To tylko jedna z 2 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
System Organów państwowych 3.1. Wyjaśnienia wstępne Władza państwowa - terytorialnie zorganizowany kompleks stosunków nadrzędności i podporządkowania ujęty w ramy specjalnej organizacji posługującej się prawem i dysponującej możliwością użycia przymusu społecznego. Organ państwa - podmiot prawa wyposażony w kompetencję do dokonywania działań w imieniu państwa. Organy p. są powiązane na zasadzie podziału władzy lub jej jedności. Aparat państwowy - nie są to organy państwowe, ale zespół instytucji (a więc nie tylko organów) służących realizacji zadań państwa np. urzędy administracyjne, policja, siły zbrojne.
Podział organów: Pod względem liczby osób (fizycznych) sprawujących dany urząd : jednoosobowe (np prezydent) lub wieloosobowe (np parlament). Organ wieloosobowy to nie organ kolegialny! Może istnieć organ wieloosobowy decydujący jednoosobowo (np prezes, a pozostali doradzają). Stąd rozróżniamy organy monokratyczne: jedno- i wieloosobowe, oraz kolegialne. Pod względem sposobu powoływania: z wyboru (np prezydent) i z nominacji (np wojewoda). Pod względem czasu trwania: organy kadencyjne (np Trybunał Konst.) i organy powoływane na czas nieokreślony (np Sąd Najwyższy). Pod względem trybu funkcjonowania: organy pracujące sesyjnie (niektóre parlamenty), lub permanentnie (ombudsman). SESJA = część kadencji w której dany organ może wykonywać zadania państwowe ale otwarcie tego okresu jest często uzależnione od decyzji innego organu. PERMANENCJA = organ może podejmować działalność w każdej chwili. Pod względem autonomii w relacjach z innymi organami : samoistne (RPO), pomocnicze (komisja Senatu RP) Pod względem obszaru działania: centralne (np RM), terenowe (np wojewoda). Pod względem konstytucjonalizacji: - konstytucyjne (KRRiT), pozakonstytucyjne (Państwowa Komisja Wyborcza). Pod względem struktury: proste - organ jednoizbowy i złożone - więcej niż jeden organ. Każdy organ kolegialny ma strukturę złożoną. Pod względem funkcji: ustawodawczy, wykonawczy, sądowniczy.
3.2. Zasady kreujące system organów państwowych 3.2.1. Zasada podziału władz Monteskiuszowska idea trójpodziału władzy („O duchu praw”, 1748) zawiera zasady: społecznego podziału władzy, równowagi i wzajemnego hamowania władz. Jeżeli tak nie będzie mamy do czynienia z naruszeniem wolności. Druga z zasad nazywana jest w literaturze anglosaskiej jako „ checks and balances” i rozwinął ją A. Hamilton. Według niego każda z władz powinna mieć niewielki wpływ ma powoływanie drugiej, członkowie każdego rodzaju władzy powinni być od siebie niezależni. Przewaga władzy ustawodawczej wymaga by była ona podzielona (dwuizbowość) a słabość władzy wykonawczej wymaga wzmocnienia i możliwości ingerowania w kompetencje władzy ustawodawczej aby zapobiegać złym ustawom. Współcześnie teoria Monteskiusza nie uwzględnia zróżnicowania funkcji państwa i skomplikowania systemu jego organów. Podział władzy nie musi oznaczać trójpodziału. Za to jeśli chodzi o zasadę wzajemnego hamowania powinno się do niej dodać zasadę wzajemnego uzupełniania i współpracy.
(…)
… i skomplikowania systemu jego organów. Podział władzy nie musi oznaczać trójpodziału. Za to jeśli chodzi o zasadę wzajemnego hamowania powinno się do niej dodać zasadę wzajemnego uzupełniania i współpracy. 3.2.2. Zasada jedności władzy państwowej W skrajnej postaci - faszyzm, w łagodniejszych - monarchia absolutna, autorytaryzm. W ujęciu bardziej współczesnym zasada ta polega na supremacji parlamentu…
… ich wykonanie”. Taki model hołdujący jedności władzy ustawodawczej i wykonawczej przyjęły państwa socjalistyczne - tam podział kompetencji był pomiędzy tzw. „pionami”: władzy państwowej, administracji, sądownictwa, prokuratury . W PRLu istniał też pion organów kontroli państwowej. Tu zasada jedności miała służyć podporządkowaniu organów przedstawicielskich partii komunistycznej. Organów przedstawicielskich w konstytucjach socjalistycznych nie nazywano „ustawodawczymi” ale „organami władzy państwowej”. Jedność wykonywania władzy zapewniała także zasada centralizmu demokratycznego - polegała na hierarchizacji struktury organizacyjnej państwa z centralnym ośrodkiem kierowania, tworzonym rzekomo oddolnie na podstawie demokratycznej procedury. Zasadę jedności władzy państwowej należy odróżnić od zasady jednolitości…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)