Szwajcaria
Cechy charakterystyczne:
Nie jest zachowany organizacyjny aspekt podziału władzy- nie funkcjonuje rozdzielenie egzekutywy od legislatywy. Wprawdzie istnieją odrębne organy: Zgromadzenie Federalne i Rada Federalna, ale nie ma między nimi takiego Monteskiuszowskiego rozdzielenia. Dlatego o Szwajcarii mówimy, że jest to system rządów Zgromadzenie, albo system rządów komitetowych- rząd szwajcarski jest faktycznie komitetem (organem) wykonawczym parlamentu. Nie jest organem odrębnym, który ma jakieś instrumentu aby pohamowywać parlament, tylko wykonuje polecenia parlamentu. W systemie szwajcarskim mamy takie formy stosunków między Zgromadzeniem Federalnym a Radą Federalną, które polegają na wystosowywaniu poleceń Parlamentu dla rządu. Druga cecha wynikająca z braku rozdzielenia i mechanizmu wzajemnego hamowania się władz polega na tym, że zarówno parlament nie może zdymisjonować rządu, jak i egzekutywa nie może spowodować skrócenia kadencji czy też rozwiązania Zgromadzenia Federalnego (obowiązują sztywne kadencje). Zastosowanie ma zasada incompatibilitas (zakaz łączenia funkcji)- członkowie rządu nie mogą być członkami Zgromadzenia. Kolejna specyfika szwajcarska polega na swoistej konstrukcji władzy wykonawczej. Specyficzna jest głowa państwa- premier szwajcarski pełni jednocześnie funkcje szefa rządu i głowy państwa. Funkcja ta przechodzi co roku z jednego członka rządu na drugiego. Głowa państwa nie ma własnych kompetencji, tylko reprezentacyjne, protokolarne, natomiast nie ma wpływu na funkcjonowanie państwa.
Zgodnie z konstytucją Zgromadzenie pełni nie tylko te klasyczne role organu przedstawicielskiego (funkcja ustawodawcza, kontrolna- faktycznie jej nie ma, kreacyjna), ale na dodatek ma cały szereg konstytucyjnie przewidzianych uprawnień, które są typowe dla innych organów; np. może stosować prawo łaski, kieruje siłami zbrojnymi, rozstrzyga spory kompetencyjne. Bardzo dużo spraw jest załatwianych na zasadzie konsensusu- nieformalnych umów. Raczej nie dopuszcza się do otwartych konfliktów politycznych. Obowiązuje tzw. „formuła magiczna”- ugoda polityczna pomiędzy najważniejszymi szwajcarskimi partiami politycznymi, które to zgodził się co do składu rządu szwajcarskiego. Rada Federalna liczy 7 członków i na gruncie konsensusu ustalone zostało, że 3 partie będą miały po dwóch przedstawicieli, 1 partia jednego przedstawiciela. Istnieje również zasada, że po dwóch reprezentantów w Radzie przypada na kantony włoskojęzyczne i francuskojęzyczne. Obowiązkowo muszą też być reprezentowane 3 główne kantony: berneński (stolica), zurychski, Vaud (francuskojęzyczny). Żaden kanton nie może mieć więcej niż jednego przedstawiciela.
Silne zróżnicowanie ze względu na przynależność do rodzin językowych- Szwajcaria składa się w głównej mierze z osób mówiących po niemiecku, ale są też kantony francuskojęzyczne, kanton włoskojęzyczny, część ludności mówi językiem retoromańskim.
(…)
…, kanton włoskojęzyczny, część ludności mówi językiem retoromańskim.
Rozbudowana demokracja bezpośrednia, zarówno na szczeblu federalnym, jak i kantonów, oraz najniższych stopni podziału administracyjnego- gmin. Bardzo często przeprowadzane są referenda. W najmniejszych kantonach stosowana jest metoda zgromadzeń ludowych (wszyscy uprawnieni do głosowania mieszkańcy kantonu w tym samym czasie pojawiają…
… federalne mają konstytucyjne prawo do interweniowania. Ustrój kantonów: na tym poziomie funkcjonuje zasada podziału władz (inaczej niż na szczeblu federalnym), bardzo często stosuje się mechanizmy demokracji bezpośredniej; struktura władz: parlamenty kantonalne są jednoizbowe, rządy kantonalne wybierane są w wyborach powszechnych. Gminy: nie mają takiego mocnego statusu samodzielności jak kantony, natomiast mają równie mocno rozbudowane kompetencje, równoległość funkcjonowanie gmin politycznych w sensie wspólnot lokalnych, jak i gmin w sensie np. gmin szkolnych, religijnych.
Demokracja bezpośrednia
Szwajcarzy powołując się na tą formę demokracji wskazują na demokrację grecką i uważają, że powrócili do pewnych naturalnych form sprawowania władzy. Stosują je od XV/XVI wieku, na początku pojawiło się Zgromadzenie…
…, dosyć rozbudowane są również prawa socjalne (np. prawo do nauki, do pomocy) i są dosyć rygorystycznie przestrzegane, ważne jest również prawo do pomocy prawnej
Siły polityczne: w tej chwili partią o najsilniejszej pozycji w Zgromadzeniu jest Szwajcarska Partia Ludowa, która pozostaje w konflikcie z resztą partii politycznych na szwajcarskiej arenie politycznej, „formuła magiczna” przyznaje jej 2…
…). Szwajcarski federalizm: Obecnie Szwajcaria składa się z 26 kantonów, z tym, że nie każdy ma taki sam status. Przed wejściem z życie ostatniej konstytucji funkcjonowały półkantony: 6 z obecnych 26 kantonów to są dawne półkantony. Parlament ma strukturę złożoną: izba niższa ma charakter reprezentacji całego narodu, izba wyższa- ma charakter reprezentacji części składowych federacji, a zatem Zgromadzenie…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)