To tylko jedna z 2 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
W pierwszej połowie XIX wieku powstała szkoła klasyczna, kierunek charakteryzujący się formalno-dogmatycznym ujęciem prawa karnego. Czołowi przedstawiciele szkoły: A. Feuerbach (twórca teorii o przymusie psychologicznym kary), J. Bentham, bracia O. i P. Rossi, F. Carrara, E. Krzymuski, we wczesnym okresie także R. Hube (autor Ogólnych zasad nauki prawa karnego - pierwszego polskiego podręcznika prawa karnego i polskiej wersji rosyjskiego Kodeksu Kar Głównych i Poprawczych).Przedstawiciele szkoły klasycznej w swych założeniach opierali się na następujących tezach: każdy czyn człowieka jest wyrazem jego wolnej woli (indeterminizm), a więc człowiek świadomie czyni zło; odpowiedzialność powinna być oparta na subiektywnej winie, powinna być proporcjonalna do stopnia tej winy i ciężkości czynu; kara jest sprawiedliwą odpłatą za popełniony czyn; kara powinna zniechęcać do popełniania przestępstw (Bentham - prewencja szczególna, Feuerbach - prewencja ogólna, dotycząca ogółu, formułująca psychologiczny przymus niepopełniania przestępstw); przepisy powinny jasno i precyzyjnie stanowić, które czyny są zabronione i jakim karom podlegają ich sprawcy.Szkoła klasyczna traktowała przestępstwo i przestępcę bardzo abstrakcyjnie, nie wnikając za bardzo w przyczyny, dla których ludzie dopuszczają się czynów zabronionych.W drugiej połowie XIX w. nauka prawa karnego znalazła się pod wpływem filozofii pozytywnej, sformułowanej przez A. Comte'a, J.S. Milla, H. Spencera. Filozofia pozytywna odrzucała wszelkie rozważania nad naturą wszechrzeczy i postulowała empiryczne badanie tego, co dostrzegalne i poznawalne. Ideałem pozytywistów były nauki przyrodnicze i służący im aparat badawczy. Wpływ myśli pozytywnej na naukę prawa karnego zaowocował narodzinami radykalnie pozytywnej szkoły antropologicznejW oparciu o masowe badania antropometryczne (gł. analiza kształtu i rozmiarów czaszki), Lombroso sformułował tezę o istnieniu urodzonego przestępcy (delinquente nato), który zachował atawistyczne cechy człowieka pierwotnego, w tym brak uczuć moralnych posądzany o antycypowanie tez właściwych późniejszej szkole socjologicznej. Szkoła antropologiczna negowała idealistyczny pogląd szkoły klasycznej, głoszący, że człowiek w swym postępowaniu jest całkowicie wolny. Nie bez racji, antropolodzy zwracali uwagę na szereg zewnętrznych czynników wpływających na postępowanie przestępcy, coraz bardziej zawężając sferę świadomie dokonywanych przez niego wyborów. Klasycy ujmowali karę w kategorii odwetu, uzasadnianego względami moralności i wykazującego właściwości prewencyjne. Antropolodzy byli zwolennikami środków zabezpieczających podejmowanych wobec `upośledzonej' jednostki.Szkoła socjologiczna wyrosła na gruncie sporu między szkołą klasyczną a antropologami. Jej przedstawiciele koncentrowali się na społecznych źródłach przestępczości, nie rezygnując z badań czynników jednostkowych. Socjologowie wprowadzili rozwiniętą typologię przestępców (przestępcy okazjonalni, przestępcy z namiętności, recydywiści, chroniczni recydywiści, przestępcy wykazujący wstręt do pracy, przestępcy zawodowi etc.). Uznając, że na różnych przestępców z różna siłą wpływają różne czynniki i że różni przestępcy maja różną możliwość świadomego samostanowienia, socjologowie opracowali koncepcję tzw. kodeksów dwutorowych, operujących karami i środkami zabezpieczającymi (dla przestępców niepoprawnych i recydywistów).Program szkoły socjologicznej był czymś w rodzaju kompromisu między eksponowaniem gwarancyjnych funkcji prawa a skutecznym zwalczaniem przestępczości, gł. recydywy i przestępczości zawodowej. Zdaniem F. Liszta, głównego przedstawiciela szkoły socjologicznej, kara powinna być dostosowana do osobowości sprawcy i tego, w jaki stopniu zagraża on innym. Powinna przez to wywierać na sprawcy odpowiedni wpływ prewencyjny (prewencja szczególna, indywidualna) Jednocześnie kara powinna być sprawiedliwa.Oprócz wymienionego F. Liszta, do znanych przedstawicieli kierunku socjologicznego należy wymienić także A. Prinsa oraz van Hamela, którzy razem z Lisztem oraz innymi teoretykami prawa karnego założyli Międzynarodowe Stowarzyszenie Prawa Karnego i stworzyli specjalistyczne czasopismo Zeitschrift für die gesamte Strafrechtswissenshaft.
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)