SYSTEMY POLITYCZNE PAŃSTW EUROPEJSKICH
06.12.2012
CZECHY, WĘGRY
CZECHY
USTRÓJ POLITYCZNY
Czechy to demokracja parlamentarna, z trójpodziałem władz i równowagą tychże sił. Władzę legislacyjną posiada dwuizbowy parlament, wykonawczą - prezydent i rząd, a władzę sądowniczą - niezawisłe sądy. Obecnie w Republice Czeskiej obowiązuje Konstytucja Republiki Czeskiej z 16 grudnia 1992 roku, która weszła w życie 1 stycznia 1993.
PARLAMENT
W Republice Czeskiej istnieje system zwany bikameralizmem - oznacza to, że tamtejszy parlament złożony jest z dwóch izb. Składa się on z:
Izby Poselskiej (czes. Poslanecká sněmovna) - izba niższa, składająca się z 200 posłów, wybieranych na kadencję 4-letnią, wyłanianych za pomocą systemu proporcjonalnego, metodą przeliczania głosów jest metoda d'Hondt'a.
Senatu (czes. Senát) - izba wyższa, składająca się z 81 senatorów, wybieranych na 6 lat, skład izby odnawiany co 2 lata w 1/3, wyłanianych w wyborach większościowych.
Prawo do głosowania w wyborach parlamentarnych (prawo wyborcze czynne) ma każdy obywatel czeski, który ukończył 18 lat. Prawo do kandydowania do parlamentu (prawo wyborcze bierne) ma każdy obywatel czeski, który ukończył 21 lat (do Izby Poselskiej) i 40 lat (do Senatu).
Izba Poselska może być rozwiązana przez prezydenta w kilku przypadkach:
gdy czas zawieszenia jej sesji przekracza konstytucyjne granice lub gdy w inny sposób doprowadzi ona do zablokowania swej działalności,
gdy nie wyrazi ona zaufania takiemu nowo powołanemu rządowi, na czele którego stoi kandydat na premiera mianowany na wniosek przewodniczącego Izby,
gdy w ciągu 3 miesięcy nie ustosunkuje się do projektu ustawy, z którym rząd związał kwestię zaufania.
Senat posiada ciekawą kompetencję - może, na wniosek rządu, wydawać dekrety z mocą ustawy w sprawach pilnych (wymagających ustawy), z wyjątkiem regulacji dotyczących budżetu, konstytucji, zamknięcia rachunków państwowych, ordynacji wyborczej i określonych umów międzynarodowych. Dekrety te muszą być następnie zatwierdzone przez Izbę Poselską (na następnym posiedzeniu tejże).
Główne partie polityczne: Czeska Partia Socjaldemokratyczna (Česká strana sociálně demokratická, ČSSD, centrolewicowa), Obywatelska Partia Demokratyczna (Občanská demokratická strana, ODS, centroprawicowa), Partia Zielonych (Strana Zelenych, ekologiczna), Komunistyczna Partia Czech i Moraw (Komunistická strana Čech a Moravy, KSČM), Unia Wolności - Unia Demokratyczna (Unie svobody - Demokratická unie, US-DEU, centrowa), Unia Chrześcijańskich Demokratów - Czechosłowacka Partia Ludowa (Krest'anská a demokratické unie- Československá strana lidova
(…)
…), Sojusz Zielonych Demokratów (Zöld Demokraták Szövetsége, ekologiczna), Węgierskie Forum Demokratyczne (Magyar Demokrata Fórum, MDF, prawicowa), Związek Wolnych Demokratów (Szabad Demokraták Szövetsége, SzDSz, liberalna). Węgierska Chrześcijańsko-Demokratyczna Partia Ludowa (Magyar Kereszténydemokrata Néppárt, KDNP, prawicowa) Węgierska Partia Prawa i Życia (Magyar Igazság és Élet Pártja, MIÉP, prawicowa…
… i koordynacja ich działalności.
Rząd odpowiada za swoją działalność przez parlamentem. Wotum nieufności jest konstruktywne - parlamentarzysći w liczbie minimum 1/5 składu izby zgłaszają wniosek wraz z kandydaturą nowego premiera. Większość zwykła jest wymagana dla przejścia wniosku.
TRYBUNAŁ KONSTYTUCYJNY
Organ, którego zadaniem jest kontrola zgodności przepisów prawnych z konstytucją, w przypadku stwierdzenia…
… narodowych,
do spraw ochrony praw obywatelskich,
do spraw ochrony danych osobowych.
System wyborczy
System wyborczy do parlamentu na Węgrzech jest mieszany:
176 deputowanych (zarejestrować ich może 750 wyborców) wybieranych jest w jednomandatowych okręgach wyborczych w dwóch turach głosowania, jeżeli w pierwszej żaden z kandydatów nie uzyska bezwzględnej większości głosów (min. 50%). Jeśli frekwencja…
… zwyczajne co roku. Sesja nadzwyczajna może zostać zwołana na wniosek prezydenta, rządu lub minimum 1/5 ogólnej liczby deputowanych. Uchwały zapadają większością głosów więcej niż połowy obecnych deputowanych (większość zwykła). Do zmiany konstytucji oraz podjęcia decyzji w niej określonych (np. użycia sił zbrojnych), wymagana jest większość 2/3 głosów deputowanych (większość kwalifikowana).
Pracami izby…
… możliwości). Prezydent wybierany Prezydent jest politycznie nieodpowiedzialny, ponosi za to konstytucyjną odpowiedzialność za zdradę stanu. Orzeka w tej sprawie Sąd Konstytucyjny, na podstawie oskarżenia Senatu. Powołuje i odwołuje rząd, także poszczególnych członków rządu, ale do tego potrzebny jest wniosek premiera. Prezydent nie może faktycznie powołać na stanowisko premiera kogoś, kto nie ma poparcia…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)