To tylko jedna z 2 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Typologia G. Sartoriego G. Sartori przy konstruowaniu swej typologii systemów partyjnych uwzględnił dwie zmienne: a. liczbę rywalizujących partii (format systemu Partyjnego) oraz b. dystans ideologiczny między nimi (mechanizm systemu partyjnego) W efekcie zaproponował on czteroelementową typologię rywalizacyjnych (demokratycznych) systemów partyjnych: 1. system partii predominującej : pojawienie się tej kategorii jest do pewnego stopnia naruszeniem dość logicznego - w rozważaniach G. Sartoriego - założenia o związku między liczbą partii a mechanizmem funkcjonowania systemu. System partii predominującej nie jest związany z żadną konkretną liczbą partii. A. może istnieć w układzie dwupartyjnym (Irlandia Północna - w latach 1922-1972, Wielka Brytania od 1979r.), B. ale również w systemach umiarkowanie i ekstremalnie spolaryzowanych (Norwegia do połowy lat sześćdziesiątych, Irlandia w latach 1933-1948 czy 1957-1973. Jest to system oparty na dominacji jednej partii, zdobywającej dość „wygodną” większość w parlamencie, co umożliwia jej stworzenie gabinetu jednopartyjnego. Wcale nie zakłada, że partia dominująca musi zdobyć absolutną większość głosów. Uwzględnia on również i taką sytuację, gdy możliwe jest stworzenie stabilnych rządów mniejszościowych (jednopartyjne gabinety mniejszościowe, które występują np. w państwach skandynawskich). Dominacja jednej partii i stabilizacja systemu partii predominującej następuje wówczas, gdy trwa co najmniej przez okres funkcjonowania kolejnych czterech parlamentów. Alternacja rządów jest możliwa, jednak następuje bardzo rzadko. Jest to więc system bardzo czuły na zmiany w zachowaniu elektoratu. Przesunięcie poparcia wyborczego i zachwianie równowagi parlamentarnej może oznaczać koniec ery predominacji. W każdym więc momencie możemy być świadkami zaniku tego systemu. Może bardziej prawidłowe byłoby stwierdzenie o przekształceniu się systemu partii predominującej w układ dwupartyjny lub umiarkowanego czy ekstremalnego pluralizmu. 2. system dwupartyjny : kategoria ta jest identyczna z zawartą w typologii J. Blondela. Charakteryzuje się występowaniem dwóch silnych partii politycznych, reprezentujących opcję centrolewicową oraz centroprawicową, co konstytuuje układ bipolarny, z wyraźnymi tendencjami w kierunku utrzymania formuły rywalizacji dośrodkowej. Dystans ideologiczny między partiami jest z reguły minimalny. Doświadczenia brytyjskie wskazują jednak, iż może nastąpić, przynajmniej chwilowo, „wydłużenie” tego dystansu, jednakże przy zachowaniu tendencji dośrodkowych (pierwsza połowa lat osiemdziesiątych). Wytłumaczeniem tego procesu może być m. in. fakt, iż system ewoluował w kierunku układu predominującego. 3. system wielopartyjny umiarkowanie spolaryzowany : biorąc pod uwagę format systemu, w jego skład powinno wchodzić „... coś około pięciu lub sześciu partii politycznych”. Jednak w wielu systemach partyjnych, zwłaszcza w społeczeństwach sfragmentaryzowanych, format znacznie przekracza poziom założony przez G. Sartoriego, a mimo to rywalizacja przybiera formę umiarkowaną (Holandia, Belgia, Dania). Wynika z tego, iż nie można w sposób zbyt automatyczny interpretować powiązań między kategoriami formatu a mechanizmami, jak to sugeruje chociażby G. Sartori. Ta druga kategoria odgrywa więc kluczową rolę przy określeniu poziomu polaryzacji systemu partyjnego i rywalizacyjnych zachowań partii. (współcześnie zdecydowaną większość systemów partyjnyc w Europie Zachodniej trzeba zaliczyć do tej właśnie kategori
(…)
… nie występują systemy ekstremalnie spolaryzowane i jest to kategoria historyczna (Republika Weimarska - systemy partyjne, Francja - IV Republika, system włoski do połowy lat siedemdziesiątych, system grecki w okresie tranzycji demokratycznej). Określenie systemu partyjnego jako bipolarny lub wielopolarny wskazuje na liczbę „centrów” w jego ramach, wokół których toczy się rywalizacja polityczna…
… dzieli duży dystans ideologiczny, czyli brakuje konsensu co do podstawowych zasad gry politycznej, to w efekcie opinia publiczna reprezentuje wszelkie możliwe (też skrajne) odcienie postaw ideologicznych i mamy do czynienia z systemem spolaryzowanym. Intensywność konfliktu politycznego jest wówczas bardzo duża, a szansa osiągnięcia rozwiązań konsensualnych mała. Systemy bipolarne maja z reguły tendencję „poruszania się” do środka spektrum partyjnego (centrum). W efekcie partie upodabniają się do siebie (programowo oraz ideologicznie). Dominuje wówczas model rywalizacji dośrodkowej, a rezultatem jest proces depolaryzacji systemu partyjnego. Systemy wielopolarne spolaryzowane mają silne centrum i dominuje w nich model dominacji odśrodkowej. Obserwujemy więc: 1. silną radykalizację postaw partii, 2. małą…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)