się jej samodzielność.
Sztukę starożytnej Grecji dzielimy na trzy okresy:
- okres archaiczny - okres klasyczny - okres hellenistyczny
Okres archaiczny (1100 - 400 r. p.n.e.) - silne ośrodki - miasta-państwa (polis) rywalizują na polach gospodarczym i kulturalnym - szybki rozwój - VIII - VI w. p.n.e. - Wielka Kolonizacja - IX w. p.n.e. - Grecy przejmują alfabet od Fenicjan i wzbogacają o brakujące samogłoski - pierwszy alfabet literowy
- pierwsze udokumentowane igrzyska olimpijskie - rok 776 p.n.e - połączone z uroczystościami religijnymi - doskonalenie sprawności fizycznej i zafascynowanie ludzkim ciałem
- początek teatru greckiego “trójjedyna chorea” - sztuka łącząca muzykę, taniec, poezję opartą na zasadzie rytmu - rozwój kultury greckiej w VI w. p.n.e. - rozkwit poezji lirycznej (Safona), poezji epickiej (Hezjod), filozofii (ścisły związek z naukami przyrodniczymi - Pitagoras, Heraklit), poematy epickie (Homer)
- bogowie wyobrażani w postaci ludzkiej - powstały style architektoniczne: dorycki i joński (VIII w. p.n.e.) - rozwój ceramiki
Rzeźba Materiały rzeźbiarskie: - drewno - wapień
Cechy rzeźby okresu archaicznego: - widoczny wpływ Wschodu (kanonu egipskiego) - posągi idealnych, pięknych ludzi - najczęściej spotykane są rzeźby kurosa (nagiego młodzieńca, często zwycięzcy igrzysk sportowych) i kory (przyodzianej w luźne szaty dziewczyny) - postacie ukazywane są w postawie stojącej, siedzącej, czasem kroczącej (z jedną nogą lekko wysuniętą), zazwyczaj z uśmiechem na twarzy (archaiczny uśmiech) - rzeźby są zwarte, zamknięte, blokowe, o ustawieniu frontalnym - kompozycja jest statyczna - oś symetrii wyraźnie wyczuwalna
Kora z Samos, ok. 570 - 560 p.n.e.
Kuros - Apollo z Tenei, VI w. p.n.e.
Woźnica z Delf, okr. Klasyczny
Ceramika - w dekoracji wyrobów ceramicznych - wielobarwne wyobrażenia fantastycznych zwierząt (sfinksów, gryfów, syren) oraz gatunków nie spotykanych w Grecji - panter, tygrysów.
(…)
… malarskim, marmurowych wykładzinach, mozaikach zdobiących posadzki - w mniej bogatych willach okładziny marmurowe zastępowano malarską imitacją
- ostateczne zerwanie z zasadą tryglifów - porządek dorycki występował tylko w małych obiektach sakralnych, jako dekoracja budynków świeckich lub w fasadach grobowców - nowe świątynie budowane były w porządku jońskim lub korynckim. - dodatkowo wzbogacano np…
… ogromnych budowli (świątynia Artemidy w Efezie)
- upowszechnił się nowy typ świątyni - tolos, wznoszony na planie koła w porządku doryckim lub jońskim otoczony zewnętrzną, zazwyczaj wykonaną w porządku korynckim, kolumnadą
- budowle świeckie pełniące funkcję propagandową, tzw. pomniki honoracyjne, gmachy posiedzeń władz, magazyny, teatry, gimnazjony
Partenon w Atenach (447 - 432 r. p.n.e.); Iktinos…
… Partenonu);;
styl mokrych szat -> ukazanie piękna;
mojry obecne przy narodzinach Ateny
Erechtejon (421 p.n.e. - 406 r. p.n.e) / od str. Kariatyd;
na ateńskim Akropolu, poświęcona Posejdonowi i Atenie;
prostylos w porządku jońskim, planie prostokąta;
dwupoziomowy układ świątyni; portyki przykryto stropem ozdobionym kasetonami, ściany zewnętrzne zdobił ciągły fryz
Grecki Teatr w Epidauros (300 r. p.n.e.), Poliklet Młodszy
Rzeźba
Materiały
- powszechnie stosowano marmur (wcześniej częściej używano miękkiego porosu), doskonalono techniki odlewnicze - udoskonalona przez Fidiasza technika chryzelefantynowa, która polegała na okładaniu drewnianych posągów płytkami ze złota - ubiór i kości słoniowej - ciało ukazywanych postaci bogów
Praksyteles, Afrodyta Knidyjska,
360r.p.n.e.;
ukazana w chwili poprzedzającej…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)